Met een team van enige auteurs, waarbij Kees van der Leer een leeuwendeel voor zijn rekening nam, is de markante geschiedenis van de buitenplaats Vreugd & Rust te Voorburg uit de doeken gedaan. Een grote bijdrage levert Van der Leer, die de bewoningsgeschiedenis onder de loupe neemt en daarbij alle eigenaren in chronologische volgorde beschrijft. Hierna gaat Constance Scholten in op de transitie die de buitenplaats onderging naar een hotel-restaurant. Marie Therese Fort-Claasen behandelt in een bijdrage de aanleg en betekenis van een hertenkamp, die hier nog altijd vinden is. Historisch groenexpert Korneel Aschman gaat in op het door Johan David Zocher jr. ontworpen park en als laatste schenkt Joost Heuvelink aandacht aan de betekenis van het park in onze tijd.
Haar glorietijd beleefde deze buitenplaats in de 19de eeuw. In die jaren bewoonde de familie Groen van Prinsterer het buiten. Daarvoor had Petrus Jacobus Groen van Prinsterer (1764-1837) een wel zeer voordelig huwelijk gesloten met de puissant rijke wees Adriana Hendrika Caan (1772-1832). Hij was haar huisarts en huwde haar in 1797 ondanks een zeker leeftijd verschil en ook ondanks het feit dat tijdgenoten wat verbaasd waren over deze verbintenis van twee nogal uiteenlopende karakters. Vreugd & Rust was toen al bezit van de familie Caan. Na het huwelijk besloot het echtpaar veel tijd in Voorburg door te brengen, al bezaten zij in Den Haag een monumentaal stadspaleis aan de Korte Vijverberg. Hier werd in 1801 de getalenteerde politicus Guillaume Groen van Prinsterer geboren, die later zou uitgroeien tot de grondlegger van de protestants-christelijke politiek. Voor liefhebbers van KBL geldt hij als een voorvechter van het behoud van buitenplaatsen. Zo is door zijn inspanningen Hofwijck bewaard gebleven, al kon hij niet voorkomen dat de spoorwegen het oorspronkelijke ontwerp geweld aandeden. Ook kocht hij Kasteel Oud-Wassenaar aan waar hij met zijn echtgenote Betsy van der Hoop hun huwelijksjaren beleefden; een huwelijk dat kinderloos zou blijven. Betsy was afkomstig van het buiten De Bult in Steenwijkerland (Ov.).
Na de dood van het echtpaar Groen van Prinsterer-Caan erfde een zuster van Guillaume de buitenplaats en kwam dit later in het bezit van Mari Hoffman (1795-1874). Door vererving ging het over op de familie Van Wassenaer van Catwijck. Via dit kinderloze echtpaar kwam het per testament in het bezit van de Zeeuwse familie Philipse, met wie een van de Groen van Prinsterers gehuwd is geweest en zo kwam het later weer bij de adellijke familie De Jonge. Een bekende telg uit dit geslacht is Jan (Johan Anthoni) de Jonge (1864-1927), een getalenteerde kunstschilder die onder andere prachtige tekeningen en schilderijen van Vreugd & Rust naliet.
Een belangrijk aspect van de geschiedenis van Vreugd & Rust hangt samen met de groeiende stedelijke ontwikkeling van Den Haag. Die stad wist in 1917 Vreugd & Rust aan te kopen, hetgeen niet zonder veel maatschappelijk gekrakeel gepaard ging. In 1918 was het even militair hospitaal om daarna in gebruik te worden genomen als Parkhotel Vreugd & Rust. Voorts was het in gebruik als school tot het in 1987 weer als horecagelegenheid in gebruik genomen werd. Dat is het nog altijd. RD.
Vreugd en Rust, gastvrije buitenplaats met een park van Zocher is een uitgave van Historische Vereniging Voorburg in samenwerking met Stichting Mooi Voorburg. Dit is jaargang 26, 2020 nr 1. Het is gebonden en telt 208 pagina’s. Het is rijk geïllustreerd en de vormgeving werd gedaan door Ronald Meekel.
Kees van der Leer e.a., Vreugd en Rust, gastvrije buitenplaats met een park van Zocher, Voorburg 2020 (uitgave van Historisch Voorburg Jaargang 26, 2020 nr. 1).
ISSN 1381-4672Â
Prijs: € 25,-Â