Kasteel Amstenrade
In de Zuid-Limburgse mijnstreek, vlakbij Sittard, ligt het neoclassicistische kasteel Amstenrade. Het is aan het eind van de 18de eeuw gebouwd op de plek waar al sinds de middeleeuwen een burcht stond. Opdrachtgever van het nieuwe kasteel was de rijke Luikse bankier Nicolaas Willems. Dat verklaart wellicht de voor Nederlandse begrippen grote omvang van het kasteel. En dan te bedenken dat het oorspronkelijke bouwplan niet  helemaal werd uitgevoerd. De oostelijke vleugel en toren zijn door het overlijden van Willems nooit gebouwd. Achter het kasteel ligt een fraai park dat aan het begin van de 19de eeuw werd aangelegd in landschappelijke stijl. Een aantal uitheemse bomen dat toen is geplant, staat er nog steeds. Na het overlijden van Willems kwam het kasteel via vererving in handen van de familie De Marchant et d’Ansembourg. De huidige bewoner is Leila van Lidth de Jeude-De Marchant et d’Ansembourg. Zij zet zich met hart en ziel in voor het behoud van het kasteel.Â
Openstellen meest logische weg
‘In 2007 ben ik hier aan het stuur gekomen. Het was een beetje onverwacht, omdat mijn vader plotseling overleed aan een longembolie. Dat was op zich al een schok. Vervolgens kwam de vraag of ik het beheer van het kasteel op mij wilde nemen. Ik woonde op dat moment in het buitenland, in een grote stad. Ik heb ja gezegd. Vervolgens was voor mij de grote vraag: wat wil ik ermee doen? Ik wilde erin wonen, maar moest ook een manier vinden om het geld te kunnen verdienen om het huis in stand te houden. Ik heb er toen voor gekozen het huis open te stellen voor diners en dergelijke. Dat was op dat moment voor mij de meest logische weg om te gaan. In het begin ging dat heel goed. Toen kwam de crisis en brak een moeilijke tijd aan. Bedrijven moesten bezuinigen en wilden niet langer diners geven. Dat gaf in hun beleving geen goed beeld in tijden van bezuiniging. Dus kwamen ze minder, terwijl in mijn optiek je medewerkers juist in slechte tijden moet bedanken en belonen met een uitje.
Intussen was ik getrouwd en had ik kinderen gekregen. Na verloop van tijd ontstond er een zekere spanning tussen ons privéleven en de openstelling van ons huis. Als wij hier iets organiseren, is het hele huis overgenomen, ook onze huiskamer waar we de gasten ontvangen. Dat betekende dat we iedere keer de meubels moesten verplaatsen. We waren net een verhuisbedrijf. Het begon ook zwaar te worden om tegen de kinderen te moeten zeggen dat zij stil moesten zijn tijdens een diner of receptie. Toen de oranjerie vrijkwam, ontstond dan ook het idee om de activiteiten daar naartoe te verplaatsen.
Restauratie oranjerie
De oranjerie moest echter eerst worden gerestaureerd, een kostbare operatie. Gelukkig kregen we subsidie van de provincie Limburg. Het was fijn om te merken dat de betrokken gedeputeerden hart hadden voor het behoud van landgoederen. Tijdens het maken van plannen voor de oranjerie zeiden veel mensen: ‘maak er een restaurant in’. Maar er zijn al zoveel restaurants in oranjerieën. Om mij heen hoorde ik steeds: ‘we hebben rust nodig, we lopen maar te rennen’. Ik wilde daarom van de oranjerie een bezinningsplek maken, waar je ook een kop thee of een lichte lunch kunt krijgen. Vorig jaar augustus is de oranjerie opengegaan. Ik heb de plek ‘Zijruna’ genoemd. Dat staat voor: zijn, rust en natuur. Nu doe ik zelf nog de catering, maar uiteindelijk is dat niet vol te houden en zal ik het moeten uitbesteden. Ik had me trouwens helemaal voorbereid op het stijlvol serveren van rustgevende thee, maar de praktijk is dat iedereen vooral cappuccino’s bestelt. Gelukkig maak ik ook een goede cappuccino! Rond de oranjerie heb ik een prachtige tuin laten aanleggen, waarin mensen heerlijk kunnen wandelen, net als in het kasteelpark. De tuin brengt overigens wel weer veel werk met zich mee. Daar had ik mij, eerlijk gezegd, een beetje op verkeken. Gelukkig krijg ik veel hulp van de schutterij bij het onderhoud van de tuin.
De oranjerie is niet alleen een mooie plek om tot rust te komen. Het is ook een prachtige locatie om te trouwen of een feest te geven. Onder de oranjerie is ook nog een gewelfde kelder. Er zit veel potentie in de plek.
Bed and breakfast
In maart openen we een bed & breakfast, zodat we gasten ook een overnachtingsplek kunnen aanbieden. De B&B is in een apart gebouw op het landgoed. In het kasteel hebben we natuurlijk genoeg prachtige kamers. Het probleem is alleen dat het authentieke karakter van deze kamers niet meer past bij de eisen van nu. Gasten willen liever geen kranen die soms lekken en luiken die moeilijk dichtgaan. De B&B is voorzien van alle moderne comfort.
Verkeerd beeld
Op het landgoed gebeurt altijd van alles en vaak brengt dit flinke kosten met zich mee. Laatst is een muur omgevallen. Die wil ik graag laten restaureren, maar ja het is wel honderd meter muur. Dan zijn er momenten dat je niet meer weet hoe je door kunt gaan en lijkt het of voor iedere oplossing een probleem is. Het helpt dan ook niet dat veel mensen een verkeerd beeld hebben van landgoederen en hun eigenaren. Mensen die niet begrijpen dat je allerlei restauraties niet zo maar kunt betalen. ‘Ga maar een juweel verkopen’, zei iemand een keer. Het beeld leeft nog heel sterk dat, als je in een kasteel woont, je heel veel geld hebt. Hoe leg je uit dat het heel moeilijk is om te overleven, dat het hard werken is? Ik ben daarom ook blij met sKBL en met de manier waarop sKBL op een positieve manier aandacht vraagt voor de problemen waar landgoedeigenaren mee te maken hebben.
Mensen denken soms dat ik als een prinses op de erwt leef, in een baljurk met kant. Met vier jonge kinderen en een koud huis is dat een beetje lastig! Op kasteel Hoensbroek staat een kartonnen prinsessenfiguur met een uitgesneden gat waardoor je je gezicht kunt steken. Daar heb ik heb mij voor de grap laten fotograferen. Â
Bourgondische gastvrijheid
Het vergt een zekere koppigheid om het vol te houden. Ik ben ouderwets, wil het beste aanbieden en liever geen concessies doen, als het gaat om stijl en gastvrijheid. Natuurlijk kan ik het makkelijker maken en een broodje kaas met melk serveren. Maar dat is niet wat onze Zuid-Limburgse stijl is. Daar worstel ik mee, met wat ik graag wil aanbieden en wat de mensen verwachten aangeboden te krijgen. Misschien moet ik zakelijker zijn, maar die bourgondische gastvrijheid past beter bij mij en bij deze plek.
De oranjerie en de bezinningstuin zijn in de lente weer geopend. Kijk voor de actuele openingstijden op de website (https://zijruna.nl/). Groepen zijn welkom op afspraak, tel. 046 442 45 71. Het adres is Hagendorgenweg 3a Amstenrade. Voor meer informatie over kasteel Amstenrade, zie https://kasteelamstenrade.net