Landhuizen en villa’s in Nederland tussen 1840 en 1916

Jannes A. de Haan, Landhuizen en villa’s in Nederland tussen 1840 en 1916, Delft 2016

landhuizenvillas-dehaan-2016Dit net verschenen boek behandelt de villa- en landhuizenbouw van de elite en welgestelden tussen 1840 en 1916. In die periode werden nog altijd buitenplaatsen in ons land aangelegd, vaak voorzien van prachtige landhuizen. Veel opdrachtgevers waren gerepatrieerde oud-kolonialen die hun soms onmetelijke fortuinen aanwenden om hun oude dag op een nieuw buiten in Nederland door te gaan brengen. Een bekend voorbeeld is Voorlinden te Wassenaar dat tussen 1911 en 1913 in opdracht van Hugo Loudon werd gebouwd door de weinig bekende architect R.J. Johnston. Op de flaptekst van het boek wordt terecht opgemerkt dat dit onderdeel van de Nederlandse bouwgeschiedenis stiefdochterlijk is behandeld. Bij ons kwam de bouw van zulke villa’s en landhuizen later op gang dan bijvoorbeeld in Engeland, waar al vanaf het begin van de 19de eeuw tal van landhuizen en villa’s als zomerhuizen werden gebouwd. Door verbeterde woonfaciliteiten, vervoersmogelijkheden en de toenemende welvaart komt gaandeweg ook een middenklasse in het bezit van zulke woningen maar zij bewonen ze vaker permanent. Door de stijgende vraag, doen  talrijke exploitatiemaatschappijen goede zaken waarvoor menig historische buitenplaats aan verkaveling ten onder gaat. Een voorbeeld is de Haagse exploitatiemaatschappij Laan van Meerdervoort die Clingendael in Den Haag koopt en weldra een stuk grond verkoopt aan de ANWB die er zijn hoofdkantoor bouwt dat er nu nog altijd staat. Ook het omvangrijke Oranjebezit rond Sorghvliet (Catshuis) dat in zijn gloriedagen circa 600 hectare omvatte, wordt door de projectontwikkelaar Adriaan Goekoop rond 1900 opgekocht om te veranderen in woon- en villawijken.

Jannes de Haan, die eerder al over dit onderwerp publiceerde, is nu op dit onderwerp gepromoveerd. Op een bewonderenswaardige wijze combineerde hij onderzoek jarenlang met werk en privéleven. Voor buitenplaatsliefhebbers is dit een interessant boek want het verhaalt ook over het verdere verloop van talrijke kasteelterreinen en buitenplaatsen. Het dikke boek telt zes hoofdstukken en begint met een inleiding over de ontwikkeling van steden, landschap en de rol van de Nederlandse villa daarbinnen. Een tweede hoofdstuk behandelt landhuizen en villa’s die tussen 1842-1874 zijn gebouwd zoals de twee landhuizen voor de gebroeders Borski. Die familie bezat het omvangrijke Elswout in Bloemendaal. In weer andere hoofdstukken gaat De Haan in op bijvoorbeeld de bouw van Kasteel Oud-Wassenaer. Kortom een aantrekkelijk boek voor liefhebbers van monumentale architectuur, stadsontwikkeling, landhuizen en interieurkunst. RD

Landhuizen en villa’s in Nederland tussen 1840 en 1916 is een ongebonden uitgave die 472 pagina’s telt en met zwart/wit foto’s is verlucht. Het is uitgegeven door Uitgeverij Eburon te Delft.

ISBN 978 94 6301 077 1. Prijs: € 29,50

Scroll naar boven