Na zijn emeritaat is Yme Kuiper bepaald niet stil gaan zitten. Naast de begeleiding van een groep promovendi, werkte hij, samen met zijn echtgenote Astrid, lange tijd aan de uitgave van wat wel het definitieve boek over de Dekema State genoemd kan worden. Het onderzoek werd al eerder ingezet door Sjoerd Cuperus. Cuperus kreeg in 2010 van de Stichting Dekema State het verzoek om een uitputtende studie te doen naar de geschiedenis van de fraaie Friese Dekema State. Zijn voortijdige dood in 2015 trok een tragische streep door de rekening. Daarna pikte Yme de draad op waar Sjoerd deze uit handen moest geven. Hun gezamenlijke inspanning heeft dit schitterende boek opgeleverd, al verzorgde Yme het overgrote deel van dit boek.
Gezien de omvang van deze uitgave (704 pagina’s) lukte het mij niet het hele boek te lezen om het voor u te kunnen recenseren. Vooralsnog hang ik nog in de 18de eeuw rond, maar ik zal het zeker uitlezen, ook omdat dit boek zo bijzonder toegankelijk is geschreven. Dat verdient absoluut een grote pluim. Zo zijn bewoningsgeschiedenissen lang niet altijd even aantrekkelijk om te lezen, maar dit geldt zeker niet voor dit boek. Bewoners krijgen reliëf, worden goed in hun tijd geplaatst en door de vlotte en plezierige schrijfstijl raak je als vanzelf steeds meer geïnteresseerd in de opeenvolgende bewoners en hun wederwaardigheden.
De benadering is chronologisch en begint rond 1300 in de tijd dat het complex een stins was. Die situatie duurt tot vlak voor 1500, toen het bij geschillen werd verwoest. Hierna werd een state opgericht die er in oorspronkelijke vorm tot 1700 heeft gestaan. Vervolgens werd het een landgoed, weer een buitenplaats en weer een landgoed. Ook veranderde het uiterlijk van het gebouw regelmatig. Eigenaren komen en gaan en iedereen gebruikt de state op zijn of haar manier. Tot de vele eigenaren behoren leden van onder andere de families Van Eysinga, Burmania, Camstra, Doys en Van Wageningen. Deze laatste familie doet aan het begin van de 19de eeuw haar intrede na het huwelijk van Gerardus van Wageningen met Julie Houth. Zij erft Dekema met een ontzaglijk kapitaal van haar tante Anna Maria Burmania. De Van Wageningens blijven tot ver in de 20ste eeuw hier eigenaar.
Bijzonder aan dit verzorgde en door Noordboek uitgegeven boek is, dat onderdelen uit de grote kunstcollectie van Dekema State in informatieve kaderteksten aandacht krijgen. Naast de vele portretten die nog altijd in het toegankelijke huis te zien zijn, besteedt Yme Kuiper ook aandacht aan porselein, zilver, grafiek, gebouwen in Jelsum en wat dies mee zij. Ook bevat het overzichten van wie op wie Dekema telkens overgaat. Naast verhalen over eigenaren is er ook volop aandacht voor het personeel dat vroeger en nu op Dekema werkzaam was en is. Zo is een leuk verhaal te lezen over Jacomine en Wim Hoogendam, die beiden al lange tijd verantwoordelijk zijn voor het reilen en zeilen op de state en samen een grote groep betrokken vrijwilligers aansturen. Kortom, dit is een boek waarmee je volledig op de hoogte raakt van het heden en verleden van deze zo goed en zorgzaam bewaarde state met zijn adembenemend mooie sier- en moestuin. RD
Dekema State Jelsum. Biografie van een landgoed is een uitgave van Noordboek te Gorredijk. Het is een gebonden uitgaven van 704 pagina’s en is zeer rijk voorzien van afbeeldingen en foto’s.
Yme Kuiper en Sjoerd Cuperus, Dekema State te Jelsum. Biografie van een landgoed, Gorredijk 2020.
ISBN 9789056156015 Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â
Prijs: € 49,90