Stinzenplanten staan ieder voorjaar weer volop in de belangstelling. Dat blijkt ook uit het aantal boeken dat verschijnt over stinzenplanten. Onder redactie van Henk Buith, Stefien Smeding, Heilien Tonckens en Aad van der Burg is een geactualiseerde en uitgebreide herdruk van Stinzenflora in Fryslân uit 2008 verschenen. De nieuwe uitgave getiteld Stinzenplanten in Fryslân. Voorjaarsbloeiers in historisch groen onderscheidt zich niet alleen van andere boeken over stinzenplanten door de focus op Friesland. Interessant is dat de stinzenplanten in een historisch kader worden geplaatst. Rita Mulder-Radetzky gaat in haar artikel over ‘Tuinkunst in Fryslân door de eeuwen heen’ in vogelvlucht door de tuingeschiedenis van Friesland en laat de lezer kennismaken met de barokke tuinen bij staten en stinzen. Ook de landschappelijke tuinen van Roodbaard en vader en zoon Vlaskamp komen voorbij. Het artikel van Willem van Riemsdijk en Trudy van Riemsdijk-Zandee is een nieuwe toevoeging aan deze herziene uitgave. Zij beschrijven de cultuurhistorie van de stinzenplanten, die meerdere eeuwen teruggaat. De arts en kruidkundige Rembertus Dodonaeus (Rembert Dodoens) vermeldde het sneeuwklokje al in 1568. Ook de winterakoniet is te vinden in plantenboeken uit het begin van de zeventiende eeuw. Na de cultuurhistorie komen de stinzenplanten, hun biotoop en onderhoud uitvoerig aan bod. Wim Baas verhaalt over de bijzondere biotoop van stinzenplanten. Zij hebben bepaalde bodemschimmels, bacteriën en mieren nodig om te kunnen overleven. Aad van der Burg beschrijft verschillende soorten stinzenplanten evenals houtige en kruidachtige gewassen die in de historische stinzentuinen en parken zijn aangeplant, maar geen stinzenplanten zijn. Na het lezen over de verschillende soorten en het zien van de prachtige foto’s wil je natuurlijk de planten met eigen ogen zien. Stefien Smeding heeft samen met Willem en Trudy Riemsdijk de locaties in kaart gebracht, zodat u zelf kunt gaan ‘fjildûntdekke’ oftewel veldontdekken. Bent u de gelukkige eigenaar van een tuin met stinzenplanten, dan kunt u in het hoofdstuk van Hein Koningen en Wim Hoogendam lezen hoe de stinzenplanten onderhouden moeten worden. Allerlei aspecten komen aan bod en foto’s verduidelijken het geheel. Het boek sluit af met een hoofdstuk over stinzenplanten in de 21ste eeuw. De auteurs spreken hun zorg uit dat er onder de naam stinzenplanten selecties op de markt worden gebracht die de historische soorten kunnen gaan verdrijven. Daarom pleiten zij ervoor om oude stinzenplantenvegetaties op historische locaties zorgvuldig te beheren en bij nieuwe aanplant op een historische plek alleen oude stinzenplantenvegetaties te gebruiken.
Stinzenplanten in Fryslân. Voorjaarsbloeiers in historisch groen is een paperback van uitgeverij Noordboek, telt 176 pagina’s en is rijk geïllustreerd.
Henk Buith (red e.a.), Stinzenplanten in Fryslân. Voorjaarsbloeiers in historisch groen, Leeuwarden 2020.
ISBN 9789056156220
Prijs: € 22,50