Zaterdag 11 en zondag 12 september is het weer Open Monumentendag. De titel van het thema dit jaar is ‘Mijn monument is jouw monument’, waarbij inclusie centraal staat. Met dit thema wil de BankGiro Loterij aansluiten bij het thema van de Europese monumentendagen: ‘Inclusive Heritage’.
”In eerdere jaren had het thema vooral betrekking op het type monumenten dat we openstelden of de gemene deler die op een beperkt aantal monumenten van toepassing was. Dit jaar gaat het bovenal om de aanpak: Hoe bereiken we een zo groot mogelijk publiek met Open Monumentendag en hoe zorgen we dat iedereen zich welkom voelt? We hebben dit jaar daarom ook extra focus op de rolstoeltoegankelijkheid van monumenten.”
In principe past elk gebouw binnen het thema, want in elk gebouw hebben mensen gewoond, gewerkt en geleefd. Ook de vele KBL openen hun deuren en poorten voor het publiek tijdens de Open Monumentendag. Specifieker kan je denken aan:
- Religieus erfgoed, zoals kerken, moskeeën, hindoetempels en betrek lokale geloofsgemeenschappen.
- Beladen erfgoed, bijvoorbeeld plekken en gebouwen waar mensen uitgesloten werden, WOII erfgoed of erfgoed dat linkt aan het koloniale verleden van Nederland.
- Plekken waar mensen hun reizen starten en culturen elkaar ontmoeten, zoals bootterminals en treinstations.
- Plekken waar wetten worden gemaakt en uitgevoerd, waar groepen door die wetten (nationaal en lokaal) genoodzaakt werden hun leven anders te leiden of waar mensen woonden/werkten die streden voor de gelijke behandeling van groepen mensen, zoals provinciegebouwen, gemeentehuizen, gerechtshoven, gevangenissen, koloniën van Weldadigheid, armenhofjes en dienstwoningen.
- Plekken van samenkomst waar iedereen gelijk is: cafés, restaurants, stations, pleinen, speel- en volkstuinen, plekken waar gesport wordt/werd, dierentuinen, zwembaden, scholen en begraafplaatsen.
In de aanloop naar de Open Monumentendag 2021 verzamelt sKBL hier de mooiste kastelen, buitenplaatsen en landgoederen die meedoen en tipt interessante activiteiten. Zo worden er binnen rondleidingen georganiseerd, ‘groene’ rondleidingen en activiteiten, waaronder muziek en lezingen. Houd de website in de gaten!
Let op! Niet alle KBL organiseren op beide dagen van de Open Monumentendag activiteiten. Raadpleeg dus voorafgaand aan uw bezoek de website van de locatie, zodat u niet voor verrassingen komt te staan.
Rondleidingen binnen
Borg Welgelegen, Sappemeer (Groningen) In de borg staan leden van de Orde van Odd Fellows voor u klaar om u alles over de geschiedenis en hedendaags gebruik van de borg te vertellen. Dompel u, onder het genot van een kop koffie of thee (en koek) onder in de geschiedenis van deze prachtige borg. Achter borg Welgelegen is een prachtige barokke tuin aangelegd, waarover ook veel te vertellen valt.
Duurstede, Wijk bij Duurstede (Utrecht) Neem een bezoekje aan Kasteel Duurstede. Duurstede werd waarschijnlijk rond 1250 gesticht door Zweder I van Zuylen van Abcoude. In 1672 werd het verwoest door het Franse leger en eind 19e eeuw volgde de eerste restauratie (P.J.H. Cuypers).
Ennemaborgh, Midwolda (Groningen) Bezoek de historische Ennemaborg, wandel door het prachtige borgterrein en sluit af in ons bezoekerscentrum, gevestigd in het Koetshuis.
Fraeylemaborg, Slochteren (Groningen) “Mijn huis is jou huis!”
Frankendael, Amsterdam (Noord-Holland) Bezoek Frankendael, de enige overgebleven buitenplaats in de Watergraafsmeer. Het zomerverblijf werd waarschijnlijk gesticht in 1660 en kreeg een eeuw later zijn huidige aanblik.
Het Witte Kasteel, Loon op Zand (Noord-Brabant) Kom genieten van een klassiek concert in het kasteel, of struin over de Goodlifefair met brocantekramen en foodtrucks op de buitenplaats. In de middag zijn er rondleidingen in en rond het kasteel.
Kasteel De Kelder, Doetinchem (Gelderland) Neem een kijkje in het kasteel. Er zijn vrijwilligers aanwezig om informatie te geven en men kan er in alle rust een drankje nuttigen.
Kasteel Keukenhof, Lisse (Zuid-Holland) In de Kasteeltuinen van Kasteel Keukenhof is tijdens de Open Monumentendag veel te doen. Op 11 september zijn de begane grond en de eerste verdieping van het kasteel te bezichtigen. Suppoosten vertellen over de rijke historie, architectuur, inrichting en de verborgen verhalen van het kasteel.
