In de gemeente Hellendoorn, waar de Nederlandse politicus en kerkvorst, monseigneur Herman Schaepman burgemeester was van 1838-1844, bevond zich in de direct naastgelegen gemeente Wierden een omvangrijk landgoed. Een daarvan is de door verhalen omgeven Eversberg. Over de geschiedenis van dit landgoed stelde Jan Lohuis een indrukwekkend historisch (archivalisch) overzicht samen. Allereerst krijgen De Eversberg en het geslacht Van Heerdt tot Eversberg aandacht, waarna hij uitvoerig in gaat op het bijbehorende landbezit en de vele pachtboerderijen met hun pachters. De achterflaptekst van dit kloeke boek geeft goed weer waar de inhoud over gaat. Daarom leest u hier die tekst:
“Over de eeuwenlange geschiedenis van huis De Eversberg en zijn landerijen in de marke Notter heeft Jan Lohuis een boeiend boek samengesteld. Niet alleen wordt aandacht besteed aan de ontstaansgeschiedenis van het landgoed, maar ook staat hij stil bij de lange reeks eigenaren. Hun positie in de gewestelijke politiek, hun militaire carrières, de invloed van de genoemde marke, de bouw van pachtboerderijen en de spelregels waaraan pachters zich hebben te houden, alles komt aan bod. De lezer krijgt een veelheid van informatie aangereikt, die weergeeft hoe de diverse families zich in de loop van de eeuwen economisch het hoofd boven water hielden, maar soms ook door wanbeleid gedwongen waren delen van het landgoed te verkopen. Advertenties, veilinglijsten, kopers en opbrengsten geven ons een prachtig kijkje en soms ook inzicht in de sociaaleconomische omstandigheden. Ook alle voorwerpen die de elite van toen in huis had, leren ons het nodige over hun wijze van leven. Van salon tot stal, van bibliotheek tot bouwhuis, elk aanwezig ‘ding’ daarin wordt benoemd. Dat geldt ook voor de aanwezige bomen, de op het veld staande gewassen, de grootte van de percelen en de gereedschappen om een en ander te kunnen bewerken. Veel aandacht wordt besteed aan de families die in de loop van de tijd de boerderijen van landgoed De Eversberg hebben bewoond, zowel pachters als latere eigenaren. Een ware verrijking vormen de volledig uitgewerkte stambomen van elke familie. Voor de ware liefhebber een must”. Met deze laatste zin ben ik het zondermeer eens.
Op en ondergang van landgoed de Eversberg verscheen bij Uitgeverij ‘n Boaken (www.boaken.nl) te Nijverdal. Het is een soft coveruitgave, die 464 pagina’s telt en voorzien is van vele foto’s/kaarten.
Jan Lohuis, Op en ondergang van landgoed de Eversberg, Nijverdal 2020.
ISBN 9789076272405
Prijs: € 49,90