Regioverhalen

Noblesse oblige: behoud het familiebezit

Het gezaghebbende overzichtswerk ‘Kastelen in Gelderland’ (2013) neemt je mee langs de bijna 390 middeleeuwse kastelen en adellijke huizen die Gelderland ooit gekend heeft. Er bestaan er nog altijd ongeveer 170. Hiervan zijn drieënzeventig kastelen of historische buitenplaatsen particulier bewoond en in principe niet toegankelijk voor publiek; vijfenvijftig zijn niet of gedeeltelijk bewoond en wel […]

Noblesse oblige: behoud het familiebezit Lees meer

Inkomsten, rechten en plichten

De graven van Gelre waren vanaf de elfde eeuw druk bezig met het uitbreiden van hun onsamenhangende gebied. Hun gevechten, huwelijken, watermanagement, kastelenbouw op tactische plekken leidden tot steeds meer samenhang en tot winst. Tolgelden Kastelen waren gebouwd op kruispunten van wegen en langs belangrijke waterwegen. Het heffen van tol bracht belangrijke inkomsten in het

Inkomsten, rechten en plichten Lees meer

Bezit als bedrijf

De kastelen van de hertog van Gelre, die op strategische plekken verschenen, waren in de eerste plaats gebouwd ter bescherming van mensen en van bezit. De hertogen bezaten diverse kastelen, aanvankelijk op zo’n vijfentwintig kilometer van elkaar verwijderd. In elk kasteel verbleven ze kortere of langere tijd. Zo konden ze de boel controleren én ze

Bezit als bedrijf Lees meer

Loevestein, vechten tegen het water

De ligging, precies op de grens van Gelre en Holland, en functie maken Loevestein bijzonder. Woesteling Dirc Loef van Horne, bouwde rond 1360 op dit eilandje de eerste woontoren; zo uitgekiend dat de graaf van Holland het alleen over gebied van Gelre kon bereiken. Het mocht niet baten, vanaf 1372 gebruikte de graaf van Holland Loevestein als grenskasteel met

Loevestein, vechten tegen het water Lees meer

Gebouwd, verwoest, herbouwd

Het Huis Oosterholt, tegenwoordig Notenstein, in Oosterhout (Gelderland) was in 1809 voor een deel weggespoeld na een dijkdoorbraak. Het nabijgelegen Waaijenstein verdween toen zelfs geheel in een grote draaikolk. Huis Oosterholt werd herbouwd, maar in 1820 alsnog verzwolgen door het water. Na het verleggen van de dijk werd het huis iets verderop opnieuw gebouwd. Huis

Gebouwd, verwoest, herbouwd Lees meer

Ligging, water en landschap

Gelderland heeft aan zijn ligging aan de grote rivieren een bijzondere positie te danken. Om de passage op die rivieren te controleren verrezen er kastelen op strategische plaatsen. Dit gaf inkomsten. Het water hield vijanden op afstand en maakte transport mogelijk zolang de wegen onverhard en dus vaak moeilijk begaanbaar waren. Er ontstond industrie door waterkracht aangedreven,

Ligging, water en landschap Lees meer

Wie heeft de hoogste fontein van Europa?

Fonteinmaker Rutger van Cleeff kreeg aan het eind van de zeventiende eeuw opdracht om de fontein van Het Loo hoger te laten spuiten dan de grote fontein in Versailles. En dat lukte. In 1693 was de Koningssprong met maar liefst dertien meter hoog spuitend water inderdaad de hoogste fontein van Europa. Hiermee wilde koning-stadhouder Willem III zijn

Wie heeft de hoogste fontein van Europa? Lees meer

De acacia van Doorwerth, die alles zag

Onze kastelen, buitenplaatsen en landgoederen kennen vele rijke gebouwen en fraaie tuinen. Net als in de interieurs zijn er in de tuinen en landgoederen opmerkelijke overblijfselen aan te wijzen. Met name de heel dikke, zeer oude en bijzondere bomen maken grote indruk. Het behoud van deze bomen is meestal gegarandeerd, dankzij het gevoel voor continuïteit

De acacia van Doorwerth, die alles zag Lees meer

Sporen van weleer – een zichtas

De kastelen en buitenplaatsen van Gelders Arcadië vormen een aaneengeschakelde zone van fraaie tuinen en parken, uitgestrekte bossen, glooiende akkerlanden en open weidegronden. Een van die oude kastelen van de Veluwezoom is de Geldersche Toren van Spankeren, vlak tegen de IJssel en vlak bij de weg van Arnhem naar Zutphen. De ronde toren doet middeleeuws aan,

Sporen van weleer – een zichtas Lees meer

Een duiventil als statussymbool

Sommige rechten waren interessant als inkomstenbron, andere rechten werden geleidelijk aan gezien als statussymbool, als een adellijk privilege. In die laatste categorie vielen de eendenkooi, de zwaansdrift en het alleenrecht op het houden van duiven. Hier lag de relatie met de jacht, het adellijke privilege bij uitstek, voor de hand. Om dit privilege goed zichtbaar

Een duiventil als statussymbool Lees meer

Scroll naar boven