Welkom bij het Platform Klimaatrobuuste Buitenplaatsen. Hier delen we informatie en inspiratie om met klimaatrobuuste maatregelen voor buitenplaatsen aan de slag te gaan.

 
Pioniers in de praktijk
 
Op verschillende plekken nemen beheerders en eigenaren al maatregelen om (de omgeving van) hun buitenplaats klimaatrobuuster te maken. Klik hieronder op een locatie en lees hun verhaal. Heeft u zelf ook een verhaal te vertellen? Laat het ons weten! Stuur een bericht naar klimaatrobuust@skbl.nl.
Loading...
115 Ruurloseweg
Twickelerlaan 1a

Aan de slag

Een proactieve aanpak om buitenplaatsen klimaatrobuuster te maken voorkomt verval, of zelfs het verdwijnen, van erfgoed. Standaardoplossingen zijn er niet, maatregelen moeten zowel effectief zijn als passend in de cultuurhistorische context.
We hebben daarom het Groenblauw Plan canvas ontwikkeld, dat u helpt uw doelen, aanpak en onderzoeksvragen te structureren. U kunt het canvas zelf invullen, of het als hulpmiddel gebruiken om met betrokkenen in de omgeving een plan te maken.

Routekaart

Klimaatverandering is een van de vele uitdagingen van eigenaren en terrein beherende organisaties van historische landgoederen en buitenplaatsen. Deze routekaart biedt een handvat voor het ontwikkelen en realiseren van klimaatrobuuste maatregelen op de buitenplaats. Het is een strategisch document. Het geeft een indicatie van de werkwijze, de projectfasen en benodigde activiteiten bij het treffen van klimaat adaptieve maatregelen op een historische buitenplaats.

Klimaatadaptatie van buitenplaatsen

Extreem weer komt door klimaatverandering steeds vaker voor. Zomers worden heter en droger, winters worden milder en natter. Wilt u weten welke toekomstige effecten van klimaatverandering invloed hebben op buitenplaatsen en hoe u aanwijzingen hiervan op uw buitenplaats kunt herkennen?

Dialoog erfgoed en water

Tyler Koudijzer heeft voor onze Klimaattop GroenBlauw Erfgoed een prachtig spoken word geschreven en voorgedragen over het belang van de verbinding tussen klimaat en erfgoed, getiteld ‘Dialogen is een werkwoord’. 

Een oproep aan iedereen: neem de tijd om te luisteren naar zijn verhaal.

Groenblauwe monitor

We ontwikkelen samen met Fenicks een bruikbare en betaalbare monitor voor groenblauw erfgoed, die periodiek wordt herhaald. De periode van monitoring is bedoeld om locatie-specifieke of generieke trends in beeld te brengen. De staat van dit erfgoed brengen we in beeld voor onder andere eigenaren en terreinbeherende organisaties. Voor overheden levert de groenblauwe monitor actuele gegevens ter formulering of onderbouwing voor (nieuw) beleid.

Agenda

Door elkaar te ontmoeten en ervaringen uit te wisselen helpen we elkaar op weg. Zie hieronder geplande bijeenkomsten.

Volg het laatste nieuws

Meer weten?


In de kennisbank van sKBL worden relevante artikelen, documentatie en ontwikkelingen uit het veld overzichtelijk gebundeld en bewaard voor eigenaren, beheerders, beleidsmakers en betrokken erfgoedprofessionals van de KBL in Nederland.

Luister naar onze podcast


In Verborgen in het volle zicht bezoekt podcastmaker Simon Heijmans in opdracht van de Erfgoed Deal bijzondere plekken in Nederland die je zo voorbij zou kunnen rijden, maar waar iets staat te gebeuren. Simon bezoekt kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in drie provincies. Op deze plekken wordt nagedacht over oplossingen voor een stabiele waterhuishouding om verdroging en aantasting van groen erfgoed in de toekomst te voorkomen. Luister de podcast op Spotify of via je favoriete podcastplatform.

