Noord-Brabant was door de eeuwen heen vaak het toneel van oorlog en strijd. De Brabantse hertogen trokken tussen 1200 en 1568 menigmaal ten strijde om hun machtspositie te bewaken of te behouden. Veel van deze acties waren grensbepalend voor de huidige provincie Noord-Brabant.
Van de veldslagen resten ons nog vele tot de verbeelding sprekende verslagen in prachtige kronieken. Ook duiken er regelmatig archeologische vondsten op. Wat natuurlijk direct herinnert aan die roemruchte tijden zijn de kastelen uit de late middeleeuwen. Sommige zijn tegenwoordig volledig toegankelijk en bieden jong en oud een boeiende inkijk in het leven van toen. Een aansprekend voorbeeld is het kasteel van Helmond. Gebouwd in de 13de eeuw en populair om zijn boeiende verhaal over macht, liefde, oorlog en … bedrog.
Populair bij volk en vijand
Kastelen en ommuurde steden boden destijds de beste bescherming aan de plattelandsbevolking. Als er weer eens strijd werd gevoerd, vond het volk daar een veilig heenkomen. En in rustiger tijden trokken de mensen ernaartoe om landproducten af te leveren of te verkopen. Juist vanwege die handelspositie vielen veel ommuurde steden regelmatig ten prooi aan vijandelijkheden. Degene die erin slaagde zo’n stad in te nemen, kon rekenen op geld en macht.
De heren en hun heerlijkheden
In de meeste kastelen zetelde een adellijk heer die leiding gaf aan zijn ‘heerlijkheid’. Hij heerste over het gebied dat tot zijn heerlijkheid behoorde, oefende er de rechterlijke macht uit en inde belastinggelden op landbouwproducten. Andere inkomsten haalde hij uit pachten, vis-, wind- en tolrechten, en uit de boetes die hij kon opleggen. Een van de kastelen waar deze rol eeuwenlang werd vervuld is het nog altijd schitterende kasteel Heeswijk.
Kastelen bezoeken in Noord-Brabant
Op dit moment zijn er in Noord-Brabant nog circa dertig kastelen van de vermoedelijk 300 die er ooit zijn geweest. Neem eens een kijkje op de Brabantse kastelen en buitenplaatsen wanneer u in de buurt bent.