Fraeylemaborg

Slochteren - Groningen

Vriend van sKBL

De Fraeylemaborg behoort tot de meest spectaculaire en gracieuze van de Ommelander borgen en kan worden omschreven als een complex van gebouwen dat bestaat uit de borg, een schathoes of boerderij met een duiventil en een koetshuis. Voorts zijn er kassen, een houten schuur en een prieel. De borg zelf is een symmetrisch versterkt huis met een uit het centrum geplaatste toren, het huis krijgt aan het eind van de 18de eeuw haar huidige uiterlijk. Aan de voorzijde bevindt zich een oprijlaan die aan de achterzijde gedeeltelijk uitloopt in een zichtas en bomenlaan. Deze imaginaire as heeft een totale lengte van ca. 1.500 meter. De borg ontleent het eerste deel van zijn naam aan een ‘ver’ waarmee men een adellijke dame aanduidde. Het heeft hier betrekking op de familie Ailma of Elema. Fraeylemaborg valt dan te lezen als de ‘borg van de adellijke dame Ailma of Elema’. In de eerste helft van de 16de eeuw wordt de borg bewoond door de Fraylma´s of Fraeylema´s. Het smalle en langgerekte park, aanvankelijk in geometrische stijl aangelegd, wordt vroeg in de 19de eeuw tot een landschappelijk park omgevormd en door uitbreiding ook nog eens vergroot. Tuinarchitecten als Johan David Zocher sr. (1763-1817), Georg Anton Blum (1765-1827) en Lucas Pieters Roodbaard (1782-1851) maken hiervoor ontwerpen. Op een bijzondere plattegrond van het park van Fraeylemaborg, van voor 1800, zijn enige maçonnieke symbolen herkenbaar. Te zien zijn onder andere de bekende vrijmetselaarsymbolen zoals de passer (waarbij twee lanen de benen van de passer verbeelden), de winkelhaak (ook opgebouwd uit lanen), het alziend oog (drie lanen die samen een driehoek vormen met in het hart een ronde vijver als het oog) en de vlammende ster (een door lanen gevormde vijfpuntige ster of pentagram). Overigens is deze duiding niet onomstreden want deze elementen kunnen ook uit een vroegere periode stammen en bouwsymbolen verbeelden. In 1816 komt de Fraeylemaborg door huwelijk en vererving in bezit van de familie Siccama. Een volgende vererving brengt het landgoed in handen van Van der Hoop en nazaten. Twee dames Thomassen à Thuessink van der Hoop van Slochteren zijn de laatste particuliere bezitters. De financiële lasten maken dat zij de Fraeylemaborg moeten verkopen. Vanaf 1971 is de Gerrit van Houten Stichting de nieuwe eigenaar. De borg wordt een museum en ingericht met stijlkamers die een beeld geven van de woonsfeer tot het midden van de 20ste eeuw. De Stichting Landgoed Fraeylemaborg is de beheerder van het landgoed. In 1973 wordt de borg een museum, ingericht met stijlkamers die een beeld geven van de woonsfeer tot het midden van de 20ste eeuw. In het koetshuis is een museumwinkel met een tentoonstellingsruimte.