Hofwijck

Voorburg - Zuid-Holland

Vriend van sKBL

Hofwijck betekent letterlijk ´wijkplaats van het hof´ en die naamkeuze is begrijpelijk als men weet dat eigenaar Constantijn Huygens (1594-1687) gelukkig is als hij het Haagse hof kan verlaten om hier tot rust te komen. Huygens geeft zijn buitenplaats de vorm van een menselijk lichaam waarbij het huis staat voor het hoofd, met oren, ogen en neusgaten als vensters. Hij laat zich in dit ontwerp waarschijnlijk inspireren door het boek De Architectura van de Romeinse architect Vitruvius (ca. 85-20 v.Chr.). Ordening en proportieleer zijn hierbij essentieel. Bovendien ziet Vitruvius het menselijk lichaam als uitzonderlijk goed geproportioneerd. Vermoedelijk overlegt Huygens ook met de toonaangevende architecten Jacob van Campen (1596-1657) en Pieter Post (1608-1699). In het ontwerp staan bomenrijen voor de ledematen, terwijl een boomgaard de borstpartij verbeeldt. Eenvoud is een ander ontwerpprincipe. Door slechte grondkwaliteit laat Huygens delen afgraven waarmee hij een uitkijktoren creëert. In een lang hofdicht bezingt Huygens alle genoegens die hij in zijn Vitaulium of Hofwijck opdoet. Dan verkoopt zijn achterkleindochter het goed aan Jacob des Tombes, die de buitenplaats veel geweld aandoet maar niet sloopt. Ook latere eigenaren zijn respectloos, tot Guillaume J. Groen van Prinsterer (1801-1876) Hofwijck van verder verval redt. Hij kan het besluit echter niet voorkomen dat in 1868 een spoorlijn dwars over de buitenplaats wordt aangelegd.