Fogelsanghstate. Van kloostertuin tot landschapspark

Fogelsanghstate ligt in noordoost Friesland in het brinkdorp Veenklooster (Feankleaster). Het is een buitenplaats (state) uit de 17de eeuw. Het huis, dat regelmatig is opengesteld, bezit een fraai interieur en dito park. Daar kan men tegen een luttele vergoeding heerlijke wandelingen maken. Bijzonder is dat deze buitenplaats altijd in particuliere handen is geweest, waarbij het doorgaans vererfde op een volgende generatie of verwant familielid. Deze publicatie gaat vooral in op de groenhistorische betekenis van Fogelsanghstate, waarbij beide auteurs ruim aandacht schenken aan het landschapspark met waterpartijen, uitzichtpunt, dierenverblijven en inrichting. Voor de aanleg van dit park spelen de tuinarchitecten Lucas Pieter Roodbaard (1782-1851) en Lambertus Vlaskamp (1807-1854) een hoofdrol.

De naam Veenklooster houdt verband met de aanwezigheid van een Premonstratenzer of Norbertijner abdij dat voor de Tachtigjarige Oorlog wordt verlaten, waarna de Staten van Friesland dit voormalige kloosterbezit verwerven. Vanaf het begin van de 17de eeuw ontwikkelt zich hier een buitenplaats die aan leden van de familie Fogelsangh toebehoorde. Hun familienaam leeft in de huidige naamgeving nog altijd door. De auteurs geven beknopte opsommingen van alle bewoners die hier, na het verscheiden van de familie Fogelsangh, hebben gewoond of aan wie de state toebehoorde.

In een boek waarin vooral de groenhistorische dimensie wordt behandeld, gaat dus een aanzienlijk deel van de inhoud over de aanleg en vormgeving van het park. Hierbij spelen de tuinarchitecten Roodbaard en vader en zoon Vlaskamp een belangrijke rol. Roodbaard werkte in een romantische landschapsstijl en is voornamelijk in het Noorden actief geweest op states en herenboerderijen. Karakteristiek voor hem is zijn toepassen van reliëf door het creëren van hoogteverschillen en slingerende vijverpartijen. Ook was het een bedreven ontwerper van vergaande zichtlijnen die zichtpunten bieden op solitaire bomen of een rijk tuinornament.

Binnen de familie Vlaskamp waren vier opeenvolgende generaties actief als hovenier, ontwerper, boomkweker en aanleggers. Lambertus Vlaskamp, met wie het niet goed afliep, was de derde generatie. Ondanks een periode van veel opdrachten, raakte hij in de war en werd aan het einde van zijn leven rond 1854 wegens landloperij opgebracht en gedetineerd. Toen was zijn werk aan de Fogelsanghstate reeds lang geleden. Dit project is het enige geweest waarin Roodbaard en Vlaskamp hebben samengewerkt. Voor Vlaskamp was de opdracht in Veenklooster de grootste die hij ooit uitvoerde. Zijn zoon Gerrit Vlaskamp zette als vierde generatie het werk voort. De auteurs maken door middel van een ruimtelijk perspectief en allerlei kaarten goed inzichtelijk hoe dit park zich ontwikkelde en wat er valt te beleven/zien. Het is een goed en leesbaar samengaan van onderzoek door een landschapsarchitect (Van der Laan) en een landschapshistoricus (Ottens). RD

Fogelsanghstate. Van kloostertuin tot landschapspark is uitgegeven door de Stichting Fogelsangh State en verzorgt door uitgeverij Bornmeer. Het is een paperbackuitgave dat 80 pagina’s telt. Het bevat kleurrijke foto’s en plattegronden.

Els van der Laan-Meijer & Willemieke Ottens, Fogelsanghstate. Van kloostertuin tot landschapspark, Veenklooster/Gorredijk 2019.
ISBN 9789056154653                
Prijs: € 17,50           

 

Scroll naar boven