Dit inhoudelijk goed geschreven en interessante boek is het werk van een nazaat van tuinbaas Jan Bernard Knake, tuinbaas van de Ulepas te Hummelo. Hij was lang in dienst van de familie Van Schuylenburg, die de Ulepas bezat. Dit huis ging in 1965 door brand jammerlijk ten onder. Delen van het parkbos zijn echter bewaard gebleven. Dit wordt ook nu nog vanuit kasteel Wisch te Terborg gemanaged. Tuinbaas Knake kreeg met zijn echtgenote Berendina Hekkelman acht kinderen. De oudste was Hermina F. Knake (Mies). Zij verdiende de kost als handwerklerares en naaister. Zij bleef, net als enige andere zussen, ongehuwd. Ze verzorgde samen met haar zusters het ouderlijk echtpaar waarbij zij in haar dagboeken geregeld blijk geeft enigszins te lijden aan depressies. Het christelijke geloof speelt een aanwezige rol in het gezin, zonder dat dit naargeestige bijklanken oplevert. In de tuinmanswoning is het is een komen en gaan van Kinderen, kleinkinderen, familie, buren en inwoners uit Hoog-Keppel. Het moet er gezellig en gastvrij zijn geweest.
Vanaf 1907 tot circa 1927 houdt Mies Knake een dagboek bij. Dat zijn geen uitgebreide teksten, eerder korte observaties en beschrijvingen van alledaagse gebeurtenissen. Haar vaders werk blijft meestal ongenoemd, al zijn de eigenaren van de Ulepas, steevast benoemd als Mijnheer en Mevrouw, naarmate de jaren verstrijken vaker in beeld in het boek. Dit komt deels doordat Mevrouw slecht tegen de stilte van het grote huis kan, deels omdat Mies vaker tot haar gezelschapsdame wordt verkozen. Wat dit boek zo aansprekend maakt, is het beeld dat er uit op te doen is van het redelijk harmonieuze gezinsleven zonder tv, computers en moderne apparatuur. Ieder jaar heeft haar terugkerend ritme waartoe jaarlijks de grote schoonmaak behoort en alle christelijke feesten in voltallige aanwezigheid van alle gezinsleden wordt gevierd. Het tijdsbeeld van dit leven op een buitenplaats in een klein dorp in de Achterhoek tussen Doesburg en Doetinchem, is echt lezenswaardig.
De auteur, zelf via haar moeder behorend tot deze familie, kreeg de handgeschreven dagboekjes onder ogen en heeft ze werkelijk voorbeeldig bezorgt en geannoteerd. Daarbij schets de verhalen tegen de achtergrond van de grote gebeurtenissen die in Europa of Nederland in die jaren plaatsvinden. Met heldere, no-nonsense pen beschrijft zij zulke zaken of verklaard zij teksten op basis van kennis die zij uit haar familie weet. Interessant is haar inleiding waarin zij beschrijft hoe de eerste familieleden uit de omgeving van Osnabrück als seizoenarbeiders naar Nederland komen, hier een vrouw vinden en langzaam tot zekere welkstand komen. Daarbij speelt de tuinderij in meerdere generaties een belangrijke rol. Het verhaal van de Knakes is niet uniek. Op meerdere buitenplaatsen werd de positie van tuinbaas van vader op zoon doorgegeven en waren hele families verbonden aan een buitenplaats of landgoed. Dit boek is daarom zo uitermate aardig om te lezen omdat het kleur en inhoud aan een geslacht van tuinbazen op Gelderse buitens. Extra aardig voor deze recensent is dat hij golft op terreinen die tot de Ulenpas behoren en geregeld langs het dorpskerkje rijdt waar de familie Knake ter kerke ging en waar zij hun laatste rustplaats vond. RD
Tuinmansleven op de Ulenpas. Van seizoenarbeider uit Duitsland tot tuinbaas/rentmeester in Hummelo en Keppel 1730 – 1930 is in 2019 in eigen beheer uitgegeven door Mies Dagevos. Het heeft een hardcover en telt 328 pagina’s. Het boek telt vele zwart/wit foto’s uit het familiearchief. Het is te bestellen door de auteur te mailen. Zij neemt daarna contact met u op. Houdt u rekening dat ook portokosten worden berekend. Haar emailadres is m.dagevos@planet.nl
Mies Dagevos, Tuinmansleven op de Ulenpas. Van seizoenarbeider uit Duitsland tot tuinbaas/rentmeester in Hummelo en Keppel 1730 – 1930, 2019.
ISBN 9789491634776
Prijs: € 29,95