Category:

Joke Linders, Tussen ganzenveer en telefoon. Drie voormoeders uit Amsterdam, Bloemendaal 2015

In deze fictieve biografieën construeert Joke Linders de levens van drie vrouwen uit het voorgeslacht van haar echtgenoot. Alle vrouwen waren met leden van de familie Van Wayenburg getrouwd die handelden in koffie, specerijen en huizen en met geldzaken winsten maakten. Het boek begint met een beschrijving van het leven van Mimi Achtienhoven (1795-1845), gevolgd door dat van Leocadie ten Sande (1825-1917) en als laatste komen gebeurtenissen uit het leven van Miesje Schmedding (1876-1964) aan bod. Het geheel biedt een interessant zicht op 150 jaar geschiedenis waarin oorlogen zijn gevoerd, het land werd bezet door vijandige troepen, de economie op en neer ging en waarin het leven van de gegoede families min of meer in gelijke vorm beleefd werd. Daar alle hoofdfiguren van rooms-katholieke huize zijn, zijn het zegenrijke gezinnen waarbij Leocadie ten Sande zestien kinderen baarde waarvan verschillende vroeg stierven.
In boek komen onderwerpen als het hebben en houden van huispersoneel, scholing van kinderen, het sociale netwerk van Amsterdamse katholieken, de aanwezigheid en invloed van de RK kerk en het in- en uittreden van hun kinderen in diverse kloosterordes, sociale stijging en het buitenleven aan bod. In het bezit van deze families waren geen buitenplaatsen maar door vriendschappen met de Van Eeghens en Van Lenneps worden er wel geregeld bezoeken aan buitens gebracht. Alle informatie is afkomstig uit een familiearchief die in de vorm van een kist die van generatie op generatie werd verrijkt en doorgegeven. Uit de vele brieven, kattebelletjes, rekeningen, geboortebewijzen, dagboeken, tekeningen, knipsels, bidprentjes, prijslijsten en snuisterijen componeerde Joke Linders dit aardige boekje. RD.

Tussen ganzenveer en telefoon. Drie voormoeders uit Amsterdam telt 194 pagina’s en is met foto´s en documenten geïllustreerd. Uitgegeven door Uitgeverij Schaep 14
ISBN 978 90 821771-4- 5
Prijs: € 20,- Te bestellen via info@schaep14.nl en te koop in boekhandels in en rond Haarlem.

Comments closed

Hans Kamerbeek, Ondernemen met Natuur. Tips voor grondeigenaren, Utrecht 2015

Dat de overheid zich minder bemoeit met instandhouding en financiële facilitering van KBL is onder andere af te leiden uit de vaak georganiseerde bijeenkomsten voor direct betrokkenen bij de instandhouding van KBL. Er zijn dit jaar talloze vergaderingen geweest rond vragen zoals hoe men het beste vrijwilligers voor KBL kan verwerven, efficiënter kan ondernemen of meer kan halen uit bos- of landbouw. Dit boek van journalist Hans Kamerbeek past goed in die behoefte. Hij geeft in deze publicatie maar liefst 347 voorstellen om te besparen of om vergaande verbeteringen door te voeren in de (financiële) huishouding op buitenplaatsen en landgoederen. Van huis uit is Kamerbeek bioloog maar hij werkte ruim veertig jaar als journalist en (eind-)redacteur bij tal van bladen en tijdschriften waaronder Het Financieele Dagblad. Voor lezers van De Landeigenaar, een blad van de Federatie Particulier Grondbezit, verzorgt hij een vaste rubriek met tips over verbeteringen om door te voeren op KBL.

Dit boek is een ‘must have’ voor allen die uit grondbezit inkomsten verwerven. Na een inleiding over grondbezit door de eeuwen heen, volgen hoofdstukken over onderwerpen zoals gezondheidszorg en KBL, productie, recreatie en sport, huizen en ander rood, etc. De inhoud wordt geregeld verlevendigd door korte interviews met eigenaren, bestuurders en andere direct betrokkenen. Zo wisselt de auteur slimme tips af met interessante verhalen, ervaringen en andere nuttige informatie. Hierbij geeft hij niet alleen eigenaren van omvangrijke bezittingen het woord, ook mensen die zich voor minder omvangrijke landgoederen inzetten, krijgen aandacht getuige het interview met Janneke Godziejewski-Esselink. Zij erfde het landgoed Kreil (www.stichting.kreil.nl) in 2006. In het boek vertelt de eigenaresse hoe zij op haar landgoed onderneemt en innovatieve veranderingen doorvoert. Hierdoor is de toekomst, die aanvankelijk zorgelijk leek, weer wat rooskleuriger geworden.

Hans Kamerbeek schreef een verrassend boek dat ook voor niet-eigenaren interessant is omdat het de lezer op een toegankelijke wijze helder maakt hoe grondbezit op een verantwoorde en tegelijk eigentijdse wijze geëxploiteerd kan worden en wat daar allemaal bij komt kijken. RD

Ondernemen met Natuur. Tips voor grondeigenaren is gebonden en telt 208 pag. Het boek is rijk geïllustreerd met vele (kleuren)foto’s en aantrekkelijk vormgegeven. Uitgeverij Matrijs. ISBN 978 90 5345 505 0
Tot 1 mei 2016 € 24,95. Hierna € 29,95  Naar de uitgever

Comments closed

Theo van Oeffelt, 111 plekken in De gooi- en Vechtstreek die je gezien moet hebben, Bussum 2015

