“Hier wonen wij! Is het niet prachtig?” Recent onderzoek op het gebied van kastelen en buitenplaatsen

In de tweede uitgave van de Stichting Kastelenstudies Nederland gaan verschillende auteurs in op diverse onderwerpen die vooral kastelen aangaan. Alle bijdrages zijn de vruchten van recent onderzoek. Het eerste artikel gaat in op de bouw van 13de-eeuwse kastelen op de grens tussen Brabant en Holland (Bas Aarts en Taco Hermans). Vervolgens gaat Jan van Doesburg in op zogenaamde ‘lege’ omgrachte terreinen. Dit zijn archeologische terreinen waar aan de hand van bouwpuin en andere resten aangetoond kan worden dat er mogelijk ook een kasteel of althans een bakstenen bebouwing heeft gestaan. Zulke opgravingen zijn vaak archeologische uitdagingen door het weinige historische houvast dat archeologen hier hebben. Ook over archeologie handelt het stuk dat Natascha Lensvelt, Jan van Doesburg en Menno van der Heiden samenstelden. Zij gaan in op de opgravingen in tuinen van kastelen, historische buitenplaatsen en landgoederen en houden een pleidooi zorgzaam om te gaan met de ondergrondse resten van voorgaande tuinen. Aan het bewustzijn dat ook hier waardevolle informatie te vinden is over het ontstaan van een park, ontbreekt het nog al eens. Rob Grubben draagt bij met een artikel over houten kasteelstructuren tussen 1250-1450; een bouwvorm die vaker werd toegepast dan algemeen tot nu toe werd aangenomen. Nationaal woontorenexpert Taco Hermans gaat vervolgens in op de woontoren van kasteel Geldrop. Grubben en Nancy de Jong-Lambregts behandelen vervolgens het kastelenbouwprogramma van Floris V (1254-1296) in West-Friesland.

Over de aanwezigheid al dan niet van een vroege hondenbegraafplaats op het verdwenen kasteel van Gorinchem schrijft Elisabeth den Hartog. Een traditie die vanaf de 17de eeuw op buitenplaatsen volop is toegepast tot op heden. Taco Hermans gaat in op een reconstructie van de hoofdburcht van de Appelenburg te Ochten. De bouwgeschiedenis van Het Valkhof te Nijmegen staat centraal in een artikel door Hein Hundertmark, gevolgd door een bijdrage over de interessante bouwgeschiedenis van het Muiderslot van de hand van Jan Kamphuis en André Viersen. Tot slot geeft Elyze Storms een bijdrage over de omstandigheden waarin kastelen en historische buitenplaatsen de Tweede Wereldoorlog al dan niet zijn doorgekomen. Een rampzalige periode voor veel ensembles en monumentale gebouwen. Zij roept op meer onderzoek te gaan verrichten naar dit belangwekkende onderwerp. De bijdrage over historische buitenplaatsen is van Robert Ligthelm en gaat over de buitenplaatsen van Kralingen. Een interessant en weinig bekend onderwerp en dat terwijl iedereen wel de uitspraak kent ‘zo oud als de weg naar Kralingen’. Dit gezegde slaat op de ‘s-Gravenweg, waar ooit talloze kleinere buitens lagen. Ligthelm telt er 30, waarvan enkel Slot Honingen middeleeuwse wortels had. De cover van de bundel is voorzien van een afbeelding van de Kralingse buitenplaats St. Ellebrecht. Van de meeste buitenplaatsen resteert weinig tot niets. Enkel de tuin van Trompenburg met het beroemde arboretum van de familie Van Hoey Smith aan de Honingerdijk is tot in onze tijd bewaard gebleven en geniet nationale faam. RD

“Hier wonen wij! Is het niet prachtig!” Recent onderzoek op het gebied van kastelen en buitenplaatsen is een uitgave van Stichting Kastelenstudies. Het is een tweede uitgave en bevat 240 pagina’s. Het boek is te bestellen via info@spa-uitgevers.nl

Taco Hermans (red. e.a.), “Hier wonen wij! Is het niet prachtig?” Recent onderzoek op het gebied van kastelen en buitenplaatsen, Stichting Kastelen Studies Nederland 2020.
ISBN 9789086841813                                                 
Prijs: € 34,95

Scroll naar boven