Kraaybeekerhof

Driebergen - Utrecht

De buitenplaats Kraaybeek werd gesticht langs de Hoofdstraat als onderdeel van de vorming van de Stichtse Lustwarande tussen de buitenplaats Pieters Berg (Beukenstein) en de villa Bijdorp. Het gebied waar de buitenplaats werd gesticht bestond toen uit akkers tot aan de huidige Van Oosthuyselaan, met centraal hierin een boerderij, \"onder de Kraaijen\" geheten. Deze boerderij stond op de plaats, waar nu de landschappelijke vijver ligt, tegenover het voormalige koetshuis. Deze boerderij is goed zichtbaar op de kaart van 1804 (Carte du Camp d\'Utrecht). De toenmalige ontsluiting van deze boerderij is nog terug te vinden in het pad dat tot voor kort langs Schuurman de Molen naar het voormalige koetshuis liep. Iets later kreeg deze boerderij een verbinding naar de Hoofdstraat. In vergelijking tot de ander villa\'s die in de 19e eeuw langs de Hoofdstraat werden gebouwd, valt op, dat de villa van Kraaybeek ver naar achteren werd geplaatst. Door de locatie van de villa, ontstond een betere zichtrelatie met de landschappelijk vormgegeven vijver en weide achter villa Bijdorp. De plaatsing van een koetshuis aan de zuidzijde van deze weide zorgde verder voor een duidelijke scheiding tussen het landschapspark Kraaybeek en de tuin met villa Bijdorp. Een zichtlijn naar de tuin, gelegen achter de landschappelijke tuin van Pieters Berg (Beukenstein), paste niet in het beeld van een geïdealiseerd landschap van die tijd en werd dus door een bosschage afgeschermd. De landschappelijke weide bij het koetshuis was geheel door een beekachtige waterpartij omgeven, zoals dat nu nog het geval is bij de bosweide bij de Arnhemse Bovenweg. Dit maakte het mogelijk om vee of herten zonder zichtbare afrastering, \'vrij\' door het landschap te laten grazen, waardoor een geïdealiseerd landschapsbeeld werd gecreëerd. Op de kaart van 1878 is zichtbaar dat de landschappelijke tuin van Kraaybeek ook nog enige tijd uitgebreid is geweest tot achter Pieters Berg (Beukenstein). De hier nu gelegen landschappelijke tuin van Springer is ontworpen in 1910. Verder is te zien dat de gebouwen van de tuinderij oorspronkelijk aan de huidige Kraaybeeklaan gelegen waren. De oudere bebouwing, die nu op het terrein is aan te treffen is terug te vinden op de kadastrale kaarten vanaf 1910. Er bevond zich toen ook een hermitage en een tuinderswoning op het terrein.