Nederland kent naast talrijke gaaf bewaarde (of goeddeels gerestaureerde) kastelen en buitenplaatsen ook een groot aantal kasteelruïnes. Een deel daarvan is in meer of mindere mate geconsolideerd of geconserveerd en zijn goed waarneembaar in het landschap en eventueel te bezoeken. Vaak bezitten deze ruïnes uitermate boeiende geschiedenissen en kunnen daarmee makkelijk de competitie aan met de nog bestaande kastelen. sKBL heeft een begin gemaakt met een overzicht van de Nederlandse kasteel- en buitenplaatsruïnes.
Noord-Nederland
Groningen, Middelstum | Borg Ewsum
Een deel van de geschutstoren en het oostelijk Schathuis resteren nog. Goed te bezoeken.
Oost-Nederland
Foto John Wennips
Foto Albert Speelman, 2002
Tekening Cornelis Pronk, 1732
Olieverf op doek J. Camerlinck, 1660
Foto Albert Speelman, 2019
Flevoland, Almere | Kasteel Almere
Een nieuw kasteel dat nooit is afgebouwd, maar in 2015 is gekocht door een project-ontwikkelaar die er een themapark wil realiseren.
Flevoland, Luttelgeest | Kuinderburcht (I en II)
Op de plek van de eerste Kuinderburcht is de fundering gedeeltelijk hersteld, de tweede Kuinderburcht is met aarde bedekt. Goed te bezoeken.
Overijssel, Hellendoorn | Schuilenburg
Het landgoed heeft nu een recreatieve functie. Er resteert nog een bouwhuis uit 1727 en de slotgracht met een gereconstrueerde brug.
Overijssel, Hengelo | Huys Hengelo
Huys Hengelo was een havezate gelegen in de buurschap Woolde in het richterambt Delden, thans de gemeente Hengelo. In 1821 werd het Huys afgebroken. Eind 2011 heeft kunstenaar Jeroen Hoogstraten boven op het eiland waarop het Huys heeft gestaan het kunstwerk Watereiland Huys Hengelo aangebracht. De grachten zijn gereconstrueerd en het poortgebouw is door een staalconstructie weergegeven.
Overijssel, Vollenhove | Toutenburg
De ruïne staat als follie op een eiland en is vanuit het park van Oldruitenborgh te zien.
Overijssel, Zwolle | De Stins Voorst
In het Stinspark in de wijk Westenholte zijn de contouren van het kasteel nog zichtbaar.
Foto GLK
Foto Albert Speelman, 2015
Foto sKBL
Gelderland, Batenburg | Batenburg
De ruïne is alleen te bezichtigen onder begeleiding van een gids. Rondleidingen van april tot oktober en/of op afspraak.
Gelderland, Buren | Huis Buren
Alleen de grachten en wallen zijn nog aanwezig.
Gelderland, Culemborg | Kasteel Culemborg
Het terrein is nu stadspark. Een groot deel van de slotgracht en enkele muurresten zijn nog aanwezig.
Gelderland, Haaften | Goudenstein
Alleen de toren is bewaard gebleven. Vanuit de omliggende straten te zien, maar niet te bezoeken.
Gelderland, Hemmen | Kasteel Hemmen
In de toegankelijke kasteeltuin zijn geconsolideerde muren te zien van het huis uit 1757 dat gebouwd werd op de fundamenten van het kasteel.
Gelderland, Huppel (Winterswijk) | Havezathe ‘t Waliën
Een keldermuur, voorzien van twee lichtspleten en de aanzetten van twee gewelfbogen. In de muur ingemetselde schoorsteenfries. Op het terrein koetshuis uit ca.1800. Aan de voorzijde van het terrein overblijfselen van een oude ringgracht. Vanaf de weg te zien.
Gelderland, Lochem | Nettelhorst
Behoort tot de bezittingen van stichting Twickel. De omgeving is toegankelijk. De ruïne is van afstand te zien.
