Door Ron Le Poole
Tot in de jaren zestig van de vorige eeuw was het trekpaard vrijwel de enige krachtbron in land- en bosbouw. Met de opkomst van de trekker dreigde het werkende paard geheel uit beeld te verdwijnen. Gelukkig is er de laatste jaren een kentering merkbaar en kunnen we vaststellen dat het paard als een efficiënte krachtbron herontdekt is. Tegenwoordig is een werkend trekpaard geen nostalgische activiteit meer, maar een efficiënte en vooral uiterst duurzame energiebron voor elke groenbeheerder die duurzaamheid en publieksvriendelijkheid als beleidspunt heeft opgenomen.
Wij hebben die tendens al enige jaren geleden herkend en sindsdien veel energie geïnvesteerd in het beter bekend maken van de belangrijke rol die het paard juist in het huidige groenbeheer kan vervullen. Publieksvriendelijkheid, efficiency bij kleinschalige objecten en natuurlijk de duurzaamheid zijn daarbij de sleutelwoorden. Met hooi en krachtvoer als brandstof is de C02-emissie van trekpaarden natuurlijk te verwaarlozen.
Paarden in bos- en natuurbeheer
In het moderne bos- en natuurbeheer komen paarden vooral tot hun recht bij kleinschalige en/of moeilijk bereikbare objecten, daar waar een harvester veel schade zou aanrichten. Het uitslepen van (dunnings)hout is de meest gebruikte toepassing van het paard in het groenbeheer. Dankzij zijn grote wendbaarheid kan het paard ook in dichte opstanden zonder schade zijn werk doen.
Heel efficiënt is de gecombineerde inzet van paard en machine, waarbij het paard wordt gebruikt voor het voorconcentreren en een uitrijcombinatie het stamhout vervolgens naar de laadplaats brengt. Zo worden de voordelen van het paard (geen beschadigingen aan opstanden en bodem) gecombineerd met die van de uitrijcombinatie (snelheid, mogelijkheid om te stapelen).
Nog meer toepassingen
Ook bij het beheer van stadsparken en natuurterreinen kunnen paarden uitstekende diensten bewijzen.
Opslag van vogelkers en berk en vliegden kan ertoe leiden dat natuurterreinen dichtgroeien en zo de karakteristieke vergezichten van bijvoorbeeld een heidelandschap beperken. Wij kunnen deze ongewenste opslag vellen en met het paard zonder enige beschadiging aan de overige vegetatie uitslepen.
Een bijzondere toepassing is het egaliseren van ruiterpaden. Met een speciaal aan paardentractie aangepast werktuig kunnen ruiterpaden op uiterst duurzame wijze weer vlak gemaakt worden.
De voordelen op een rij
Voor de goede orde zetten we de voordelen van het gebruik van trekpaarden nog eens op een rij:
- geen beschadiging van opstanden
- moeilijk toegankelijke opstanden kunnen nu geoogst worden
- geen structuurbederf door bodemverdichting
- kostenbesparend bij kleinschalige projecten, met name door de grote wendbaarheid van paarden
- en vooral duurzaam en zeer publieksvriendelijk
Ron Le Poole is eigenaar van de organisatie Paard aan het Werk die sinds tien jaar paarden professioneel inzet bij bos- en natuurbeheer. De klantenkring bestaat uit gemeentes, terreinbeherende organisaties, een waterleidingbedrijf en landgoedeigenaren. Meer informatie op de website www.paardaanhetwerk.nl