Kasteel Loenersloot, Loenersloot (Utrecht) U bent van harte welkom voor deze bijzondere middag met allerlei aantrekkelijke activiteiten. Zo kunt u op gezette tijden het slot in het gelijknamige dorp op eigen gelegenheid bezichtigen. Ook zijn er parkrondleidingen. Elk uur wordt een film getoond van en met de laatste kleurrijke bewoonster, barones Van Nagell-Martini Buys, in haar dagelijkse leven in 1988. Evenals een video over de oorlogsjaren in en rond Kasteel Loenersloot.
Kasteel van Rhoon, Rhoon (Zuid-Holland) Behalve rondleidingen, muziek en een expositie organiseert Stichting Kasteel van Rhoon op deze Monumentendag een Brocante markt.
Landgoed Slot Schaesberg, Landgraaf (Limburg) Er is op 11 en 12 september van alles te beleven rondom de ruïnes van het 16e-eeuwse renaissancekasteel Slot Schaesberg en de archeologische restanten van de bijbehorende 17e-eeuwse slothoeve. Ontdek het kasteelpark en de ruïne zelf, bekijk de demonstraties van oude ambachten, of ga op pad met een rondleider of een audiotour.
Muiderslot, Muiden (Noord-Holland) In deze bizarre coronatijd geven we bij Rijksmuseum Muiderslot aandacht aan positiviteit, kracht en ontspanning. Dit doen we tijdens een exclusieve clinic waarin yoga, mindfulness en geschiedenis elkaar ontmoeten in het kasteel.
(Museum Paulina) Bisdom van Vliet, Haastrecht (Zuid-Holland) ‘Kom kijken in het Koetshuis’. Thema’s die daarin aan de orde komen, zijn de band die Paulina en haar voorouders hadden met Haastrecht, de geschiedenis van het Koetshuis, de vorderingen van de restauratie van het naastgelegen woonhuismuseum, en de gewoonlijk ‘verborgen’ collectie.
Slot Zeist, Zeist (Utrecht) Wees welkom in het historisch weekend in Zeist met onder meer doorlopende rondleidingen en diverse theatervoorstellingen in Slot Zeist.
Soestdijk, Baarn (Utrecht) De historische stijlkamers van het paleis zijn gesloten maar de filmzaal van het paleis wordt speciaal voor Open Monumentendag opengesteld voor bezoekers. De filmzaal is gebouwd in de jaren dertig, als onderdeel van de verbouwing die prinses Juliana en prins Bernhard aangeboden kregen van het Nederlandse volk als ‘Nationaal huldeblijk’ voor hun trouwen.
Twickel, Ambt Delden (Overijssel) Een kijkje in de wereld van ons landgoed. Op deze dag kunt u plekken bezoeken die normaal niet vrij toegankelijk zijn. Bij het kasteel kunt u het koetshuis en de paardenstallen van binnen bekijken. De vrijwilligers die de historische rijtuigencollectie verzorgen geven tekst en uitleg.
De Vanenburg, Putten (Gelderland) Gedurende de dag is het kasteel opengesteld. Ontdek de collectie portretten van de Hollandse Meesters in de Van Pallandtzaal, bewoner de exclusieve dinerruimte Van Essenzaal of bekijk het handgeschilderde plafond in de Oranjerie. Op eigen gelegenheid kunt u wandelen over het landgoed.
De Zwaluwenberg, Hilversum (Noord-Holland) In de selectie van de monumenten hebben we ons gericht op een aantal subthema’s waaronder post-65 architectuur en religieus erfgoed. Ook zijn we bezig met het maken van een foto-interieur-route langs monumenten die wel mee willen doen maar die niet fysiek de deuren willen of kunnen openen. Tot nu toe zijn er ruim 30 aanmeldingen, waaronder de altijd populaire voormalige AVRO-studio en Landgoed Zwaluwenberg.
‘Groene’ rondleidingen
Bouvigne, Breda (Noord-Brabant) Bezoek de kasteeltuinen van het Bredase landgoed Bouvigne open, waar speciaal voor en tijdens Open Monumentendag de Dag van het Kasteel Waterwandeling in première gaat.
Biljoen en Beekhuizen, Velp (Gelderland) Biljoen is een oud landgoed. Het is een voorbeeld van een landgoederenlandschap rondom het kasteelterrein met koetshuis, boerderijen, beken en vijvers, parkbos en weiden. De boswachter besteedt aandacht aan de historie, cultuur en natuur van het landgoed. Het normaal afgesloten gedeelte van het park en het koetshuis zijn als onderdeel van de wandeling toegankelijk. Kasteel Biljoen is niet open voor publiek.
