De winter van het ‘Rampjaar’ 1672 nadert, maar de bevrijding is nog niet nabij. In 2022 herdenkt Nederland na 350 jaar het rampjaar. Het jaar waarin de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden onder de voet wordt gelopen door vijandelijke legers van Engeland, Frankrijk en de prinsbisdommen van Keulen en Münster, en ‘het volk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos’ was. De troepen hebben veel vernield, maar benutten de kastelen en buitenplaatsen ook voor eigen gerief. Het Platform Rampjaar Herdenking brengt herdenkingsinitiatieven samen en genereert publiciteit. sKBL heeft een groot aantal kastelen en buitenplaatsen op een rijtje gezet, die in het rampjaar zijn beschadigd, vernietigd, of anderszins een rol hebben gespeeld in deze Hollandse Oorlog.
Lees hier meer over Buitenplaatsen en het Rampjaar 1672.
Gelderland, Brakel | Brakel | Is grotendeels door Franse troepen verwoest. De restanten vormen nu een romantisch onderdeel van het parkGelderland, De Steeg | Middachten | Hier woonde veldmaarschalk Godard van Reede. Het kasteel werd grotendeels verwoest.Gelderland, Doorwerth | Doorwerth | De toenmalige eigenaar, Anton van aldenburt, wist door zijn verwantschap met de Deense koning een vrijgeleide te krijgen voor zijn Gelderse bezittingen. Doorwerth werd daardoor ontzien.Gelderland, Ede | Kernhem | Het kasteel werd gebrandschat voor fl 3000,-. De Graaf (Van Wassenaer) rekte de onderhandelingen en kwam er tenslotte met fl 1000,- vanaf.Gelderland, Hoog Keppel | Ulenpas | Dit was in 1672 het tijdelijke hoofdkwartier van Lodewijk XIV.Gelderland, Lobith | Tolhuis | De plek waar Lodewijk XIV de Republiek wilde binnenvallen. Het kasteel werd in brand gestoken.Gelderland, Neder-Betuwe | Huis Ter Lede / Huis Ter Lee | Na ‘bezoek’ van Franse troepen tot ruïne verworden en rond 1823 afgebroken (Christophe Butkens, 1626).Gelderland, Nijkerk | Oldenaller | In 1672 tijdelijk bezet door Franse troepen.Gelderland, Poederoijen | Loevestein | Staatsgevangenis en onderdeel van Hollandse WaterlinieGelderland, Velp | Biljoen | Tijdelijk hoofdkwartier van Lodewijk XIVGelderland, Vorden | Vorden | Hier staat de zogenaamde Lodewijkslinde. Een zomerlinde waaronder Lodewijk XIV even zou hebben gerust. Groningen, Leek | Nienoord | Deels verwoest door Münsterse troepenGroningen, Westerwolde | Wedde | Ingenomen door de Bisschop van Münster Bernhard van Galen (Bommen Berend)Eijsden, Limburg | Eijsden | Hoofdkwartier van Stadhouder Willem III in 1673 tijdens beleg van MaastrichtNoord-Brabant, Dussen | Dussen | Geplunderd door Franse troepen. Het is niet bekend of het gebouw hierbij schade heeft opgelopen.Noord-Brabant, Heeswijk-Dinther | Heeswijk | Op Heeswijk had Lodewijk XIV tijdelijk zijn intrek genomen. Hier werd het akkoord van Heeswijk gesloten.Noord-Holland, Loosdrecht | Sypesteyn | In 1673 verwoest. Op het huidige Sypesteyn zijn portretten te zien van Johan en Cornelis De Witt.Noord-Holland, Muiden | Muiderslot | Het Muiderslot bekleedde een sleutelpositie bij de bescherming van Amsterdam. Met het doorsteken van de dijken bij Muiden werd de Hollandse Waterlinie in werking gesteld.Noord-Holland, Nederhorst Den Berg | Nederhorst | In 1672 door de Fransen in brand gestoken. Overijssel, Almelo | Huis Almelo | Aangevallen door de troepen van de Bisschop van MünsterUtrecht, Amerongen | Amerongen | Eigendom van de diplomaat Godard Adriaan van Reede wiens brieven en die van zijn echtgenote Margareta Turnor een belangrijke bron van informatie zijn. Het kasteel is in 1673 in brand gestoken en zwaar beschadigd.Utrecht, Breukelen | Nijenrode | Bevelhebber van het Franse leger La Fosse had zijn hoofdkwartier op Nijenrode. Bij vertrek is het kasteel verwoest. Utrecht, Breukelen | Oudaen | Oudaen ontkwam aan verwoesting omdat de eigenaar Van der Burch katholiek was. Een Franse generaal nam hier zelf zijn intrek. Utrecht, Breukelen | Vecht en Dam | De hofstede is in 1673 in vlammen opgegaan.Utrecht, Bunnik | Nieuw Amelisweerd | In 1672 zwaar beschadigd.Utrecht, Bunnik | Oud Amelisweerd | Geheel door de Fransen verwoest. Utrecht, Haarzuilens | De Haar | Zwaar beschadigd in 1672.Utrecht, Leersum | Zuylenstein | Bewoond door Frederik van Nassau, die onder meer betrokken was bij de moord op de gebroeders De Witt. Zuylestein werd door de Fransen gespaard. Frederik van Nassau sneuvelde in de slag bij Kruipin (Woerden)Utrecht, Loenen | Kronenburg | Hoewel in 1672 het kasteel was versterkt met 200 soldaten, moesten zij zich door gebrek aan munitie en de overmacht van de vijand toch overgeven. Het kasteel werd door de Fransen bezet en deels ontmanteld. Door de Fransen ingenomen, maar niet vernield.Utrecht, Loenen | Loenersloot | Door de Fransen ingenomen, maar niet vernield.Utrecht, Oud-Zuilen | Zuylen | Slot Zuylen aanvaardde de brandschatting en sauvegarde, betaalde en accepteerde de inkwartiering van Franse militairen. Utrecht, Wijk bij Duurstede | Duurstede | Door slecht onderhoud was het kasteel in 1672 al in slechte staat en door de Fransen ongemoeid gelaten. Dit in tegenstelling tot de stad. De stenen van het kasteel werden gebruikt voor herstel van de stad.
