Pionier in de praktijk
Midden in Eindhoven, omringd door bebouwing en oprukkende verstedelijking, ligt het Landgoed Glorieuxpark – een kleine, groene oase. Het Landgoed is een biodiverse long in de stad, met een eigen manier van werken en leven.
Effecten klimaat
Door de vele industrie rondom Eindhoven warmt de stad snel op en dit heeft ook gevolgen voor het Landgoed; het grondwater in de omgeving zakt. ‘We zijn in staat om met eigen inspanningen water op het landgoed vast te houden’, stelt Harrie Theunissen, tuinbaas van het Landgoed Glorieuxpark. ‘Het is zaak om zo veel mogelijk van het water op het Landgoed vast te houden. Meer water geeft verkoeling en zorgt in het voorjaar voor groter blad aan bomen en struiken. Dat gaat vervolgens verdamping in de bodem tegen. Een vochtigere bodem bevordert bovendien het bodemleven.’ In de toekomst zal de verdamping sneller gaan, dus aan Harrie de uitdaging om het park nog beter bestand te maken tegen het veranderende klimaat, wat in een stad als Eindhoven goed zicht- en voelbaar is.
‘Een landgoed klimaatbestendig maken begint bij de basis: water vasthouden. Dat is dus van levensbelang voor ieder park en landgoed.’
In contact met overheden, wetenschap en vrijwilligers
Ook goede communicatie en het tijdig inschakelen van benodigde partijen is van belang, ervaart Harrie. Hij heeft onder andere contact met de directie waterbeheersing van de gemeente en de gebiedsbeheerder bij het waterschap. De TU Eindhoven is daarnaast betrokken op het gebied van de energietransitie. Verder zijn er vrijwilligers actief op het landgoed. Die helpen niet alleen met diverse werkzaamheden, maar fungeren ook als Harries ogen en oren. Ook helpen ze maatschappelijk draagvlak te creëren door het geven van rondleidingen en daarbij het bijzondere verhaal van het Landgoed Glorieuxpark uit te dragen. Wanneer er een situatie dreigt te ontstaan weten alle partijen elkaar snel te vinden, vertelt Harrie. ‘Niet alleen met voorgenoemde partners, maar ook richting bewoners en bezoekers van het landgoed’.
Een aangepast snoeibeleid
De aanpassingen die tot op heden zijn gedaan om het water op het landgoed vast te houden, focussen zich voornamelijk op het meer ruimte geven aan water en het planten en onderhouden van bomen. Ook heeft Harrie het snoeibeleid aangepakt. ‘Op opleidingen wordt geleerd om de onderste zes meter van de takken te snoeien en dan ook nog eens symmetrisch. Hier heb ik de zes meter losgelaten. Wanneer we een derde van de takken op het onderste deel van de boom laten, levert dit een verdubbeling van van groen oppervlakte in bomen op’.
Op het landgoed wordt ook meer ruimte gecreëerd voor water door sloten dieper te maken en kuilen en poelen te graven waar water na een regenbui in blijft staan. Hoe meer water er is, hoe koeler het landgoed blijft. In overleg met het waterschap is er ook een waterregelaar geplaatst. Dit stelt Harrie in staat zelf het waterpeil in de sloten te regelen.
Het landgoed wordt zo natuurlijk mogelijk beheerd. ´De grond zit vol bodemleven. Laat blad liggen – dit is een goede isolatielaag in koude winters en het zorgt dat de grond vochtig blijft’.
‘Als je nu niet experimenteert, dan zijn veel parken er over 100 jaar slecht aan toe. Als tuinbaas ben ik de architect van de toekomst.’
Vooruitdenken en experimenteren
Daarnaast experimenteert Harrie ook met nieuwe, klimaatbestendige boomsoorten. ´Je moet immers vooruitdenken. Het veranderende klimaat is een feit. Het wordt warmer, droger en er komen meer stormen. Als je nu niet experimenteert, dan zijn veel parken er over 100 jaar slecht aan toe. Als tuinbaas ben ik de architect van de toekomst en durf ik in te grijpen. Mijn droombeeld is dat het hier over 100 jaar nog mooier is dan nu. Wanneer je hier binnenkomt, voel je de tijd.
‘We moeten het maatschappelijk belang van plekken als Landgoed Glorieuxpark meer gaan omarmen en laten zien, zeker ook aan de nieuwe generatie. Mensen komen hier voor rust en bezieling – historisch groen levert een betekenisvolle bijdrage aan deze beleving van rust en bezieling.’