Gelderland, Maasdriel | Hedel
De funderingen zijn gerestaureerd en dienen nu als speelplaats. Het historisch museum van Hedel heeft een collectie opgegraven voorwerpen uit de voormalige gracht.
Gelderland, Nijmegen | Barbarossaruïne
De voormalige kapel is onderdeel van het Valkhofpark.
Gelderland, Ooij | Kasteel de Ooij
Op de voorburcht van het voormalige kasteel is nu een stalhouderij gevestigd.
Gelderland, Oosterbeek | Rosande
De contouren van het kasteel zijn nog herkenbaar in het landschap. Ter herinnering is ter plekke een kasteelvaandel geplaatst.
Gelderland, Renkum | Grunsfoort
De resten van dit kasteel bevinden zich in beschermd natuurgebied en niet te bezoeken.
Gelderland, Silvolde (Oude IJsselstreek) | ‘t Hof te Silvolde
De oude Mauritiuskerk is gebouwd op de plaats van het kasteel en een deel van de muren zijn hergebruikt, te herkennen aan de “roestige” stenen. De buitenkant is te bekijken.
Gelderland, Silvolde/Terborg | Kasteel Schuilenburg
Er zijn nog enkele resten zichtbaar zoals het toegangshek en delen van muren.
Gelderland, Voorst | De Nijenbeek
De consolidatie van de ruïne is bijna afgerond. Er wordt nog gewerkt aan voorzieningen voor bezoekers. Het voorterrein is al vrij toegankelijk.
Gelderland, Zaltbommel | Brakel
De kasteelruïne is grotendeels door Franse troepen verwoest. De restanten vormen nu een romantisch onderdeel van het park Brakel.
West-Nederland
Foto Ruben Holthuijsen, 2018
Utrecht, De Meern | Ridderhofstad te Voorn
Van het oorspronkelijke kasteel zijn alleen twee hoek(duiven)torens bewaard gebleven. De ruïne is niet te bezoeken.
Utrecht, Oudewater | Huis te Vliet
Er rest in heet buurtschap Vliet nog een restant van een muur.
Utrecht, Wijk bij Duurstede | Kasteel Duurstede
Door slecht onderhoud was het kasteel in 1672 al in slechte staat en door de Fransen ongemoeid gelaten. Van het oorspronkelijke kasteel resteren twee torens, die samen met het kasteelplein worden gebruikt voor evenementen en horecafaciliteiten bieden.
Noord-Holland, Egmond aan den Hoef | Kasteel Egmond
De fundamenten met een restant van een muur zijn vrij te bezoeken.
Noord-Holland, Haarlem | Huis ter Kleef
Restanten en de behouden kaatsbaan zijn te zien in de Stadskweektuin. De kaatsbaan is recentelijk aangekocht door de gemeente en niet toegankelijk.
Noord-Holland, Heemstede | Slot Heemstede
De restanten zijn te vinden op openbaar toegankelijk terrein.
Noord-Holland, Santpoort-Noord | Ruïne van Brederode
De ruïne is te bezoeken en er vinden culturele evenementen plaats. Zie openingstijden.
Foto Gerard Stroeve
Geschiedenisvanzuidholland.nl
Foto John Wennips, 2010
Landgoedenbuitenplaats-zh.nl
Zuid-Holland, Capelle aan den IJssel | Slot Capelle
Van slot Capelle resten nog een omgracht kasteelterrein, en het zogenaamde “dievenhuisje”, een gevangenisje annex duiventoren. Grenzend aan het kasteelterrein liggen de fundamenten van een tweede kasteel Capelle; deze zijn zichtbaar gemaakt in de bestrating. Beide terreinen zijn vrij toegankelijk.
