Melina Reintjens e.a., De oudste tuin van Nederland. De groene geschiedenis van Huis Bergh, ‘s-Heerenbergh 2016
Deze zomer staat de tuin op het eeuwenoude Huis Bergh te ’s-Heerenberg centraal. De aanduiding De oudste tuin van Nederland lijkt door archiefonderzoek bewezen en terecht te zijn. Dit onderzoek werd tegelijkertijd uitgevoerd rond de herinrichting van de kasteeltuin. Bij dat laatste heeft men zich laten inspireren door een tuinkaart uit 1727 van de hand van cartograaf Theodor Bucker. Huis Bergh benadrukt door middel van een expositie en de uitgave van deze interessante publicatie, dat hier altijd een nauwe band heeft bestaan tussen het kasteel en de omringende tuin. Sterker nog, de tuin ziet men hier als een vast onderdeel van de kasteelcollectie. Op een overeenkomende gedachte berust ook de definitie van een buitenplaats. Ook daar gaat het om de eenheid (en beleving) tussen een hoofdhuis met bijgebouwen en omringende tuin, park en/of bospark.
Melina Reintjens stelde voor de expositie een boekje samen waaraan talrijke auteurs met verschillende invalshoeken en professionele achtergronden hun bijdragen hebben geleverd. In zeven hoofdstukken verwerft de lezer meer inzicht hoe de tuin en het hierbij horende Plantagebos zich heeft ontwikkeld en ingericht werd om geregeld weer te worden gewijzigd. Aan de hand van archiefvondsten is te volgen wat zich hier in de afgelopen eeuwen voordeed, wie wat veranderde, maar ook wie de tuinmannen op Huis Bergh waren.
Interessant zijn de bijdragen van Frits Scholten over loden tuinsculpturen die Andries Gutsche voor Huis Bergh maakte. Over dit weinig bestudeerde onderwerp publiceerde hij in Simiolus (31, 2004-2005, pag. 54-89) een artikel dat in gaat op de werkzaamheden en productie van de 17de-eeuwse Haagse (lood)beeldhouwer Johan Larson en zijn familie. Ook het artikel van Hendrik Jan Tolboom en Carolien van der Star biedt waardevolle informatie over natuurstenen objecten en welke uitwerking de buitenlucht op deze voorwerpen heeft. Anders dan men zou denken hebben natuurstenen voorwerpen een beperkte levensduur waardoor het soms nodig is ze te behandelen of te vervangen. Informatief is ook de bijdrage van Renkse Ek, hortulanus van Paleis Het Loo. Zij beschrijft welke bloemen en planten in de 16de en 17de eeuw in tuinen werden benut en spitst dit toe op de situatie op Huis Bergh. RD
De Oudste tuin van Nederland: De groene geschiedenis van Huis Bergh is een ongebonden uitgave die door Stichting Huis Bergh te ‘s-Heerenberg werd gedaan. Het telt 144 pag. en bevat kleurenfoto’s.
ISBN 978 90 803 638 5
Prijs: € 15,-. Het boekje is te koop in de museumwinkel van Huis Bergh of te bestellen via info@huisbergh.nl