Klaasje Douma, De adel in Noord-Brabant 1814 – 1918, Hilversum 2015
De ridderschap is relatief gezien een jong verschijnsel in de provincie Noord-Brabant. Met de benoeming van de eerste adellijke leden in de ridderschap in 1814 deden zij hun maatschappelijke intrede in dit gewest, dat na de Tachtigjarige Oorlog als gevolg van de overwegend katholieke bevolking een achtergestelde rol in onze Republiek heeft moeten spelen. Noord-Brabant bezat rond 1800 geen soevereiniteit, kende geen vertegenwoordiging in de Staten-Generaal, bezat geen ridderschap en had feitelijk ook nauwelijks een gewestelijk actieve adellijke of burgerlijke elitegroep. Bij de instelling van de ridderschap was men bijzonder kritisch over wie wel of niet kon worden toegelaten. Ruim de helft van de Brabantse notabelen viel bij deze beoordeling af en werd veel ‘nieuwe’ adel toegelaten. Om de ridderschap toch een acceptabel ledenaantal te geven, werden vooral protestantse notabelen aangezocht om toe te treden. In de loop van de 19de eeuw nam het bij aanvang wat ontbrekende ‘Brabantse’ karakter van deze edellieden steeds meer toe waardoor een sterkere binding en vereenzelviging met de provincie ontstond. Wel was er onder de vooraanstaande katholieke Brabantse elite weinig animo om toe te treden tot de ridderschap omdat men dit instituut ook wel zag als een Hollands bolwerk van Protestanten.
De auteur Klaasje Douma, die recent op dit onderzoek promoveerde, heeft met haar publicatie een interessante bijdrage geleverd aan de wijze waarop de nieuwe adel zich in Noord-Brabant vestigde en zich met hun nieuwe positie vereenzelvigde. De groep telde in de periode die Douma onderzocht 395 mannelijke adellijke leden. In zes hoofdstukken verricht de auteur een diepgravend onderzoek naar dit buitenbeengewest en de rol die edellieden in de 19de eeuw hebben gespeeld bij de emancipatie van dit achtergestelde gewest. Ook gaat zij in op het sociale netwerk van deze groep edelen. Het boek is een boeiend document over de 19de eeuw in het Koninkrijk der Nederlanden en van de regionale geschiedenis en emancipatie van Noord-Brabant in die eeuw. RD
De adel in Noord-Brabant telt 568 pagina’s, heeft zwart/wit afbeeldingen en is een ongebonden uitgave van Uitgeverij Verloren.
ISBN 978 9087 045 432
Prijs: € 49,-