De opvallende, halfronde toren van de particuliere historische buitenplaats De Wildenborch in Vorden herinnert aan de lange historie van De Wildenborch. In de veertiende eeuw stond hier een sterk, goed verdedigbaar kasteel in een moerassig gebied. Dit kasteel is verdwenen, maar delen van de middeleeuwse voorpoort zijn nog terug te vinden in de huidige toren. Vanaf 1780 is het huis eigendom van de familie Staring, met een korte onderbreking aan het begin van de vorige eeuw. Sinds 2002 zijn Evert-Kees en Jennine van de Plassche-Staring verantwoordelijk voor het beheer van De Wildenborch. Na een grondige renovatie gingen zij er ook wonen.
‘Wij wonen er sinds 2005, maar de band met het huis is er al veel langer’, vertelt Jennine van de Plassche-Staring. ‘Als kind kwam ik hier regelmatig logeren bij mijn oom Dof, de kunsthistoricus Adolph Staring. Het huis was een onderwerp van gesprek in onze familie, ook omdat mijn vader wist dat hij De Wildenborch zou erven. Bovendien was mijn oom een groot verteller. Hij verhaalde graag over de familie, over het huis, over de tuin. Nadat mijn ouders hier zijn gaan wonen in 1971, is de band nog sterker geworden. Toen mijn vader op leeftijd kwam, was de vraag wie wil en kan het beheer van vader overnemen. Ik ben de jongste en heb altijd gedacht dat mijn broer of zus dit zouden doen, maar het is anders gelopen.
Een familiestichting
Het beheer op je nemen is geen beslissing die je licht neemt. Wij hebben natuurlijk overlegd met onze kinderen. Zij hadden veel gelogeerd bij hun grootouders en hadden ook grote liefde voor het huis. Eigenlijk kenden zij het huis nog beter dan wij, want tijdens die logeerpartijen kwamen zij overal! Vanaf het begin hebben Evert-Kees en ik besloten dat we het beheer samen zouden doen, ook al ben ik de Staring. En zo doen we het nog steeds. We hebben de taken verdeeld en doen ieder een eigen stuk, maar we doen het samen. Dat is onze kracht.
Toen wij in 2002 het beheer overnamen, hebben we eerst gerenoveerd. Pas nadat het grootste gedeelte klaar was, zijn wij verhuisd vanuit Amersfoort. Het huis is overigens niet ons eigendom. Mijn oom heeft uiteindelijk in overleg met mijn vader in de jaren ’70 besloten het huis onder te brengen in een familiestichting. Een vooruitziende blik, waar ik hen tot op de dag van vandaag dankbaar voor ben. In die tijd zijn veel landgoederen in dit gebied uit de familie gegaan, omdat het financieel niet meer op te brengen was. Mijn oom zag ook dat zo’n erfenis problemen binnen een familie kon geven. Hij richtte daarom een stichting op met een startkapitaal in de hoop dat dit voldoende was om De Wildenborch nog één of twee generaties in stand te houden. En dat lukt tot nu toe goed.
De buurtschap
De Wildenborch staat centraal in buurtschap de Wildenborch. Het buurtschap bestaat voor een deel uit de voormalige pachtersfamilies. Toen De Wildenborch in 1906 geveild werd, hebben de meeste pachters hun boerderij gekocht. De band met het Huis is er echter nog steeds. De Wildenborchse Kapel, die in een aparte stichting is ondergebracht, fungeert als een soort buurthuis. Verschillende buurtverenigingen maken er gebruik van. Ook is er eenmaal per jaar het Wildenborchs feest, een Oranjefeest dat hier op het voorplein plaatsvindt. Stichting De Wildenborchse Kapel organiseert verder avonden over de dichter A.C.W. Staring (1767-1840), die beginnen met een rondleiding door de tuin.
Het parkbos en de tuin
Het parkbos trekt het hele jaar door veel wandelaars. Het bos of Bosket zoals wij het noemen, is lange tijd eigendom geweest van het Gelders Landschap. Een aantal jaren geleden hebben wij het parkbos kunnen kopen. Het heeft veel praten gekost, aangezien Gelders Landschap in principe geen gronden verkoopt. Het was voor ons echter erg belangrijk om ook het bosgebied weer onderdeel te maken van het huis en de tuin. In de omschrijving van De Wildenborch als complex historische buitenplaats en rijksmonument maakt het bos onderdeel uit van De Wildenborch. Gelders Landschap zag hoe wij De Wildenborch beheerden en raakte overtuigd dat ook het bos bij ons in goede handen zou zijn.
