Door Marthe Fuld
Toen Marthe Fuld dertig jaar geleden op de Haagse Oostduinlaan kwam wonen, bleek dat haar huis tegenover het landgoed van ‘de gravin’ lag. Deze gravin is M.A.O.C. gravin van Bylandt, die een luisterrijke rol speelde in het leven van haar familie.
‘De gravin – die ik nooit echt ontmoette – maakte een beetje deel uit van onze familie door de verhalen van mijn moeder en mijn grootvader,’ legt Marthe uit. ‘Mijn opa De Wit werkte rond 1930 als timmerman op het landgoed van de gravin. De gravin mocht dan wel een beetje excentriek zijn, ze zorgde er wel voor dat mijn moeder genoeg te eten had. Mijn moeder vertelde geregeld dat haar vader aan het eind van de week thuiskwam en tot mijn oma sprak met de woorden: “Moeder, er ligt weer brood op de plank”.’
Inmiddels is het landgoed een stadspark geworden. ‘Als ik door het park wandel en het theekoepeltje zie, denk ik altijd aan mijn opa die bij de restauratie rond 1930 de nieuwe houten kozijnen maakte,’ vertelt Marthe. ‘In 2023 leerde ik tijdens de Dag van het Kasteel de moestuin kennen die kort daarvoor op het landgoed was aangelegd. Ik was onder de indruk van de rust en de kracht van de natuur en meldde mij direct aan als vrijwilliger om in de Tuin van Oostduin aan het werk te gaan.’
Moestuin als inspiratie
Dat was ook de vonk die haar ertoe bracht een kookboek te schrijven geïnspireerd door de groenten in de moestuin, de herinneringen aan haar opa en de verhalen over de gravin. Het boek kreeg als titel Gerechten van een tuinknecht, met een vleugje maatschappelijke en culinaire historie. ‘Tussen de recepten staan herinneringen, informatie en mijmeringen over het eten van vroeger en nu, de werkrelatie van mijn opa met de gravin en mijn tekeningen daarover.’
Marthe Fuld wil op de website van Landgoed Oostduin nog andere verhalen ontsluiten van mensen die voor gravin Van Bylandt werkten. Via een kleinzoon heeft ze herinneringen die een stoker en een bloemist hebben nagelaten. Ze wil nog veel meer verhalen verzamelen van vakkundige ambachtslieden die het mogelijk maakten dat opdrachtgevers hun dromen realiseerden.
Boekpresentatie
Op de Dag van het Kasteel (maandag 9 juni) wordt het boek in de moestuin op het landgoed op feestelijke wijze aangeboden aan initiatiefneemster van de moestuin Caroline van Kordelaar, Lex van Tilborg, conservator bij het Haags Historisch Museum en tuinhistorica Lenneke Berkhout. Op deze dag is het boek voor de speciale prijs van €25,- te koop in de Tuin van Oostduin.
Bestel het boek
Vanaf 10 juni 2025 is het boek voor €38,- te koop bij elke boekhandel, bij de Tuin van Oostduin (als donatie aan de tuin) en bij diverse landgoed- en kasteelwinkels.
Kijk voor meer informatie over het boek op: www.marthefuld.nl/kookboek
Prei
Weinig groente gebruik ik zo vaak als prei. Ik snipper hem over de sla als ik geen bieslook of lente-uitje heb. Hij kan door de stamppot, je kunt hem helemaal alleen stoven, of samen met iets anders gebruiken om daarmee extra pit aan een gerecht te geven.
Omdat ik me afvroeg of mijn opa weleens groente meenam uit de gravin haar moestuin, tekende ik hem op de fiets op weg naar huis over de Wassenaarsweg. Daar heeft hij vast gereden, langs de Nassaubuurt die rond 1900 is gebouwd.
Gestoofde prei
Hoe gewoon prei dan ook mag zijn, ik vind dit een feestelijk groentegerecht.
Ingrediënten voor 2 personen
- circa 20 gram roomboter, die je met een kaasschaaf van een pakje boter snijdt, voldoende om de bodem van een klein kookpannetje te beleggen
- sap en rasp van ½ citroen
- 2 à 3 preien, wortels en buitenste blad verwijderd, het witte en lichtgroene deel in ringetjes van circa ½ cm gesneden, gewassen, drooggeslingerd (gebruik bij gebrek aan hele prei een zakje gesneden prei van 400 gram)
- beetje versgemalen peper en wat zout
Bereiding
Beleg de bodem van een kleine kookpan met plakjes boter. Leg daarop de prei en de citroensap en -rasp met wat peper en zout. Zet het vuur onder het pannetje tamelijk hoog, zodat de prei aan de kook komt. Temper het vuur, zodat de prei verder heel zachtjes gaar kan pruttelen. In totaal duurt dit circa 10 minuten. Bij mij gaat dit meestal goed, maar soms dreigt de prei droog te koken. Doe dan 1 of 2 eetlepels water in de pan om aanbranden te voorkomen. Het is eenvoudig gerecht waar je dus wel je aandacht bij moet houden. Heerlijk met gebakken stuifzwam of een kipfrikandel en paddenstoelenrisotto waarvoor elders in dit kookboek recepten staan.