Zuid-Holland, Den Haag | Huis De Camp
Op het terrein van boerderij Madestein liggen nog de funderingen van de dertiende-eeuwse herenkamer van huis de Camp. Daarnaast muurresten en een beerput van de veertiende- en vijftiende-eeuwse boerderij. De stenen van de herenkamer werden na sloop gebruikt voor de bouw van de buitenplaats Madestein. Bij consolidatie zijn de muren deels opgemetseld. Vrij te bezichtigen.
Zuid-Holland, Dordrecht | Huis te Merwede
Goed te bezoeken. Er staat een picknicktafel en er is een informatiebord.
Zuid-Holland, Giessenburg | Kasteel Giessenburg
Alleen nog een omgracht terrein op een camping. Als gast van de camping vanaf het omringende pad te bekijken.
Zuid-Holland, Gouda | Kasteel van Gouda
Op de funderingen van het voormalige kasteel staan nu een volmolen en woningen. Een deel van de stadsmuur is nog zichtbaar evenals de fundatie van de noordoostelijke toren. De keldergewelven, die bij de sloop in de grond zijn achtergebleven, zijn op verzoek te bezichtigen.
Zuid-Holland, Heenvliet | Ruïne van kasteel Ravesteyn
Na de verwoesting van kasteel Ravesteyn (officieel Slot Heenvliet) in de Tachtigjarige Oorlog in 1572 werd het slot niet meer hersteld. De kelders bleven nog meer dan een eeuw in gebruik als gevangenis. Tegenwoordig is het kasteel op diverse tijden opengesteld voor het publiek en worden er rondleidingen gegeven.
Zuid-Holland, IJsselmonde | Kasteel van IJsselmonde
Het koetshuis van het kasteel bestaat nog, samen met een ruif. In het koetshuis zit momenteel een partycentrum. Vanaf de weg te zien.
Zuid-Holland, Koudekerk aan den Rijn | Den Toll
Onder het huidige huis de Tol liggen nog de overwelfde kelders van Ridderhofstad Tol. Het huis staat op een omgracht terrein. Vanaf de overkant van de gracht deels te zien.
Zuid-Holland, Koudekerk aan den Rijn | Groot Poelgeest
Van het kasteel rest nog een torentje, een koetshuis en een deel van de gracht. Van de weg te zien.
Zuid-Holland, Koudekerk aan den Rijn | Klein Poelgeest
In een plantsoentje liggen nog resten van het kasteel. Vrij te bezichtigen.
Zuid-Holland, Leerdam | Kasteel Leerdam
In de tuin van ‘t Hofje van Mevrouw van Aerden liggen de opgemetselde fundamenten van kasteel Leerdam. Te bekijken bij een bezoek aan het Hofje.
Zuid-Holland, Lisse | Huys Dever
Huys Dever is een veertiende-eeuwse donjon. Van de latere aanbouw resteren nog de fundamenten die zichtbaar zijn in het terrein. Vrij te bezoeken.
Zuid-Holland, Monster | Kasteel Polanen
In de tuin van een moderne woning bevindt zich een folly, de kasteelruïne Oud-Polanen. Vanaf de weg te zien.
Zuid-Holland, Nieuwkoop | Huis te Nieuwkoop
Van het huis rest nog een grote vierkante toren. Vanaf de buitenkant te zien.
Zuid-Holland, Oegstgeest | Huize Abspoel
Links voor de ingang van kasteel Endegeest staat een achttiende-eeuwse, verweerde zandstenen obelisk; dit is het enige wat nog rest van huize Abspoel. Vrij te bekijken.
Zuid-Holland, Oegstgeest | Hofstede D’Hoogen boom
Van hofstede D’Hoogen Boom rest nog een terrein met een inrijhek. Vrij te bezoeken.
Zuid-Holland, Oostvoorne | Burcht van Voorne
Ook wel Jacobaburcht genoemd. Er rest nog de geconserveerde, deels gereconstrueerde ruïne op een middeleeuwse motte. Op gezette tijden te bezoeken.
