Van dit boek kan gerust worden gezegd dat het met vereende krachten gemaakt is. Talrijke personen en instellingen verleenden inhoudelijke en financiële medewerking. Maar nu is het boek er dan en het zal weldra een standaardwerk zijn op het gebied van kassen en kassenbouw in Nederland. Gezien de omvang van het boek ontstond in 2005 na het min of meer afronden van het omvangrijke onderzoek, het probleem hoe deze hoeveelheid informatie te publiceren. Die informatie was dermate groot dat een uitgave zowel redactioneel als financieel de nodige inspanning zou vergen. Dankzij inspanning door medewerkers van Stichting in Arcadië is dit nu wel gelukt. Het resultaat is een boek waarop zij trots mogen zijn. De inhoud van dit boek maakt het beste duidelijk welke onderwerpen aandacht krijgen. Er zijn tien hoofdstukken; Â
- Inleiding en Kennismaking (o.a. definities, typologie, materiaal-gebruik, etc.)
- Historie, ontwikkeling en achtergronden (o.a. medische tuinen, botanici, broeibakken, verwarmde kassen, Oranje-paleizen, etc.)
- A. Collectiekassen (vooral Nederlandse botanische tuinen)
B. Kassen bij onderzoeksinstellingen (vooral dierentuinen en universiteiten)
C. Wintertuin (internationale en nationale voorbeelden)
- Kassen bij buitenplaatsen en kastelen (o.a. kastypes en waar ze voorkomen)
- Kassen bij oranjerieën, kerken en kloosters, boerderijen en woonhuizen
- Glastuinbouw (beroepsmatig en regio’s (Westland, Aalsmeer, De Meern)
- Technische voorzieningen, kasonderdelen, gereedschappen en transport
- Aannemers en kassenbouwers
- Constructies en materialen
- Behoud: onderzoek, onderhoud en restauratie
Het 4de hoofdstuk sprak mij aan alhoewel het niet op zichzelf staat. Het telt 80 pagina’s en gaat vooral in op eigenaren, tuinarchitecten en -bazen, broeibakken, (muur-)kassen, moestuinen op buitenplaatsen. Informatieve kaderteksten bieden leuke aanvullende informatie. Een voorbeeld is een verhaal over de anjer. Die was in de 19de eeuw zo populair dat op menig buitenplaats speciale anjerkassen werden gebouwd. Nu kweekt men enkel nog anjers op traditionele wijze op Twickel. Een witte anjer werd tijdens de Tweede Wereldoorlog een verzetssymbool en het Prins Bernhard Cultuurfonds reikt jaarlijks nog enige zilveren anjers uit aan personen die zich in culturele opzicht verdienstelijk hebben gemaakt.
Bijzonder is dat de inhoud van de afzonderlijke hoofdstukken van dit boek gratis te downloaden is via de website www.kasseninnederland.nl Het boek zelf is volgens het principe ‘printing on demand’ te bestellen bij eerder genoemde stichting. Alhoewel het 3,5 kilo weegt gaat er mijns inziens niets boven gedrukte uitgaves. Het gebonden boek telt 780 pagina’s. Het enige wat ik hoop is dat ooit iemand zin heeft er een index op te maken. Dat zou het functionele gebruik vergemakkelijken. Gefeliciteerd Ben Kooij en Stichting In Arcadië met dit fantastische boek. RD.
Nina Wijsbek, Ben Kooij, Ronald van Immerseel (red.), Kassen in Nederland 1650-1950. Studie over de geschiedenis, de ontwikkeling en het behoud van plantenkassen, Amersfoort 2019.
ISBN 9789081655842Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â
Prijs: € 95,- (incl. verzending)