4 maart 2018
Over denk- en werkwijzes van de overheid…
Onze stichting heeft, mede dankzij de deskundige inzet van onze vrijwillig actieve jurist/historicus Jérôme van der Maes en mijzelf, wat meegedacht in de ontwikkeling van de NOVI (Nationale Omgevingsvisie), een van de instrumenten van de Omgevingswet, die in 2015 door de Tweede Kamer en in 2016 door de Eerste Kamer is aangenomen, maar pas in 2021 in werking treedt. De NOVI is omzichtig, komt bovendien nogal ondoorzichtig tot stand (iedereen praat mee!) en wil de kool en de geit sparen. De geit staat echter wel op een boerderij waarvan straks niemand meer weet in welk type landschap ze thuishoort. De NOVI benadert ons landschap breed en tracht alle mogelijke elementen te kaderen. Alleen alles wat met monumenten, cultuur, cultuurlandschap en water te maken heeft, komt er niet of nauwelijks in voor. Hierdoor ontstaat de indruk dat het begrip (cultuur-)landschap iets is dat niet te hanteren is voor dit ministerie. Bijzonder zorgelijk is dat de begrippen kasteel en buitenplaats (naast andere zaken) dus niet worden genoemd. Dit ondanks het feit dat het om tenminste 100.000den hectare Nederland gaat.
Mijn onrust en zorgen groeiden nog wat toen ik na een inspraakmorgen in een grote groep praatgrage deskundigen met het Ministerie van Infrastructuur & Milieu in gesprek was geweest. Bij het verlaten van de zaal waar de deelsessie plaatsvond waaraan ik deelnam, vroeg de jonge vrouwelijke ambtenaar die deze sessie had geleid; “Meneer Dessing, mag ik u wat vragen? U heeft het hier de hele morgen vaak over historische buitenplaatsen gehad, maar kunt u mij vertellen wat dat eigenlijk zijn, buitenplaatsen?” Toen wist ik zeker dat de cultuursector landschap en (groene) monumenten zich zorgen moet maken over deze NOVI en over de wijze waarop de overheid in de toekomst zal omgaan met het specifieke cultuurlandschap van kastelen, historische buitenplaatsen en landgoederen. Het deed me ook denken aan de tijd waarin ik mij inspande om de opheffing van Stichting Particulier Historische Buitenplaatsen (PHB) te voorkomen. In die tijd sprak ik met vertegenwoordigers van de ministeries van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap (OCW) en Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit (LNV). Het leidde tot weinig, al vertraagde het de opheffing van de PHB met een jaar en werd er geld beschikbaar gesteld voor de borging van de kennis die de stichting had verworven. Bij OCW vond men dat buitenplaatsen onder het groendomein vallen terwijl LNV destijds redeneerde dat ze tot het culturele erfgoed behoren. Het gevolg was dat niemand zich het lot van de PHB aantrok met de opheffing van de stichting als gevolg. Bovendien zou een nieuwe monumentenregeling (BRIM*) toch alles beter maken! De opheffing hield tegelijk een geslaagde bezuiniging in.
Gezien deze goed gevulde nieuwsbrief is er bij de komende start van het buitenplaats-seizoen weer veel te melden. sKBL zelf gaf onze publieksfolder een nieuw voorkomen. Hierin leggen wij beknopt uit wat onze missie is en is de algehele lay-out aangepast. Mocht u een mogelijkheid hebben waar u onze folder kunt neerleggen of uitdelen aan belangstellenden, verneem ik dat graag. Wij zorgen er dan voor dat u ze in bezit krijgt.
Persoonlijk ben ik opgetogen over de ondertekening van een contract met de uitgever Schnell & Steiner uit het Duitse Regensburg. Dankzij financiële steun van de provincies Noord- en Zuid-Holland en in samenwerking met Kantoor Verschoor Uitgevers verschijnt begin 2019 het allereerste Duitstalige boek over Hollandse buitenplaatsen. Deze publicatie voegt delen uit mijn boeken over de Amsterdamse en Haagse buitenplaatsen samen. De inhoud moet onze oosterburen gaan verleiden om ons monumentale erfgoed te komen bekijken. Voorts heb ik een begin gemaakt met een boek over de Utrechtse buitenplaatsen, mede met financiële steun van de provincie Utrecht. Dit boek verschijnt eind 2019. Ik beschrijf de buitens telkens zo uitnodigend mogelijk. Wat dit betreft kan men in Utrecht de KBL volop bezoeken want dit is immers de provincie met het hoogst aantal historische buitenplaatsen in ons land, gevolgd door Gelderland.
Belangrijk nieuws is ook dat sKBL in samenwerking met en dankzij financiële steun van de provincies Utrecht, Zuid- en Noord-Holland werkt aan de opzet van een (her)nieuw(d)e website. In de toekomst willen wij onze websitebezoekers beter van dienst zijn. Om die reden brengen wij meer gebruiksniveaus aan op onze website en spannen ons tegelijk in om onze eigen vrienden en relaties op een besloten deel van ter zakenkundige informatie te voorzien. Hiervoor verricht sKBL een tevredenheidsonderzoek onder onze donateurs. Een complexe opgave voor onze (sKBL)projectleider Jennemie Stoelhorst. Achter de schermen lukt echt veel dankzij de programmatische inzet van John Wennips en Erik Wanrooij. U leest hier in de volgende nieuwsbrief meer over.
Het pleziert mij u te kunnen berichten dat weer enige partijen besloten om toe te treden tot de groep donateurs van sKBL. Zo groeit de stichting langzaam naar een landelijk overlegorgaan voor hen die op uiteenlopende wijze bij het behoud en beheer van kastelen en historische buitenplaatsen betrokken zijn. Aan de bestaande groep van Vrienden voegden wij de Martenastate te Koarnjum toe alsmede het Regionaal Bureau voor Toerisme Gooi & Vechtstreek, het Gilde van Tuinbazen, Buitengoed Geul & Maas, Smederij Oldenhave en de Federatie Particulier Grondbezit (FPG). Alle organisaties die zich op uiteenlopende wijze met KBL bezig houden. Soms doet men dit op basis van expertise (Oldenhave) of marketing (Gooi & Vechtstreek), soms vormt men een netwerk van kennis en uitwisseling (Gilde van Tuinbazen, FPG en Buitengoed Geul & Maas). Met het aansluiten van het samenwerkingsverband Geul & Maas betrekken wij een groot aantal buitens in Zuid-Limburg bij ons landelijke initiatief en ontstaat meer wisselwerking met het heerlijke Limburg.
Met vriendelijke groeten,
René W.Chr. Dessing
directeur sKBL rdessing@skbl.nl
06 22 801 668
*Een rond 2012 ingesteld nieuw systeem van subsidietoekenning voor monumenten waaronder historische buitenplaatsen. RD)