Welna

Epe - Gelderland

Landgoed “Welna” maakt deel uit van het grootste aaneengesloten natuurgebied van Nederland, de Veluwe. Het is 560 ha groot en bestaat voornamelijk uit bos en hei. Het landgoed wordt doorsneden door de provinciale weg Epe-Nunspeet, waarlangs aan de zuidzijde een aantal bebouwde elementen voorkomen t.b.v. woon- en werkfuncties. De omgeving van Welna is na de middeleeuwen van “wild en bijster land” door menselijk toedoen in heide overgegaan. Door schapenteelt heeft het heide cultuur landschap zich lang kunnen handhaven. Het Poolse woord voor wol is “welna”, waarmee de naamgeving van het landgoed mogelijk te maken heeft. In de jaren veertig van de 19e eeuw kwamen delen van deze woeste gronden in particulier bezit. Deze nieuwe eigenaren hebben sindsdien het gebied middels ontginning voor het grootste deel bebost. Invoering van de Natuurschoonwet (NSW) in 1928 stelde hen in staat een dergelijk bezit fiscaal vriendelijk aan de volgende generatie na te laten. Als tegenprestatie werd een langjarige instandhouding en openstelling bedongen. Op deze wijze ontstond een publiek/private samenwerking, waarvan een maatschappelijke functie vervulling door landgoederen het gevolg was.