Op verschillende plekken in Nederland liggen meerdere landgoederen en buitenplaatsen dicht bij elkaar in de buurt. De buitenplaatsen vormen zo landschappelijke zones, ook wel buitenplaatslandschappen, die kenmerkend zijn voor de regio. Door een algeheel ruimtetekort door o.a. verstedelijking en toerisme kan het landschap versnipperen. Als het om kastelen en buitenplaatsen gaat, wordt vaak gekeken naar de oude gebouwen als monumenten.  

Daarom bepleit de schrijver dat het voor erfgoedbehoud belangrijk is om de gebouwen te begrijpen in relatie tot de landschappelijke context. Daarvoor maakt hij een historische analyse over hoe buitenplaatslandschappen zich door de tijd heen hebben ontwikkeld. Buitenplaatsen zijn in de loop der tijd altijd veranderd. Voor behoud van buitenplaatslandschappen is het dan ook belangrijk dat ze altijd blijven veranderen, altijd met oog voor het landschap als een groter systeem. Dat systeem moet over tijd altijd als zodanig blijven functioneren. 

Een ontwerpbenadering is nodig waarbij een balans wordt gezocht tussen de gebruiksaarde, belevingswaarde en toekomstwaarde. Het artikel laat zien hoe die ontwerpbenadering eruit. Bijvoorbeeld door ruimtelijke ontwikkeling vorm te geven als een participatief proces waarbij eigenaren, experts, beleidsmedewerkers en andere betrokkenen met elkaar samenwerken.  

Dit artikel is geschreven door Steffen Nijhuis (TU Delft). Het artikel is gepubliceerd in Bulletin KNOB (2021 4).