Kees van der Leer, Marianne, een vrijgevige en kunstzinnige prinses in Voorburg, Reinhartshausen en Camenz, Alblasserdam/Voorburg 2017
Prinses Marianne, die net als haar broers ook in Berlijn werd geboren en wel op 9 mei 1810, was het jongste kind van koning Willem I en Wilhelmina van Pruisen. Naar het leven van Marianne is nog altijd weinig onderzoek verricht. Door haar, in de ogen van tijdgenoten minder voorbeeldige, levenswandel volgde een strenge veroordeling in de benauwende 19de eeuw, waardoor haar persoon zeker in onze tijd wat obscuur is geworden. Reden hiervan is dat zij na haar scheiding van prins Albert van Pruisen, met wie zij zes kinderen kreeg, een nieuwe en blijvende relatie aanging met Johannes van Rossum. vanwege het gedrag van Albert van Pruisen, was de publieke opinie haar na haar scheiding niet onwelwillend, maar haar relatie met een lakei werd algemeen, ook door haar eigen familie, streng afgewezen. Van Rossum werkte aanvankelijk als lakei aan het hof van de Oranjes. Marianne haalde hem op een gegeven moment naar haar eigen hofhouding, waar hij opklom tot haar secretaris, bibliothecaris en uiteindelijk haar amant werd. Samen kregen zij een kind.
In dit boek(je) ook aandacht voor de drie Voorburgse buitenplaatsen die zij bezat en haar uitgestrekte bezittingen in Duitsland (het wijnkasteel Reinhartshausen nabij Wiesbaden) en in Polen (kasteel Camenz dat zij van haar moeder erfde). De herbouw van dit kasteel geschiedde op een ontwerp van de beroemde architect Karl Friedrich Schinkel. Hij bouwde dit kasteel drie jaar voor zijn dood en dit zou tevens zijn grootste bouwwerk ooit worden. Hier ook werden bijzondere terrastuinen aangelegd die het ontwerp zijn van Peter Joseph Lenné. Hij zou hierbij hebben gekeken naar andere tuinen van Oranjeverblijven in Duitsland en naar de tuinen van Italiaanse villa’s. Op Reinhartshausen, waar zij de wijnproductie hernieuwde impulsen gaf, liet Marianne later een museumvleugel bouwen om haar bijzondere kunstcollectie te kunnen exposeren. De entreeopbrengsten waren bestemd voor een ooglijderziekenhuis in Wiesbaden, vermoedelijk nadat Van Rossum daar ooit verzorging had genoten. In Voorburg behoorden de buitenplaatsen Rusthof, Leeuwensteyn en de Villa Klein-Rusthof (door haar zoon Albert tot kippenhok gebombardeerd en waar hij weigerde om er te logeren) tot haar bezittingen. In dit dorp was zij bijzonder gezien, niet in de laatste plaats omdat zij haar hofhouding opdracht gaf om alle aankopen voor keuken en huishouding en dergelijke in Voorburg aan te kopen.
Aardig te melden is dat er zowel een Nederlandse als Poolse uitgave van dit inleidende boekje is gemaakt. De Nederlandse editie is een uitgave van Museum Swaensteyn te Leidschendam-Voorburg. De Poolse editie, die tegelijk met de Nederlandse is gedrukt, is gemaakt voor kasteel-museum Camenz dat momenteel (inclusief de tuinen) wordt gerestaureerd. In dit boekje geeft Kees van der Leer met zijn uitstekende pen, enige ontdekkingen en nieuwe inzichten rond deze onbekende Oranjeprinses die in diverse Europese landen haar sporen heeft nagelaten. Het smaakt naar meer. RD
De Nederlandse editie is een uitgave van Museum Swaensteyn te Leidschendam-Voorburg en via secretariaat@swaensteyn.nl te bestellen.
ISBN 978 90 80534 80 3. Prijs: € 12,50.