Isabel van Boetzelaer, Oorlogsouders. Een familiekroniek over goed en fout in twee adellijke families, Meppel 2017
Het verhaal van Isabel van Boetzelaer speelt zich ten dele af in een décor van Duitse en Nederlandse kastelen en buitenplaatsen. Zij zijn tegelijk een vanzelfsprekende als onbenoemde ambiance van nare en vaak gruwelijke oorlogsverhalen. Van Boetzelaer schreef haar boek ook om zich te ontdoen van jeugdfrustraties. Zij is namelijk een kind van een foute vader en een Duitse moeder. De combinatie fout en Duits was in ons land na 1945 bepaald onplezierig. Vader Willem baron van Boetzelaer maakte in de jaren dertig een keuze voor een verkeerd sociaal milieu dat de weg plaveide om zich aan te sluiten bij de Waffen-SS. Zijn al te beschermde jeugd kan bij deze verkeerde afwegingen een rol hebben gespeeld. Ondanks zijn matige fysieke kracht belandde hij toch aan het Russische Oostfront waar hij de meest gruwelijke dingen beleefde. Na gewond te zijn geraakt, wordt hij midden in de oorlog en op 23-jarige leeftijd, hoofd van een speciaal rechercheteam in Den Haag. Hij moest roofovervallen opsporen en voorkomen. Vaak was dit echter werk van het verzet. Het fanatiek geleidde team wist echter regelmatig verzetsfiguren op te pakken en dwong hen door middel van martelingen bekentenissen af. Het kleine en succesvolle opsporingsteam droeg de naam Van Boetzelaer. Overigens was Willems stiefbroer de verzetsstrijder Wiete Rengers Hora Siccama. Hij was in 1944 te Putten betrokken bij een aanslag op enige willekeurige Duitse officieren. Deze mislukte aanslag zou kort daarop een dramatisch gevolg hebben voor de mannelijke inwoners van Putten. Wiete werd gepakt en zou later tijdens een vlucht worden neergeschoten waarna hij stierf.
De auteur behandelt in deze familiekroniek naast het leven van haar Nederlandse vader en diens familie ook die van haar Duitse moeder. In haar adellijke familie leefde veel ressentiment jegens de nazi’s en deze familie was in de verte ook betrokken bij de aanslag op Hitler. Beide ouders beleefden jeugdjaren op kastelen en buitenplaatsen. Voor moeder was dat het in Oost-Duitsland gelegen kasteel Schochwitz terwijl haar vader banden had met Ampsen en de buitenplaats Boschveld bij Oosterbeek. Dat goed vormde tot 1936 een geheel met het naastgelegen Mariëndael.
Het boek maakt indruk vanwege de analytische, nuchtere en eerlijke beschrijvingen van de ouderlijke karakters en hun leven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zelf kende Van Boetzelaer vanwege diezelfde ouders een jeugd waarin zij voortdurend werd afgewezen, uitgesloten en vaak te maken had met onuitgesproken emoties of niet nader verklaarde besluiten. Hierdoor belandde zij in een isolement en was een onbezorgde jeugd voor haar niet weggelegd. Ze trekt conclusies en haar eerlijke, weinig sentimentele verhaal verdient eigenlijk enkel respect. Ik las het boek in een ruk uit. RD
Oorlogsouders. Een familiekroniek over goed en fout in twee adellijke families, Meppel 2017 telt 320 pagina’s en is voorzien van tientallen familiefoto’s. Deze paperback verscheen dit jaar bij JUST Publishers.
ISBN 978 9089 750 181. Prijs: € 19,95