Tijdens de 17de eeuw zijn intellectuelen, edellieden, (tuin-)architecten en kunstenaars van belang geweest bij opkomst en ontwikkeling van de eigen Hollandse buitenplaatscultuur. Zo gaf Frederik Hendrik met hulp van zijn hoogbegaafde secretaris Constantijn Huygens een grote impuls aan de realisatie van enige fraaie ensembles in en om Den Haag. Ook de arts Jacob Westerbaen behoorde tot dit gezelschap. Hij kocht in 1638 in de duinen bij Den Haag een stuk grond waarop hij zijn Kleyn Paleis aanlegde, zoals hij Ockenburgh meestal noemde. Dankzij zijn literaire talent was hij een van de personen die het Hollandse buitenleven een stimulans gaf.
Ockenburgh heeft heel wat tijdsomstandigheden overleefd. Het is een klein wonder dat het er nog is, want telkens werd deze buitenplaats getroffen door bedreigingen en verminkingen tot in onze tijd. Alleen al tijdens de Tweede Wereldoorlog werden hier bunkers en een schijnvliegveld aangelegd en werden hier talloze V1- en V2-projectielen afgevuurd. Het is nog maar enige jaren geleden, dat Ockenburgh dankzij een burgerinitiatief uit haar as kon herrijzen en nu een vitale rol speelt in dit deel van Den Haag. Daarvoor dreigde Ockenburgh in de handen van projectontwikkelaars te vallen waarmee haar historische dimensies voorgoed verloren zouden zijn. Het zette aan tot protest en positieve energie, al volgde voor het karakteristieke behoud wel een lange en vinnige strijd, waarbij het Haagse stadsbestuur zich maar met moeite liet overtuigen. Dat die visie zich positief wijzigde, blijkt ook uit het voorwoord dat door erfgoedwethouder Robert van Asten werd geschreven. De ‘actievoerders’ moesten nog een lange weg gaan, waarbij zij het vooral van hun enthousiasme en lange adem moesten hebben. Veel lof komt dan ook toe aan het bestuur van de Stichting tot behoud van de Historische Buitenplaats Ockenburgh. Binnen hun gelederen waren krachten actief die het ogenschijnlijk onmogelijke toch wisten te realiseren. Een prestatie die deze historische buitenplaats van de ondergang redde. Chapeau.
Het fraai uitgegeven boek bevat talrijke bijdragen die onderdelen uit heden en verleden belichten. Als altijd biedt de bijdrage over de bouwgeschiedenis (Patrick Bosman) en de geschiedenis van de tuin door Heimerick Tromp, Michiel van der Zeijl en Korneel Aschman een goed historisch kader. Andere bijdrages, meestal met een omvang van circa vijftien pagina’s, handelen over het leven en werk van Jacob Westerbaen (Willem van der Ham), zijn lofzang op Ockenburgh (Johan Koppenol), de particuliere eigenaren van Ockenburgh in de 18de eeuw (Bastiaan Willink), Ockenburgh en de Tweede Wereldoorlog (Corien Glaudemans, Roland Vrolijk en Gerko van Ojen) en het tamelijk enerverende verhaal hoe het Ockenburgh verging vanaf 2003 tot heden (Paul de Mol en Willem van der Ham). Daarmee stelden de auteurs een bijzondere en gevarieerde bundel samen over Ockenburgh en haar wel en wee van toen tot nu. RD
Een Kleyn Paleis. De geschiedenis van de Haagse buitenplaats Ockenburgh is een gebonden uitgave van WalburgPers, telt 256 pagina’s en vele afbeeldingen en historische foto’s.
Willem van der Ham (eindred), Een Kleyn Paleis. De geschiedenis van de Haagse Buitenplaats Ockenburgh, Zutphen 2020.
ISBN 9789462493346
Prijs: €. 29,99