Een nieuwe lente, een nieuw begin
26 maart 2024
Het is geen toeval dat de eerste kwartaalnieuwsbrief van dit jubileumjaar bij aanvang van de lente in uw digitale brievenbus verschijnt. De lente markeert een nieuw begin. En dat geldt ook voor deze column. Na tien jaar een welkom en reflecties op de wereld van de KBL door onze voorzitter René Dessing te hebben gelezen, zal ik vanaf nu deze column overnemen en u berichten over onze belangrijkste activiteiten en het laatste nieuws rond KBL.
Klimaatstress vraagt 365 dagen zorg
Het is moeilijk voor te stellen, nu de stinzenplanten volop bloeien en zelfs de magnolia op de meeste plekken al bloeit, maar de afgelopen winter was een van de natste ooit. Veel KBL gingen gebukt onder de enorme waterlast, met ondergelopen kelders, omvallende bomen en afkalvende taluds tot gevolg. Reden voor sKBL om in samenwerking met de Vereniging Particulier Historische Buitenplaatsen (VPHB) en het Gilde van Tuinbazen een flitsenquête te houden onder ca. 250 eigenaren en beheerders van kastelen, historische buitenplaatsen en landgoederen (KBL), om de omstandigheden en problemen rond de winterse waterval en zomerse droogteperioden onder deze groep monumentenbewaarders te inventariseren.
De respons was overweldigend: meer dan 70% gaf aan problemen te hebben ondervonden van de recente watersnood en ziet zich hiertoe direct of op termijn gedwongen om maatregelen te nemen. De belangrijkste conclusies uit het flitsonderzoek zijn breed gedeeld met de media en leverden zelfs een voorpagina-artikel op in De Gelderlander.
Kennisbank Klimaatrobuuste buitenplaatsen
In dit opzicht past de nieuwe kennisbank op ons digitale platform klimaatrobuuste buitenplaatsen uitstekend. Ter afsluiting van het meerjarige Erfgoed Deal kennisprogramma zijn alle opbrengsten van dit intensieve, maar ook vruchtbare samenwerkingsproject verzameld en ontsloten in de vorm van een overzichtelijke en interactief doorzoekbare kennisbank. Van waarde – zeker in het licht van bovenstaande problematiek – is de ontwikkelde Quickscan Vitaliteit Groen erfgoed, een praktische handleiding die eigenaren en beheerders van groen erfgoed faciliteert bij het in kaart brengen, beoordelen en monitoren van de vitaliteit en de staat van onderhoud van het groene erfgoed op KBL. Het komende jaar zal sKBL met verschillende provinciale en landelijke partijen in gesprek gaan over de behoefte, kansen en (on)mogelijkheden van een eventuele frequente uitvoering van de quickscan. Wordt dus vervolgd.
We houden de vaart erin!
Dinsdag 20 februari j.l. bestond sKBL op de kop af 10 jaar. Bij die gelegenheid ontving u een bijzondere jubileumeditie van onze nieuwbrief. Ik ging in gesprek met de oprichter van sKBL René Dessing, over de aanleiding, missie en opbrengsten van 10 jaar sKBL.
Met onze gebruikelijke voortvarendheid, is de invulling van ons jubileumjaar inmiddels van start gegaan. Op vrijdag 22 maart trapten we traditiegetrouw af met een studiedag over het stinzenflora-beheer. Ditmaal bezochten wij de Vechtstreek met buitenplaats Vreedenhorst en het jubilerende Kasteel-Museum Sypesteyn, die dit jaar haar 100-jarig jubileum viert. Voor wie deze dag heeft gemist: volgend jaar februari verwelkomen we de komst van de sneeuwklokjes met een studiedag op Texel. We zullen u hierover tijdig in de nieuwsbrief informeren. Verder verdiepen we ons dit voorjaar in de conservering van huisarchieven op KBL en organiseren we een eerste kennismatch over de kansen en grenzen van de commerciële gastvrijheid op KBL.
Heel blij zijn wij met onze samenwerking met het Franse Amis des Potager en het Engelse Walled Kitchen Gardens Network. Met deze partners organiseren wij op vrijdag 5 september en zaterdag 6 september 2024 het tweede Europese historische moestuinensymposium. Dit jaar vindt deze bijeenkomst in Nederland plaats en wel bij onze donateurs Parc Broekhuizen en op Landgoed Zuylestein te Leersum. Het symposium is bedoeld voor eigenaren, beheerders en tuinbazen van historische moestuinen bij KBL uit binnen- en buitenland. Aan dit programma is een los te boeken excursieprogramma verbonden naar Twickel te Ambt Delden en Paleis Het Loo.
Meer KBL-bezoekers én -vrijwilligers in 2023
Ook de kastelen, buitens en tuinen met een publieksfunctie zijn weer druk doende en maken huis en hof gereed voor de nieuwe lente en een nieuw seizoen. Zoals elk jaar in januari, ondervroeg sKBL de ca. 85 KBL-musea naar hun bezoekersaantallen, de impact van de energiecrisis en de inzet van vrijwilligers bij hun exploitatie. Bijna 70% ontving in 2023 gelukkig weer meer bezoekers dan het jaar ervoor. Ondanks de corona en de energiecrisis, hebben de meeste huizen hun inkomsten in meerdere of mindere mate op peil weten te houden. Dit is vooral ook te danken aan de inzet van hun vrijwilligers, die steeds vaker actief betrokken én onmisbaar zijn bij de instandhouding van particuliere buitenplaatsen. Zelfs bij KBL met een horecafunctie klinkt nu vaker de roep om ondersteuning door vrijwilligers, getuige het interview in deze nieuwsbrief met een van onze donateurs, die ook dit jaar zijn jubileum viert.
Verder in deze nieuwsbrief de vacature voor een projectmanager die inhoudelijk en organisatorisch vorm gaat geven aan het Nationaal Centrum voor de Nederlandse Buitenplaatscultuur op Huis Landfort. Hier gaan activiteiten worden georganiseerd zoals studiedagen, lezingen, webinars en activiteiten die gericht zijn op erfgoedvrijwilligers, eigenaren en in KBL geïnteresseerden.
Tot slot is fijn te melden dat onze vriendenkring zich verder blijft uitbreiden. De afgelopen maanden zijn landgoed Oud Zandbergen in Huis ter Heide en kasteel Engelenburg te Brummen toegetreden tot ons vriendennetwerk, alsmede Collection Care Solutions uit Amsterdam en Climate Coating uit Alkmaar. Allen van harte welkom!