Huis te Leuvenum
Ermelo - Gelderland
Leuvenum is een van de oudste woonplaatsen aan de Hierdensche Beek. De naam komt van het Germaanse ‘heim’ (huis) en het Westfaalse ‘leve’, dat heuvel betekent. Peter van Westervelt (1685-1722) kocht alhier in 1720 een huis, hof enz. van Joachim Johan Geltsayer, burgemeester van Harderwijk (noot: J. Duinkerken. Schepenen aan de Zuiderzee. Zutphen 1990: 221). Peter’s zoon Willem Jan van Westervelt (1720-1776), schepen en burgemeester van Harderwijk, liet een landhuis bouwen te Leuvenum. In 1803 trouwt zijn kleindochter Aleyda Johanna van Westervelt (1785-1862) met mr. Samuël Johannes baron Sandberg, heer van Essenburg (1778-1854), waardoor het goed in de familie Sandberg komt. Deze familie bezit ook De Essenburgh (1652) te Hierden. Het landgoed komt in 1919 in bezit van jonkheer Cornelis Johannes Sandberg (1883-1945), burgemeester van Diepenveen. Hij laat de oude boerderijen afbreken, de hei ontginnen, voegt land samen en legt bossen aan. Zo ontstaat het huidige landgoed Leuvenum. De jonkheer geeft in 1921 opdracht aan de Harderwijkse architect P.H. van Lonkhuyzen (1887-1944) tot de bouw van een nieuw huis, met het oudere familiebezit De Essenburgh als voorbeeld. Huize Leuvenum oogt daarmee traditioneel, maar is anderzijds wel opgetrokken met voor die periode relatief nieuw materialen, zoals beton. Rondom het nieuwe huis legt de firma H. Copijn & Zoon een nieuwe tuin aan, in gemengde stijl. Hierbij wordt de loop van de Leuvenumsche of Staverdensche Beek verlegd. Het leven van de familie Sandberg en het beheer van Leuvenum veranderde drastisch toen aan het einde van de Tweede Wereldoorlog Sandberg samen met zijn vrouw en zoon werden opgepakt door de Duitsers. Sandberg en zijn zoon (en beoogd opvolger) keerden na de oorlog niet meer terug. Zijn weduwe en hun drie dochters namen het beheer van de familielandgoederen Leuvenum en De Bannink te Deventer over. Gedurende de tweede helft van de twintigste eeuw spanden deze vrouwen zich in om beide landgoederen en de agrarische gemeenschappen te behouden (noot: W. Ottens. Standhouden. Gorredijk 2022). Tegenwoordig is het landgoed met het huis ondergebracht in de Stichting Sandberg van Leuvenum.