De waarde van historische landgoederen
Overijssel kent relatief veel historische landgoederen van vóór 1960. De 270 landgoederen beslaan bijna 10% van de oppervlakte van de provincie. Deze gebieden omvatten ook nog eens 40% van de Overijsselse bossen. Het belang van de landgoederen heeft de provincie enige jaren terug al vertaald in specifiek beleid: de Agenda Landgoederen. Primair gericht op gemeenten, landgoedeigenaren en andere professioneel betrokkenen. Het betrof onder andere onderzoeken, workshops en subsidies voor herstel en behoud. Maar ook projecten opgezet voor de inwoners van Overijssel. Zo werd de problematiek inzichtelijk gemaakt rond het in stand houden en ontwikkelen van landgoederen. De landgoederen kunnen in belangrijke mate bijdragen aan het realiseren van provinciale doelstellingen. Bijvoorbeeld op het terrein van natuur (Ecologische Hoofdstructuur), landschap, cultuurhistorie, water en recreatie toerisme.
Landgoederenbeleid in cijfers
Enkele resultaten van het landgoederenbeleid van de provincie Overijssel werden als volgt in cijfers uitgedrukt:
- Algemene kengetallen: 775 landgoederen (waarvan 150 historische tot 1850) hebben gezamenlijk 30.000 hectare grond, 10% van de provincie. Dit bezit beslaat 8% van alle landbouwgrond.
- Kengetallen van verleende subsidies: met provinciale subsidies zijn 52 landgoedversterkingsplannen gemaakt, 55 groene, 32 rode en 36 algemene herstelprojecten uitgevoerd.
- De herstelsubsidies bedroegen in totaal € 4,5 miljoen. Met de subsidie Natuur- en Landschapsbeheer (SNL) is 235 hectare landbouwgrond op landgoederen omgezet in natuur.
Samen cultuur maken
De provincie Overijssel zal haar bewoners stimuleren om kennis te maken met de provinciale cultuur en om hun eigen mogelijkheden te leren ontdekken en ontplooien. De middelen daartoe zijn cultuureducatie, cultuurparticipatie en talentontwikkeling. Hiermee inspireert en ondersteunt de provincie de scholen, gemeenten, culturele instellingen, verenigingen, groepen en individuele talenten om bij te dragen aan de Overijsselse cultuur. Zie ook de Cultuurnota van de Provinciale Staten Overijssel.
Samen bouwen aan Overijssel
Het nieuwe College van Gedeputeerde Staten koerst op een krachtige economie, goede bereikbaarheid, klimaatadaptatie, energietransitie, aantrekkelijk wonen en ruimte, vitaal landelijk gebied en goed samenleven.
Bij klimaatadaptatie wordt voortgebouwd op de Regionale Klimaatadaptatie Strategie. Bij de energietransitie zet de provincie zoveel mogelijk in op bestaande instrumenten als de Omgevingsvisie en worden de voorwaarden bij het Energiefonds verruimd. Andere speerpunten zijn een grotere biodiversiteit en het investeren in nationale parken.
In het cultuurbeleid zoekt het college de verbinding met het DNA van Overijssel: regionale identiteiten, van bijvoorbeeld ambachten, streekgebonden architectuur en samenwerking tussen kleine musea. Er komt een special actieplan voor verder investeren in het behoud van leefbaarheid in kernen, dorpen en steden.
Prioriteiten erfgoed 2021-2024
In het cultuurbeleid 2021-2024 Raak! kiest het provinciebestuur van Overijssel als uitgangspunten: de toegankelijkheid van cultuur voor iedereen, zoekt de provincie verbinding tussen partijen op gemeenschappelijke thema’s en met andere provinciale opgaven buiten de cultuursector.
Bij cultureel erfgoed zet de provincie in op haar wettelijke archeologische depottaak, op het vertrekken van restauratiesubsidies voor rijksmonumenten en het in stand houden van een provinciaal steunpunt voor gemeenten bij de uitvoering van hun wettelijke taken in de monumentenzorg.
Daarnaast zal de provincie het vertellen van verhalen over erfgoed en het beleefbaar maken van de geschiedenis ondersteunen. Bijvoorbeeld via een bestaand medium als het Verhaal van Overijssel, en daarbij specifiek gericht op het onderwijs. De provincie koerst op meer samenhang tussen erfgoed en andere opgaven, zoals duurzaamheid (programma Nieuwe Energie Overijssel) en vrije tijd (programma Gastvrij Overijssel). Binnen de erfgoedsector wil de provincie de kennis bij gesubsidieerde instellingen laten delen met andere, kleinere organisaties. Zij ondersteunt het netwerk van kleinere cultuurhistorische organisaties, zoals kleine musea en oudheidkamers, bij de uitvoering van hun activiteiten. En zij activeert het bestaande netwerk van Overijsselse erfgoedgemeenschappen ten behoeve van behoud van Overijsselse tradities. De subsidieregeling ‘Verhaal van Overijssel’ krijgt als doelgroep kleinere initiatieven en met een voorkeur voor projecten met inwonersparticipatie.