Zuid-Holland, Ouddorp | Spreeuwenstein
Er wordt archeologisch onderzoek gedaan en nog niet te bezoeken. In de toekomst kunnen oude tijden hier weer beleefd worden.
Zuid-Holland, Ridderkerk | Huis ter Woude
De funderingen van het huis te Woude liggen deels onder de dijk; de zichtbare delen zijn deels opgemetseld. Vrij te bezoeken.
Zuid-Holland, Rijswijk | Huis ter Nieuburch
In het Rijswijkse bos ligt het terrein van het Huis ter Nieuburch, ook wel het Hof of Huis te Rijswijk of Nieuwburg genoemd. Op de plaats van het paleis werd de Naald van Rijswijk gebouwd, ter herinnering aan de Vrede van Rijswijk. Van het paleis zelf resten nog twee rechthoekige vijvers. Vrij te bezoeken.
Zuid-Holland, Rotterdam | Hilligersberg
De ruïne bevindt zich op de begraafplaats Hilligersberg die dagelijks geopend is van 9 tot 17 uur.
Zuid-Holland, Schipluiden | Keenenburg
Het kasteel is verdwenen, maar op het terrein werd een namaak ruïne gebouwd. Vrij te bezichtigen.
Zuid-Holland, Vlaardingen | Huize Holy
Van huize Holy rest nog een toegangshek. In Park Hooglede bevinden zich nog de resten van het kasteel. Vrij te bezichtigen.
Zuid-Holland, Voorhout | Teylingen
De ruïne van het kasteel Teylingen is een ronde waterburcht die het vlakke landschap domineert. Oorspronkelijk was er slechts sprake van een ringmuur; de donjon werd later in de dertiende eeuw toegevoegd. De burcht bestaat heden ten dagen uit de nog altijd indrukwekkende rondburcht (37 m doorsnee) op een kasteeleiland omgeven door een brede gracht. Vrijdag en in het weekend geopend. Er vinden diverse activiteiten plaats.
Zuid-Holland, Wateringen | Het Hof van Wateringen
Er rest nog een brok metselwerk in het gazon van de voormalige boerderij op een omgracht terrein. Het terrein is vrij toegankelijk.
Zuid-Holland, Zwijndrecht | Kasteel Develstein
Van kasteel Develstein rest nog een omgracht terrein. Men heeft met een stalen constructie het kasteel gedeeltelijk weergegeven. Te bekijken.
Foto John Wennips, 2019
Foto Albert Speelman, 2019
Zuid-Nederland
Zeeland, Ellewoutsdijk | Kasteel Ellewoutsdijk
In de tuin van het huidige huis te Ellewoutsdijk ligt een kasteeleiland met daarop een folly gemaakt met stenen afkomstig van het oude kasteel. Het eiland is vanaf de weg te zien; de folly niet.
Zeeland, Sluis | Kasteel van Sluis
Er rest enkel een kasteelterrein met een reliëf waar het kasteel heeft gestaan.
Foto Albert Speelman, 2018
Foto Johan Bakker, 2016
Foto Natuurmonumenten
Noord-Brabant, Berlicum | Kasteel Beekveld
Van kasteel Beekveld resten nog de voorburcht en een kelder waarop een theekoepel is gebouwd. Vanaf de weg te zien.
Noord-Brabant, Berlicum | Vredendaal
Van het eerste kasteel Vredendaal rest nog een koetshuis. Vanaf de weg te zien.
Noord-Brabant, Bokhoven (Den Bosch) | Kasteel Bokhoven
Grachten en ommuring met hekpijlers; op het terrein zelf is een nieuwe huis gebouwd. Vanaf de weg te zien.
Noord-Brabant, Deurne | Groot kasteel
Geopend voor publiek.
Noord-Brabant, Heusden | Kasteel van Asten
Te bezoeken tijdens rondleidingen.
Noord-Brabant, Heusden | Kasteel van Heusden
De opgemetselde ruïne van het kasteel is vrij te bezichtigen.
