Door Saskia Ouwehand
juni 2017
Met elkaar maken ruim 10 miljoen Nederlanders samen 441 miljoen keer een wandeling voor hun plezier. Volgens de wandelmonitor 2016 is wandelen de meest uitgevoerde vrijetijdsactiviteit. De monitor geeft een goed beeld van de wensen en verwachtingen van de wandelaar. Zo vindt 16% de aanwezigheid van bezienswaardigheden of (landschappelijke) attracties belangrijk.
Kastelen, historische buitenplaatsen en landgoederen zijn bijzonder bezienswaardig en, indien toegankelijk, vaak gecombineerd met zeer gewenste horecafaciliteiten. De ontelbare wandelroutes die Nederland kent lopen niet voor niets langs deze lustoorden. Dit nog afgezien van het feit dat wandelaars vaak onbewust over opengesteld particuliere landgoederen wandelen, terwijl zij denken in een openbaar bos te lopen.
Wandelroutes zijn er in alle soorten en maten. Lange afstandswandelingen die het hele land doorkruisen, streekpaden, NS-routes,  rondwandelingen, themaroutes en een knooppunten-netwerk in ontwikkeling. Daarnaast zetten veel organisaties eigen wandelroutes uit. Deze paden kruisen of overlappen elkaar gedeeltelijk waardoor op kruispunten de aanwijzingen soms niet meer op één paaltje passen!
Liefhebbers van historie kunnen in de voetsporen treden van Jacobus Craandijk (1834-1912), een leraar, predikant, tekenaar en schrijver. Tussen 1874 en 1888 maakte hij meer dan 70 wandeltochten door Nederland. De verslagen van deze tochten verschenen in de de 8-delige reeks Wandelingen door Nederland met pen en potlood. De teksten van deze uitgaven zijn hier te lezen.
Als u meer voor de gezelligheid wandelt en gezelschap zoekt is er de wandeldate. Een website waar je aansluiting kunt vinden bij een groep of één op één afspraken kunt maken (of zelfs een levenspartner vinden).
In een poging een overzicht te maken van wandelingen langs KBL belandde ik in een veelheid aan routes en zag hierdoor de bomen in het bos niet meer. Toch wil ik u echter een greep uit de mogelijkheden niet onthouden.
- Op de website van Wandelnet komt u al een heel eind door in het zoekmenu Landgoederen te kiezen. Van Gooise Lusthoven tot kastelen in Limburg, langs Groninger borgen of Twentse buitenplaatsen. In totaal 135 etappes verspreid over het hele land.
- Ook een aanrader zijn de wandelroutes rond Den Haag en Leiden. Het is leuk om van te voren het boek Haagse en Leidse buitenplaatsen van René Dessing te lezen. Dank komt u goed beslagen ten ijs.
- Natuurmonumenten bezit acht buitenplaatsen in ‘s Graveland. Zij vormen een ware lustwarande en het is de moeite waard om de wandelroute langs de ‘s-Gravelandse buitenplaatsen eens te doen en te ervaren hoe prachtig deze omgeving is.
- De Stichting Nederlangbroekse Kastelenpad heeft vier routes uitgezet langs de vele kastelen en ridderhofsteden langs de Langbroekerwetering. Erik Geyetenbeek, kasteelheer van Hindersteyn, noemt zijn huis daarom wel eens een rijtjeskasteel.
- Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig publiceerde in 2017 de gids De mooiste landgoedwandelingen in Salland. (Zie ook de boeksignalering)
- Eveneens in Overijssel is het Havezatepad. Deze meerdaagse route van 272 kilometer loopt van Enschedé tot Steenwijk langs de vele goed bewaard gebleven Havezaten in een afwisselend landschap.
- Op de website van De Mooiste routes vond ik een tiental kasteelwandelingen, verspreid over zeven provincies.
- Een aantal klompenpaden voert langs kastelen en buitenplaatsen
- Klompenpad Gerrit Achterberg: voert langs kasteel Sandenburg
- Klompenpad Overlangbroeksepad: voert langs Broekhuizen
- Klompenpad Cotlandenpad: voert langs Zuylenstein
- Klompenpad Aderwinkelpad: route komt in de buurt van Beverweerd, Sterkenburg, Hardenbroek en Rijsenburg
- Stichting Vechtsnoer laat u genieten van een museum zonder muren in een tiental wandelingen langs de rijke cultuurhistorie langs de Vecht. Korte wandelingen die u zelf aan elkaar kunt knopen tot een lange etappe. Bekijk hier de routes. Er zijn ook fiets- en vaarroutes.
- Voor Noord-Holland heeft Buitenplaatsen in Beeld de wandelroutes in Noord- en Zuid-Kennemerland en in de Gooi- en Vechtstreek op een rijtje gezet.
Zoals gezegd is dit maar een greep uit de mogelijkheden. Het is dan ook slechts een begin. Trek uw wandelschoenen aan en geniet met volle teugen van de prachtige historische buitenplaatsen, landgoederen en kastelen. En route!