Denk met ons mee


Het Platform Klimaatrobuuste Buitenplaatsen is continu in ontwikkeling. We voegen nieuwe pioniersverhalen toe en bouwen kennis op over klimaatadaptatie van buitenplaatsen. Heeft u feedback op het platform? Of een voorstel voor aanvullende kennis of ervaringen die we hier kunnen delen? We horen het graag via klimaatrobuust@skbl.nl

Dit platform is onderdeel van het Kennisprogramma Klimaatrobuuste Buitenplaatsen, een gezamenlijk initiatief van sKBLProvincie UtrechtProvincie Zuid-HollandProvincie GelderlandGemeente ZeistUtrechts LandschapUtrechts Particulier Grondbezit (UPG) en wordt mogelijk gemaakt door de erfgoeddeal van Erfgoed Deal programmabureau.

Scroll naar boven

Problematiek

Het behoeft nauwelijks uitleg – ons klimaat verandert met omvangrijke en ingrijpende gevolgen van dien. De urgentie is groot om actieve stappen te zetten om Nederland klimaatbestendig te maken. Zo ook in cultuurhistorisch waardevolle gebieden met historische buitenplaatsen.

Hitte & Droogte
De gemiddelde temperatuur stijgt, zomers worden heter en droger en winters worden milder. Deze verschijnselen van het veranderende klimaat laten ook hun sporen na op buitenplaatsen. Dit uit zich in een afnemende vitaliteit en zelfs sterfte van bomen en planten met aantasting van de karakteristieke zichtlijnen van het historische landschap tot gevolg. Maar ook watertekorten door blijvend lage waterstanden] De toenemende hitte en droogte verhogen het risico op (grote) natuurbranden, zoals in 2019 op het Landgoed De Utrecht bij Esbeek.

Een afstervende den in het Zeisterbos

Wateroverlast
Door klimaatverandering nemen weersextremen toe. Droge periodes kunnen daardoor afgewisseld worden door langdurige periodes van heftige regenval. Deze kunnen wateroverlast en zelfs overstromingen tot gevolg hebben, zoals we in de zomer van 2021 in Limburg zagen.

Storm
Ook storm en eventuele valwinden zullen als gevolg van klimaatverandering steeds vaker voorkomen. Denk aan de valwind op 18 juni 2021 die in een gebied rondom Leersum grote schade aanrichtte, zo ook op Landgoed Zuylestein.

Grote schade aan het Sterrenbos op Landgoed Zuylenstein

Ziektes & plagen
Het verlies van ongerepte natuur en het stikstofoverschot zetten de natuur in Nederland onder druk en veroorzaken een achteruitgang in de biodiversiteit. Het veranderende klimaat versnelt dit proces verder. Eeuwenoude bomen- en plantensoorten die doorgaans op buitenplaatsen en landgoederen te vinden zijn, zijn hier niet tegen opgewassen. Bepaalde diersoorten die afhankelijk zijn van deze plantensoorten sterven vervolgens uit. Aan de andere kant komen er ook nieuwe (invasieve) soorten bij – denk aan de buxuxmot of de tijgermug. Deze kunnen een bedreiging vormen voor de inheemse biodiversiteit.

Maatregelen voor klimaatrobuust erfgoed
Klimaatrobuuste inrichting van buitenplaatsen en landgoederen kan zowel de cultuurhistorische als ecologische waarden van het groenblauw erfgoed beschermen. Dit vraagt om maatregelen en aanpassingen op de korte en lange termijn. Binnenkort volgt hier meer informatie over.

Lees hier vast hoe pionierende buitenplaatsen en landgoederen in Nederland stappen zetten richting klimaatrobuust erfgoed.

Meer weten?

De Klimaateffectatlas helpt om een eerste indruk te krijgen van deze gevolgen van klimaatverandering in uw eigen gebied.

Op de website van STOWA vindt u verschillende factsheets over klimaat, waterbeheer en waterkwaliteit.