Mooi het gedicht waarmee dit boek begint en is afgedrukt naast de Franse pagina:
Als ik verdwijn, bestaat de wereld voort
de jonge bomen waaiend en volwassen
boven het glijdend groen van zoveel grassen
de vogels gaan gewoon met zingen door.
In essentie (nog wel) de realiteit van een historische buitenplaats. Rust, balans, onveranderlijkheid en schoonheid zijn ingrediënten die ruim voorhanden zijn op het heerlijke Mattemburgh te Woensdrecht. Auteur Ad van Loenhout schreef een leesbaar boek over de geschiedenis van deze plek en de mensen die er zich bewogen. Daarbij vormt hij zich aan de hand van verhalen, documenten en archieven een beeld van de (laatste) eigenaren van dit domein. Door het huwelijk van Petrus Cuypers met Maria van Mattemburgh in 1796 komt het landgoed in het bezit van de adellijke Cuypers-familie, die het bijna twee eeuwen houdt tot het moment waarop Marie-Louise Cuypers en haar echtgenoot Jacques Pellertier de Chambrure in 1982 zijn overleden en het Brabants Landschap het verwerft.
Zelf schrijft Van Loenhout over zijn inspanningen voor dit boek, dat zijn werk als politieman wellicht bijdroeg aan de opzet en werkwijze waarop deze gedegen publicatie tot stand kwam. Wellicht verklaart het ook waarom de vele persoonsbeschrijvingen in dit boek zo levendig en interessant naar voren komen en hij ‘de zaak’ van alle kanten bekijkt alsof de Mattemburgh een politioneel onderzoek betreft. De adellijke eigenaren heeft de auteur nooit gekend, maar uit de vele gesprekken die hij voerde met oudgedienden op het huis of met het tuinpersoneel en jachtopzieners van het omvangrijke bospark, komen bijzondere mensen naar voren. Hij beschrijft een leven van een aristocratisch echtpaar, dat op hun familiegoed leefde op een wijze die in ons land goeddeels is verdwenen. Alhoewel de eigenaren het goed bedoelden, waren ze veeleisend, oerconservatief en op momenten bijster gierig. Als leeuwen verdedigden zij hun landerijen en alles en iedereen werd aan dat doel ondergeschikt gemaakt, inclusief hun eigen leven. Juist die verhalen van allerlei mensen die hier kort of lang hebben gewerkt, maakt dit tot een boek waarin je blijft lezen. Aardig is ook dat de tuin en alles wat daar werd gekweekt of verzameld veel aandacht krijgt. Zeker voor mensen die interesse hebben in de upstairs-downstairs kant van deze grote huizen is dit een aanrader, maar ook voor hen die groen-historische interesses hebben. Daartoe reken ik mijzelf ook, zeker waar het gaat om de jaarlijkse aanleg van het zogenaamde Fürst Pückler-mozaïek. Daarvoor werden jaarlijks plantvakken uitgezet om korte tijd later te worden beplant met de collectie overwinterde vetplanten, siernetels en eenjarige planten. Hier op de Mattemburgh bleef een traditie bewaard die haast overal elders is verdwenen en mogelijk weldra op Huis Landfort te Megchelen een nieuwe impuls krijgt. RD
‘t Hof van Cuypers. Wonen en werken op landgoed Mattemburgh telt 288 pagina’s en is bijzonder rijk gedocumenteerd en voorzien van foto’s. Het is een hardcover uitgave van Picture Publishers.
Ad van Loenhout, ‘t Hof van Cuypers. Wonen en werken op landgoed Mattemburgh
ISBN 978 9492 576 569
Prijs: € 29,95