Noord-Brabant, Middelrode (St. Michielsgestel) | Seldensate
Buitenplaats met ruïne zijn openbaar park en vrij toegankelijk.
Noord-Brabant, Oijen | Kasteel van Oijen
Van het oorspronkelijke kasteel resteren enkel nog de bijgebouwen. Die zijn in gebruik als groepsaccommodatie en als trouwlocatie.
Noord-Brabant, Oosterhout | Ruïne van Strijen
De ruïne is vrij te bezichtigen.
Noord-Brabant, Soerendonk | Cranendonck
Van het oorspronkelijke kasteel Cranendonck zijn de contouren weer zichtbaar gemaakt. Dit object moet niet worden verward met het later gebouwde kasteel Cranendonck.
Foto Albert Speelman, 2015
Foto Natuurmonumenten
Foto John Wennips, 2011
Foto Beeldbank RCE, 2011
Limburg, Afferden | Bleijenbeek
Op basis van erfpacht spant het Limburgs Landschap zich hier, samen met Stichting Kasteel Bleijenbeek in voor het behoud en onderhoud en openstelling van deze ruïne. Het is de bedoeling dit complex in het Nationaal Park Maasduinen op te nemen. Bleijenbeek is te bezoeken tijdens rondleidingen.
Limburg, Beek | Huize Binsfeld
Rechthoekig golvend terrein achter het Huis Nieuwenhof met restanten van kelders en sporen van omgrachting; daarvoor een koetshuis. Privé terrein, niet te zien.
Limburg, Blitterswijck | Blitterswijck
Het terrein is openbaar toegankelijk.
Limburg, Born | Born
Het kasteel wordt geconsolideerd en is niet toegankelijk.
Limburg, Broekhuizen | Kasteel Broekhuizen
De restanten liggen in een bosje op privé-terrein. Niet te zien.
Limburg, Broekhuizenvorst | De Kolck
Van Huis de Kolck resten nog een brug, hekpijlers en een deel van de gracht; op het terrein is een nieuw huis gebouwd. Van afstand deels te zien.
Limburg, Echt-Susteren | De Bollenberg
Fundamenten van het mottekasteel, een gracht en een wal. Toegankelijk.
Limburg, Echt-Susteren | Slot Annendael
Boven het maaiveld zijn nog drie ronde pijlers zichtbaar die door segmentbogen zijn verbonden.
Limburg, Geijsteren | Geijsteren
Kasteelruïne Geijsteren is te bezoeken via rondleidingen.
Limburg, Gennep | Genneperhuis
Bezienswaardigheid die vanaf loopbruggen te zien is.
Limburg, Grubbenvorst | Het Gebroken Slot
Niet toegankelijk. Vanaf de weg zijn de restanten op de motteheuvel te zien.
Limburg, Gulpen | Motte De Burggraaf
Op afstand te bekijken.
Limburg, Heerlen | Bickerstein
Van het kasteel resten nog de zogenaamde Schelmentoren, later onderdeel van de stadsmuur, en muurrestanten die zijn opgenomen in de Pancratiuskerk. Van buiten te bekijken
Limburg, Heerlen | Eyckholt
De ruïne is te zien vanaf de overkant van de gracht.
Limburg, Heerlen | Kasteel Struver
Een gave, hoge motte omgeven met een diepe gracht.
Limburg, Heerlen | Kasteelhoeve Struyver
Ten zuiden van Ten Esschen ligt een motte van ongeveer 35 meter doorsnede waarop waarschijnlijk ooit een kasteel gebouwd moet zijn. Dit kasteel Struver werd ook wel Groot Geitsbach of Alden Lenartshoff genoemd. Het Hoff zo Gheisbach wordt voor het eerst vermeld in 1381.
Limburg, Heerlen | Meezenbroeck
Van het kasteel resten nog een deel van de voorburcht en een omgracht terrein met opgemetselde funderingen van het kasteel.
