Door Peter Nieuwenhuijsen
Voor de liefhebber van buitenplaatsen is Italië natuurlijk een eldorado, om het maar even in de verkeerde taal te zeggen. De villa Pallavicino aan het Lago Maggiore, de villa Pisani in Stra in de Veneto, de villa Farnese in Caprarola in Lazio, het zijn maar enkele paradijselijke voorbeelden. Zelfs wie de voorkeur geeft aan Zuid-Frankrijk zal wel eens de grens over zijn gewipt naar de villa Hanbury in Ventimiglia.
De lijst van UNESCO-werelderfgoederen vermeldt een lange lijst van villa’s in de Veneto, samen met de stad Vicenza, en noemt daarbij de beroemde naam van Andrea Palladio (1508-1580). Ook de villa d’Este in Tivoli is werelderfgoed, hetgeen eraan doet denken dat ook twee Romeinse voorlopers op de lijst staan: de villa Adriana, die immers ook in Tivoli ligt, en de Villa romana di Casale op Sicilië. De vele pauselijke villa’s staan op de lijst van kandidaten voor het werelderfgoedschap.
Onlangs, in 2013, heeft de UNESCO een reeks villa’s toegevoegd aan de lange lijst van het Italiaanse werelderfgoed. Het betreft de wat minder bekende villa’s van de familie De’ Medici, in de wijde omgeving van Florence. Op de lijst staan er negen, maar niet voor iedereen zijn ze allemaal een omweg waard. Bovendien leidt de uitverkiezing door UNESCO geregeld tot restauratiewerkzaamheden, waar het publiek niet met zijn neus bovenop kan staan.
In het najaar van 2014 ben ik rondgeleid door de villa’s van Poggio di Caiano en van Cerreto Guidi (midden in het dorpje). Beide zijn zeer bezienswaardig van binnen. De laatste heeft maar een kleine tuin, van de eerste was de tuin voor mij niet toegankelijk. Veel dichter bij Firenze-centrum, in Castello, ligt de villa Petraia, die na de middeleeuwen werd uitgebouwd en rijk gedecoreerd door de Medici, maar vervolgens nog eens verder opgeleukt door de koninklijke familie. In deze villa bevinden zich onder meer de opvallende halvemaanvormige afbeeldingen van veertien Medici-villa’s door de Vlaming Justus van Utens. De grote meerderheid van de villa’s die Utens rond 1600 schilderde, ziet er nu nog net zo uit!
Dit geldt niet voor de villa di Pratolino (Vaglia, ten noorden van Florence). Hier rest het park, ook bekend als het park Demidoff, naar een latere bewoner van de helaas afgebroken villa. Het park is populair op zondagmiddag. Maar goed, dat geldt ook voor de beroemdste naam onder de villa’s: die van de Boboli-tuinen bij het Palazzo Pitti, even aan de ‘andere’ kant van de Ponte Vecchio in Florence. Trouwens, in het wat afgelegen Artiminio heerst de plaatselijke Medici-villa (eveneens werelderfgoed) over een chic hotel met viersterrenvakantievoorzieningen.
