't Kluenven

Hengelo - Overijssel

Het Kluenven is een typisch Twents heideven gelegen ten zuiden van Beckum op een middelgroot nat heideveld langs de Beckumer Buitenbeek. Het is deels ontstaan door klunen van het natte veen in de 19e eeuw. Sporen van het klunen zijn nog zichtbaar in de vorm van een kluungat en enkele watergeulen. Samen met de aan de zuidzijde van de beek gelegen Stepeler Dennen (15 ha.) en het bos ten noorden (5 ha.) was het Kluenven met de omliggende 10 hectare hei en bos tot 1938 onderdeel van Landgoed Twickel. Landgoed \'t Kluenven bestaat dankzij het echtpaar Boom-de Hoop Scheffer; hij een Zeeuw, zij uit Amsterdam. Vanwege zijn werk als directeur van Dikkers bewoonden zij een villa nabij de fabriek in Hengelo. Sinds circa 1935 hadden zij een houten zomerhuisje op de hei bij het Kluenven; de grond pachtten zij van Twickel. Toen in 1938 het houten huisje afbrandde en zij de grond konden kopen besloot het echtpaar tot de bouw van een stenen vakantiewoning. Voor het ontwerp werd de nog jonge (34) architect Jan van Erven Dorens uit Amsterdam aangetrokken; hij had zijn bureau toen aan de PC Hooftstraat en bouwde in zijn lange carrière vele tientallen villa\'s en landhuizen, waarvan een tiental in Twente. Voor \'t Kluenven ontwierp hij een royale vakantiewoning in decoratieve Engelse cottagestijl; compleet met handgevormde keramische leien, een kopgevel in Tudorstijl, toogdeuren, rode luiken en een eethal met vide en entresol. Om optimaal van het prachtige uitzicht over de hei en het ven te kunnen genieten ontwierp van Erven Dorens een split level woning: de eethal, zitkamer, loggia en het terras liggen een meter boven het maaiveld met de entree en keuken. Dankzij de actieve bemoeienis van de heer Boom, een Delfts ingenieur, kreeg het huis moderne heteluchtverwarming en werd het al in 1939 opgeleverd. Vanwege beperkende voorwaarden van de gemeente Hengelo kreeg het vakantiehuis slechts één slaapkamer; de vliering boven de hoger gelegen zitkamer werd gebruikt als slaapzolder. Formeel is het sinds 1938 een landgoed in de zin van de Natuurschoonwet 1928 (NSW-landgoed). Qua karakter is het een buitenplaats zoals er in Twente in de eeuw daarvoor vele tientallen zijn gesticht, alleen wat kleiner, wat jonger en misschien wat leuker. Het is geen landgoed in cultuurhistorische zin en wordt aangeduid als heidegoed; heide vanwege het grote heideveld en goed omdat het er zo goed genieten is. De gebouwen op \'t Kluenven vallen op want zijn niet gebruikelijk voor de streek. Er is geen traditionele Twentse bouwstijl toegepast zoals we dit vaak zien op landgoederen in Twente. Er staan vier gebouwen: het Woonhuis, Slaaphuis, Werkhuis en een grote schuur, respectievelijk gebouwd in 1938, 1941, 1948 en jaren 50 met enkele aanpassingen in 2009/10. Hoewel architectonisch waardevol, en door velen gewaardeerd, zijn de gebouwen formeel geen monument noch, samen met het omliggende terrein een (jonge) historische buitenplaats. Het beleid is sinds 2006 om behoud zeker te stellen door passend functioneel gebruik van alle onderdelen van de buitenplaats en door het exploiteren van het Slaaphuis als vakantiewoning om de kosten van onderhoud en verbeteren elk jaar weer te dekken.