Huis te Breckelenkamp, Breklenkamp (Overijssel) Huis te Breckelenkamp is met recht onderdeel van de Groene Open Monumentdag. Aanwezig is nog de boomlanenstructuur en het diabolovormige grachtenstelsel. In de rechthoek ten noorden van de havezate bevinden zich de siertuinen rond een centraal lopende beukenberceau. Aan het eind van de berceau is een nieuwe oranjerie gebouwd met 17e-eeuwse bouwtechnieken.
Coendersborch, Nuis (Groningen) Bezoek de Coendersborg en ontdek op moderne wijze meer over het verleden. Op het landgoed is een prachtige wandelroute van 6 km uitgezet.
Huis Doorn, Doorn (Utrecht) Op zaterdag 11 september kun je in het kader van de Open Monumentendag 2021 een speciale parkwandeling maken op het landgoed Huis Doorn. Op deze datum wordt het Dienstengebouw voor het eerst opengesteld voor bezoek.
Eyckenstein, Maartensdijk (Utrecht) Net buiten Maartensdijk ligt de historische moestuin van Landgoed Eyckenstein. Deze plek heeft een rijke historie. De historische kassen in deze moestuin zijn in 2015 gerestaureerd. Vervolgens is in 2019 de platte kas in zijn originele staat teruggebracht.
Havezate Mensinge, Roden (Drenthe) Kom wandelen over Landgoed Mensinge.
De Havixhorst, De Schiphorst (Drenthe) In de tuinen van havezate De Havixhorst, gelegen tussen De Wijk en Meppel, is sinds juni 2008 een bijzondere verzameling beelden te zien. Het beeldenpark is gratis toegankelijk. De gebouwen van de Havixhorst zijn niet geopend.
Hofwijck, Voorburg (Zuid-Holland) Met uw eigen telefoon kunt u in de izi-travel app de route ‘Hofwijck Buiten’ downloaden en een wandeling maken door de tuin. U leert er van alles over het reilen en zeilen van het 17e-eeuwse tuinieren, wat in tegenstelling tot vandaag de dag vaak een strijd tegen de elementen was.
Hydepark, Doorn (Utrecht) Enige jaren geleden is er grondig gerestaureerd met behoud van de originele details, zoals de oude muren en de kassen. Men kan er bloemen, groenten en kruiden plukken of kopen. In de oude palmenkas is tegenwoordig een theeschenkerij.
Kasteel Geldrop, Geldrop (Noord-Brabant) Geniet van een buitenrondleiding of bezichtig het kasteel en de tuinen op eigen gelegenheid.
De Klinze, Aldtsjerk/Oudkerk (Friesland) Het huis De Klinze is niet toegankelijk maar het park is open voor publiek. Aanmelden voor een rondleiding met Rita Radetzky, auteur van het onlangs verschenen boek Tuinarchitect Lucas Pieters Roodbaard (1782-1851) en de landschapsstijl, op de dag zelf (11 september) bij het informatiepunt Dorpshuis Oerein, Van Sminiaweg 68 in Aldtsjerk.
Kloetinge, Kloetinge (Zeeland) De tuin van de buitenplaats Kloetinge ligt middenin het oude dorp en bestaat uit vier gedeelten, elk met een eigen karakter. Achter het huis ligt de landschappelijke tuin met oude bomen en de geschiedkundig interessante middeleeuwse omgrachte kasteelberg.
Landgoed Klarenbeek, Klarenbeek (Gelderland) Maak een rondgang op het landgoed of sluit aan bij de wandelingen met gids door de tuin en moestuin.
Singraven, Denekamp (Overijssel) Landgoed Singraven wordt al in de 14e eeuw genoemd en ligt prachtig aan de rivier de Dinkel. Er staan een statig huis aan het eind van de lange oprijlaan, een koetshuis en een eeuwenoude watermolen.
Buitenplaats Vaeshartelt, Maastricht (Limburg) In het NaarBuitengoed liggen een hoop prachtige monumenten, waaronder de drie locaties op het kaartje (Villa Kanjel & Buitenplaats Vaeshartelt). Deze monumenten werken samen om een mooie fietsroute aan te bieden.
Activiteiten als muziek en lezingen
‘t Huys Dever, Lisse (Zuid-Holland) Op zaterdag 11 september heeft het Comité Open Monumentendag Lisse veel muziek en evenementen georganiseerd bij de deelnemende monumenten, waaronder ‘t Huys Dever.
Kasteel Heeswijk, Heeswijk-Dinther (Noord-Brabant) Als je van muziek houdt is Kasteel Heeswijk in Noord-Brabant iets voor jou. Op zondag 12 september is het een muzikaal feestje op dit kasteel.
Zuylestein, Leersum en Amerongen (Utrecht) Neem een bezoekje aan de tuinen en de moestuinwinkel, ga mee met een rondleiding of neem deel aan een lezing over de vroeg zeventiende-eeuwse tuin van Zuylestein door tuinhistorica Lenneke Berkhout met een rondleiding en borrel na afloop.