Wandelaars kunnen heel dicht bij het huis komen. Mensen lopen dan ook het voorplein op. Dat ergert mij in alle eerlijkheid nog wel eens, maar meestal is het geen onwil. Veel mensen kunnen zich niet voorstellen dat hier mensen wonen. Als je het uitlegt, snappen mensen het prima. We vinden het ook belangrijk om uit te dragen dat veel buitenplaatsen in handen zijn van particulieren en dat het veel krachtsinspanning vergt om dit soort huizen in stand te houden. Beheer door particulieren heeft echt een meerwaarde. Wij hebben familieverhalen, weten welke bomen wanneer aangeplant zijn en waarom. De liefde voor het landgoed is groot. Bovendien is het voor de overheid het goedkoopst, als een particulier zo’n landgoed onderhoudt. Dat mag ook wel eens gezegd worden.
We hebben een prachtige Engelse landschapstuin, die we een aantal keer per jaar open stellen. Bijvoorbeeld in februari, als de sneeuwklokjes massaal bloeien. Dat vind ik zelf ieder jaar ook weer een belevenis. We hebben een eigen tuinbaas, die de tuin op zijn duimpje kent en hier al jaren woont en werkt. Het is natuurlijk de vraag hoe lang we dit financieel vol kunnen houden, maar voorlopig kan het gelukkig nog.
Verdroging
We kampen in dit gebied al jaren met verdroging. Vroeger was het hier moerassig, nu is het 180˚ graden gedraaid. De waterstand is laag, de vijver heeft in drie opeenvolgende zomers drooggestaan. De oude beuken in het park gaan er helaas aan. We planten ook geen nieuwe beuken meer aan, maar soorten die beter tegen de droogte kunnen zoals haagbeuk, acacia, tamme kastanje, moeraseik en grove den. Extra water aanvoeren is op dit moment geen optie. De Baakse Beek heeft dat water gewoonweg niet. Vanuit het project Landgoederenzone Baakse Beek probeert het Waterschap, samen met tal van partijen, een oplossing te vinden. Het Waterschap Rijn en IJssel was vanaf het begin overtuigd dat er iets moest gebeuren. Maar wat? Door aankoop en ruil van grond is het gelukt om ook met de belangen van de boeren rekening te houden en goede afspraken te maken. Inzet is nu om het water in het voorjaar langer vast te houden. Weilanden hiernaast zijn nu vernat. Wij fungeren als proefproject. Daarna volgen andere landgoederen hier in de buurt.’
Krachten bundelen
Evert-Kees van de Plassche vervolgt: ‘We zijn vriend van sKBL, maar ook van andere organisaties zoals VPHB en FPG. Het probleem is dat er teveel versnippering is. Als particuliere landgoedeigenaren zouden wij meer onze krachten moeten bundelen. sKBL doet goed werk, genereert veel publiciteit, maar het is niet genoeg. We missen de power, die organisaties als de Provinciale Landschappen of Natuurmonumenten hebben. Daar ligt nog veel werk. Een groot publiciteitsoffensief, dat zou goed zijn.
Kinderboeken
Jennine van de Plassche-Staring heeft tientallen kinderboeken op haar naam staan. ‘Het schrijverstalent zit in de familie. Mijn vader kon ook goed schrijven en fantastische verhalen vertellen. Elke zaterdag vertelde hij mij en mijn broer een verhaal over neushoorn Rhino. Rhino hoorde bij onze familie. Op een gegeven moment heb ik de stoute schoenen aangetrokken en geprobeerd deze verhalen op te schrijven. Dat is mijn favoriete boek geworden, Grasje hier, grasje daar/Rhino en zijn vrienden. De laatste jaren schrijf ik prentenboeken samen met een illustrator. Het zijn voorleesverhalen, waarbij het kind in de tekening kan wegdromen. Ik wil graag doorgeven dat fantasie belangrijk is. Je hebt het zo nodig in je leven, ook als je ouder bent. Het is belangrijk verder te kijken dan dat wat je direct ziet. Mijn nieuwste boek komt binnenkort uit en is getiteld Een groot gezin voor mama Struis. En wonder boven wonder hoe dat gebeurt, want zij legt maar één ei. Iedere keer als ik een boek heb geschreven, voeg ik het toe aan ons familiearchief. Dan kijk ik naar het portret van mijn oudoom, die ook veel heeft gepubliceerd, en dan zeg ik: oom Dof, ik geloof dat ik u inhaal.’
Een groot gezin voor mama Struis van Jennine Staring is verschenen bij Levendig Uitgever. U kunt dit boek voor € 14,95 bestellen via https://boekwinkel.levendiguitgever.nl/home/106-een-groot-gezin-voor-mama-struis.html