Limburg, Horst | Huys ter Horst
De ruïne wordt geconsolideerd en gerevitaliseerd. Er zijn rondleidingen.
Limburg, Houthem (Valkenburg) | De Vroenhof
Nu een 19de-eeuwse kapel met oude fragmenten. Vanaf de weg te zien.
Limburg, Kessel | Keverberg
Het kasteel is geheel herbouwd, waarbij een unieke combinatie is ontstaan van het geheel bewaarde kasteelrestant en herbouw met moderne materialen en voorzieningen. Voor bezoek, zie openingstijden. In het weekend zijn er rondleidingen.
Limburg, Landgraaf | Slot Schaesberg
Er loopt een interessant herbouwproject waarbij ook de (moes)tuin hersteld zal worden. Delen van het slot zijn te bezoeken.
Limburg, Maastricht | Lichtenberg
Openbaar toegankelijk.
Limburg, Maastricht | Motte De Tombe
Vanaf het wandelpad te zien.
Limburg, Melderslo | ‘t Vlasven
Door jongeren in de jaren ’30 van de 19de eeuw gebouwde namaak ruïne. Vrij te bezichtigen.
Limburg, Middelaar | Middelaar
Van kasteel Middelaar geeft een inzinking in het landschap aan waar de gracht geweest is. Op het terrein zelf is nieuwe bewoning gebouwd. Vanaf de weg te zien.
Limburg, Montfort | Kasteel Montfort
Te bezoeken tijdens openingstijden of via rondleidingen op afspraak. Het Limburgs Landschap spant zich in samen met de Stichting Kasteel Montfort voor consolidatie en openstelling. Limburgs Landschap is op dit moment de circa 2,5 ha. grote kasteeltuinen aan het herstellen.
Limburg, Munstergeleen | Abshoven
Van Huize Abshoven resten nog enkele muren en een kapel. Vanaf de weg te zien.
Limburg, Nieuwstadt | Millen
De ruïne is vanaf de weg vooral ‘s winters gedeeltelijk te zien. Niet te verwarren met het nieuwe kasteel Millen.
Limburg, Posterholt | De Bolberg
Op het terrein rest nog een motte. Toegankelijk.
Limburg, St. Odiliënberg | Kasteel Frymerson
Op het terrein van het huidige huis Frymerson staat nog een toren van het oude kasteel. Niet te zien.
Limburg, Stein | Kasteelruïne van Stein
De kasteelruïne is op afspraak te bezoeken. Er bestaat de mogelijkheid om het bezoek (o.l.v. ervaren gidsen) aan de ruïne te combineren met een bierproeverij in brouwerij De Fontein. Deze bevindt zich in de voormalige watermolen van het kasteel. De ruïne is eigendom van het Limburgs Landschap die samen met vrijwilligers onderhoud en rondleidingen verzorgt.
Limburg, Swalmen | Ouborg
De ruïne is vanuit de trein Roermond-Venlo te zien.
Limburg, Valkenburg aan de Geul | Kasteelruïne Valkenburg
Onder de Kasteelruïne ligt de bekende mergelgrot Fluweelengrot, waarvan de vluchtgangen naar de ruïne leiden. De vluchtgangen van de Fluweelengrot leiden naar de Kasteelruïne. Te bezoeken op openingstijden.
Limburg, Weert | De Nijenborgh
Binnen de omgrachting van kasteel de Nijenborgh liggen o.a.: resten van de vierkante ommuring, van twee ronde hoektorens en resten van een zware vierkante hoektoren, waarop een later woonhuis staat. Van de voorburcht bestaan nog de resten van de poort. Vanaf de weg te zien.
Kasteelvalkenburg.nl
Heeft u een aanvulling, een verbetering of mist u een ruïne in de lijst, dan stellen wij uw bericht via info@skbl.nl zeer op prijs.