Cora Hollema & Pieternel Kouwenhoven, Thérèse Schwartze Painting for a living, Amsterdam 2015
Alhoewel dit boek al verscheen in 2015, meld ik het hier omdat het onderwerp indirect gerelateerd is aan historische buitenplaatsen. De schilderes Thérèse Schwartze werd in Amsterdam geboren. Haar beide ouders waren Duits. Zij leerde het vak van haar vader die ook kunstschilder was. Hij moedigde haar aan om door middel van het schilderen haar onafhankelijkheid te veroveren. Ook dwong hij haar tot perfectie. Daarmee verwierf zij een uitzonderlijke positie in een tijd waarin het vrouwen niet was gegeven zich als een professional zelfstandig te vestigen. De hoge kwaliteit van haar werken deden de rest en algemeen werd zij gezien als een begenadigd portrettist. Zelf woonde Schwartze het grootste deel van haar leven in Amsterdam. Daar bezat zij aan de Prinsengracht haar eigen huis met boven een prachtig atelier. Door vele opdrachten werd zij zeer rijk. In haar atelier portretteerde zij vele Amsterdamse en Nederlandse elite en adel.
Helaas besteedt de auteur in deze interessante studie geen aandacht aan de buitens die het bezit zijn geweest van de opdrachtgevers van Schwartze. Talrijke personen die Schwartze portretteerde, stammen uit families met buitenplaatsen of villa’s. Wie precies waren haar klanten, wie bewoonde welke buitenplaatsen, wat was hun positie en op grond van welke afwegingen lieten zij zich portretteren? Overigens schilderde Schwartze ook talrijke leden van de koninklijke familie. Een eerste opdracht van koningin Emma met de eenjarige Wilhelmina betekende haar doorbraak als society schilderes.
Het zou interessant zijn als kunsthistorici zich meer zouden realiseren dat portretten representatieve beslissingen waren, al dan niet bedoeld om er een stadshuis of buiten mee te kunnen versieren. Onderzoek naar portretten in relatie met KBL kan veel meer informatie opleveren dan tot op heden het geval is. Wellicht dat kunsthistoricus Cora Hollema in vervolgonderzoek ook aan dit aspect eens wat aandacht gaat besteden Dat zou welkom zijn. RD
Thérèse Schwartze Painting for a living is een gebonden (en genummerde) Engelstalige uitgave in eigen beheer van de auteurs. Het boek bevat vele prachtige afbeeldingen en telt 186 pag.
ISBN 978 90 824064 05 Prijs: € 60,-. Te bestellen bij corahollema@kpnplanet.nl
Lees ook het artikel van Cora Hollema over Schwartze op Soestdijk