Veel gevestigde lieden bereisden Frankrijk, Italië en Duitsland tijdens de 18de eeuw en na de opkomst van de Romantiek reisden sommigen zelfs door naar Griekenland en Turkije. Vaak waren de reizigers zonen van Hollandse regenten die, al dan niet vergezeld van een oudere toezichthouder, maanden en soms wel jaren weg waren op een zogenaamde ‘grand tour’. Italië was een favoriete reisdoel, al gingen velen ook naar Parijs. Veel buitenlanders bezochten ook ons land in die eeuw. Genootschap Amstelodamum gaf in 1919 een door stadsarchivaris J.J. Jacobsen Jensen samengesteld repertorium uit van alle toen bekende reisdagboeken van buitenlanders die Amsterdam bezochten. Hierin staat per reiziger vermeld waar hij vandaan kwamen en wat zijn reisdoelen waren. Die dagboeken zijn belangrijk, omdat ze vaak veel informatie over mensen, huizen en tijdsgebeurtenissen bevatten.  Â
Ditzelfde gold natuurlijk ook, als Nederlanders naar het buitenland reisden. De reden waarom Johan Steengracht van Oostcapelle en Daniel Rademacher op reis gingen, is niet helemaal duidelijk. Johans zoon Nicolaas reisde met hen mee en enige domestieken. Enkele maanden voor hun vertrek had Johan zijn vrouw Jacoba Ockersse begraven. Mogelijk speelde de wens voor wat afleiding een rol, maar vermoedelijk zal ook een educatieve reden bij de opleiding van zoon Nicolaas hebben meegespeeld. Samen met zijn vriend Daniel Rademacher gingen zij op reis. Beide heren behoorden tot de oprichters van het Zeeuwse Genootschap der Wetenschappen en golden als moderne en rationeel denkende heren. Reizen in die tijd was geen sinecure. Het vergde organisatietalent, geduld, flexibiliteit en men moest in staat zijn om kwalitatief minder goed eten of logies te verdragen. Ook was een goede fysieke gesteldheid een voorwaarde gezien de slechte wegen.
Van hun reis maakten beide heren een verslag. Dat van Johan Steengracht wordt op Kasteel Duivenvoorde bewaard; een huis dat door vererving in het bezit van de familie Steengracht van Oostcapelle kwam. Hun reisinteresses waren uiteenlopend. Er speelden persoonlijke, inhoudelijke en soms ook zakelijke redenen mee. Echter, op reis lieten zij zelden een buitenplaats of stadspaleis van Franse edelen links liggen en volgde steevast commentaar op huis en tuin. Daarnaast waren er diners, onder andere met de Nederlandse ambassadeur De Lestevenon, heer van de bij Heemstede gelegen eeuwenoude heerlijkheid Berkenrode.
Het reisdagboek is deskundig becommentarieerd en geannoteerd door Irene Storm van Leeuwen-van der Horst, bibliothecaris van Duivenvoorde. Hierdoor is het lezen van dit egodocument een bijzondere belevenis. Voor liefhebbers van het 18de-eeuwse Parijs is dit zeker een interessante uitgave. RD
Zeeuwse regenten in Parijs. De reis van Johan Steengracht met zijn zoon Nicolaas en Daniel Rademacher naar Parijs in 1772 is een uitgave van Verloren. Het is een paperback van 224 pagina’s.
Irene Storm van Leeuwen-van der Horst, Zeeuwse regenten in Parijs. De reis van Johan Steengracht met zijn zoon Nicolaas en Daniel Rademacher naar Parijs in 1772, Hilversum 2020.
ISBN 9789087048389Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â
Prijs: € 25,-