12 september 2019
KBL en klimaat
Recent verrichtten wij een onderzoek onder onze donateurs naar de gevolgen van de extreme hitte die ons land deze zomer trof. In sommige streken liep de temperatuur op tot 41 graden. Weinig verrassend reageerden de meesten dat hitte en droogte reële bedreigingen vormen voor de instandhouding van eeuwenoude parken en bossen. Bijna alle respondenten (78%) gaven aan dat de vitaliteit van veel bomen (beuken) terugloopt of melden boomsterfte. Ook naaldbomen en jonge aanplant lijden onder deze klimatologische omstandigheden, die bovendien gunstig is voor exoten. Hierbij dient te worden opgemerkt dat de nood in het zuidelijk en oostelijk deel van ons land groter lijkt dan die in het westen. Naast deze enquête organiseerde sKBL kort gelegen op Huis Bergh te ‘s-Heerenberg ook een studiedag over klimaatadaptatie. Elders in deze nieuwsbrief leest u een verslag hiervan. De inhoud van de voordrachten van de vijf sprekers stemden veelal overeen met de uitslagen van de donateursenquête. Op veel KBL maakt men zich na drie afwijkende zomers in toenemende mate zorgen hoe dit zich verder zal ontwikkelen. Zijn oude monumentale tuinen wel bestand tegen langdurige droogte, watertekort, hitte, late nachtvorsten, excessieve stormen of extreme regenval? Hoe te handelen en welke financiële consequenties zijn hierbij te verwachten? Uit reacties tijdens de studiedag maar ook uit de gehouden enquête blijkt vooral dat veel eigenaren bezorgd zijn, soms onzeker worden of hun tuin, park of bos behouden kan blijven en blijkt een groeiende behoefte aan kennis en uitwisseling hoe zij met deze omstandigheden moeten handelen want met geen of te weinig water overleeft geen enkele historische buitenplaats.
Een tegelijk door sKBL verzonden persbericht met de uitkomsten van ons donateursonderzoek werd landelijk zeer goed opgepakt. Praktisch alle regionale omroepen, kranten, de NOS, NPO en nieuwswebsites namen ons bericht over. Wellicht vormt dit een goede start voor een gesprek over en onderzoek naar klimaatveranderingen in relatie met KBL; een onderwerp dat voor alle groepen van eigenaren (particulieren, buitenplaatsmusea, horeca en natuurorganisaties) van gelijk belang is en niet uit de weg gegaan kan worden. Wellicht is het zinvol dat het Interprovinciaal Overleg (IPO) hierin een voortouw neemt, waarbij diverse KBL-eigenaren, waterschappen en vertegenwoordigers uit de agrarische sector dit vraagstuk samen tegemoet treden voor het te laat is. Overigens kan hierbij gebruik worden gemaakt van de ervaring en kennis die men in Duitsland hieromtrent opdeed. Daar bestuderen zij dit onderwerp al langer gezien de inhoud van de congresbundel Historische Gärten im Klimawandel. Empfehlunten zur Bewahrung (Potsdam, 2014).
Meer bestuurs- en directiewijzigingen bij sKBL.
Berichtte ik in de vorige nieuwsbrief dat Rylana Seelen, Oldrik Verloop en Jan-Hylke de Jong dit jaar tot het stichtingsbestuur zijn toegetreden, nu meld ik dat Chris Kalden en Luydert Smit op 1 augustus afscheid namen van sKBL. Vanaf de oprichting begin 2014 waren zij respectievelijk voorzitter en penningmeester van het stichtingsbestuur. sKBL is hen dankbaar voor hun bestuurlijke inbreng, ervaring en tijd die zij aan de stichting hebben besteed. Als nieuwe penningmeester neemt Jos Vork per direct zitting in het bestuur. Hij is fiscalist en partner bij Administratie & Belastingadviesbureau Tol Vork Groeneveld te Edam. Het voorzitterschap van sKBL nam ik op mij en Jennemie Stoelhorst is benoemd als nieuwe directeur van de stichting. Samen met de zittende bestuursleden Erik Wanrooij en Herma de Heer zal het bestuur zich blijven inzetten voor vernieuwing en ontwikkelingen rond KBL volgen. Voor mij persoonlijk biedt deze verandering tegelijk wat meer tijd en aandacht voor het bijzondere project dat ik als directeur van de stichting Erfgoed Landfort op Huis Landfort te Megchelen (Gelderland) realiseer. Tegelijk zie ik er een uitdaging in om samen met het nu gevormde bestuur actief te zijn om de maatschappelijke zichtbaarheid van KBL te vergroten en KBL-eigenaren tot meer samenwerking en kennisuitwisseling uit te nodigen.
Onze nieuwe directeur is Jennemie Stoelhorst (1979). Zij studeerde kunst- en cultuurwetenschappen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Na haar studie werkte zij voornamelijk voor Nederlandse monumentenorganisaties en zij organiseerde vijf maal het Nationale Monumentencongres. Voor sKBL werkte zij al enige jaren als projectleider. Nu als directeur van sKBL zal zij in overleg met het bestuur en de donateurs een inhoudelijke en organisatorische bijdrage gaan leveren. Verder zal zij samen met mij het landelijke en internationale contactenveld onderhouden en de waardevolle samenwerking met de provincies verder uitbouwen. Hiermee heeft de stichting zinvolle stappen gezet naar de verdere bestendiging van onze jonge maar groeiende organisatie.
Nieuwe vrienden
De afgelopen periode sloten zes donateurs zich in ons netwerk aan: de particuliere buitenplaatsen Brakestein op Texel, Boschoord in Sint Nicolaasga, Duinbeek in Oostkapelle en Huize De Worp in Deventer. Ook adviseurs Vestigia (Archeologie en Cultuurhistorie) en Hatzo Producties meldden zich als Vriend. De beide laatstgenoemde organisaties verlenen diensten aan KBL. Hatzo Producties doet subsidieaanvragen en fondsenwerving en Vestigia verricht op KBL archeologisch onderzoek. Boschoord en De Worp hebben gemeen dat zij beide uitstekende Bed & Breakfast-mogelijkheden bieden en ook op het prachtige Duinbeek op de Manteling van Walcheren zijn gasten welkom. sKBL heet u van harte welkom in ons netwerk.
Op vrijdag 27 september 2019 organiseren wij samen met de provincies Noord- en Zuid-Holland een studiedag op Elswout te Overveen over duurzaamheid en energie in relatie met KBL. Als u belangstelling heeft, meldt u zich aan. Er zijn nog plaatsen op dit vooral voor KBL-eigenaren vooral op praktische uitvoerbaarheid en nut samengestelde programma.
Met vriendelijke groeten,
René W.Chr. Dessing
voorzitter sKBL rdessing@skbl.nl
+31 (0)6 22 801 668