Uitgeverij THOTH geeft een serie uit genaamd 111 plekken. Het zijn gidsen waarmee de uitgever lezers tracht te verleiden op pad te gaan, bij voorkeur met een gids van de uitgeverij binnen bereik. Eerder verschenen gidsen over de 111 leukste winkels in Amsterdam, de 111 mooiste plekken in Amsterdam en de 111 mooiste plekken in Zeeland. Bij de onlangs gedane uitgave met 111 bijzondere plekken in de Gooi- en Vechtstreek, is te verwachten dat de gids wetenswaardigheden opsomt over de vele buitenplaatsen en kastelen in dit gebied. Die verwachting komt uit. In leuke en leesbare hoofdstukjes besteedt de auteur aandacht aan buitenplaatsen als Berg en Vaart ((Ankeveen) en ‘s-Gravelandse buitenplaatsen zoals Trompenburg, Gooilust en Boekesteyn. Voorts leuke stukjes over Jagtlust (Blaricum), Villa Tindal (Bussum), Kasteelmuseum Sypesteyn (Loosdrecht) en het Muiderslot. De Vecht als rivier is zelf een onderwerp en hier neemt de auteur  nauwelijks buitenplaatsen zelf in het vizier. Aardig van deze opsomming aan leuke plekken is dat de gebruiker ook op tal van minder bekende plekken komt zoals leuke winkels, galerieën, tuinen of uitspanningen. Al met al een leuke gids om de Gooi- en Vechtstreek te ontdekken en beter te leren kennen.

De auteur is Theo van Oeffelt die eerder toegankelijke boeken over monumenten en boeken over de landschappelijke inrichting van ons land schreef. Daarnaast vertegenwoordigt hij Nederland in de onder auspiciën van de Unesco opererende Association der Journalistes du Patrimoine. RD

111 plekken in de Gooi- en Vechtstreek die je gezien moet hebben. Dit is een ongebonden uitgave van THOTH in de serie 111 Plekken. Het boekje telt 240 pagina’s, is voorzien van vele afbeeldingen en praktische routekaarten. Prijs: € 14,95. Naar de uitgever

Comments closed

Jet Pijzel-Domisse (red), Nederland dineert. Vier eeuwen tafelcultuur, Zwolle 2015

In het voorwoord schrijft museumdirecteur Benno Tempel dat de gelijknamige expositie Nederland dineert in het Haags Gemeentemuseum en deze publicatie nooit mogelijk zouden zijn geweest zonder de grote stuwkracht, het enthousiasme en de grote kennis van Jet Pijzel. Als conservator voor toegepaste kunst besteedde zij jaren van voorbereiding aan deze belangwekkende expositie en dit boek. Belangrijk temeer daar onze eetcultuur in de laatste jaren ingrijpend is veranderd en niet altijd in een richting die blijvend van waarde is. Haar grote verdienste is dat zij met de expositie en vooral het boek een waardevol onderdeel van onze immateriële cultuur blijvend onder de aandacht brengt van een breed publiek. Ik vermoed daarom dat op het boek snel de term standaardwerk van toepassing zal zijn.

In de publicatie, waaraan meer specialisten meewerkten, komen verhalen en wetenswaardigheden over diners en tafelgebruiken in menig adellijk huis in Nederland naar buiten. Tegelijk biedt het boek een overzicht van de wijze waarop in ons land werd getafeld vanaf de 17de tot en met de 21ste eeuw. Het zijn overigens niet alleen de adellijke tafels die centraal staan. Tafelgebruiken van industriëlen, bankiers en zelfs overheden krijgen in dit boek aandacht. Zo valt te lezen dat de provincie Gelderland bij de wederopbouw van het door bombardementen verwoeste Provinciehuis, niet alleen architecten en bouwlieden opdrachten verleent, ook kunstenaars en vormgevers worden nauw betrokken bij de inrichting van het nieuwe provinciehuis. Bij ontvangsten en diners werd hierbij onderscheid gemaakt voor welk type gasten serviesgoed, bestek en glazen nodig waren. Voor de ontvangsten van ‘hoge gasten’ bestelde de provincie wit damast, zilveren bestek met het provinciewapen, hoogwaardig en bijzonder vormgegeven serviesgoed en kristal. Bij minder belangrijke ontvangsten werd gewoon gildeglas uit Leerdam, eenvoudig keramiek en hotelzilver gebruikt.

Het boek behandelt talloze onderwerpen die met tafelcultuur te maken hebben zoals objecten en voorwerpen (serviezen van Hollands of internationaal porselein, tafelsieraden, schepwerk en andere vormen van bestek), tafelschikkingen, menukaarten en receptuur, tafelgebruiken, personeel en hun kleding enzovoort. Met dit perfect verzorgde boek blijft een geïnteresseerde lezer moeiteloos doorlezen én leren. RD

Nederland dineert. Vier eeuwen tafelcultuur telt 392 pag. en is een gebonden uitgave van Uitgeverij Waanders. Dit boek verscheen als publicatie bij een gelijknamige expositie over Nederlandse tafelcultuur in het Haags Gemeentemuseum die nog tot 28 februari 2016 is te zien. Het boek is rijk geïllustreerd. ISBN: 978 9462 62057 5.
Prijs: € 29,95.  Naar de uitgever

Comments closed

Olivier Mertens, Te gast op Middachten, Zwolle 2015

Middachten is er trots op dat het in haar 800-jarige bestaan nooit is verkocht en altijd van generatie op generatie binnen de familie is overgegaan. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor het bij Voorschoten gelegen kasteel Duivenvoorde. Middachten beroemt zich er op een gastvrij huis te zijn en bij gastvrijheid horen diners en lunches. Dit onderwerp staat centraal in dit mooi verzorgde boekje dat is opgedragen aan Isabelle Adrienne gravin zu Orthenburg, die in 2013 overleed. Na haar dood ging de zorg van het landgoed over in de handen van haar zoon Franz.

Het echtpaar Zu Orthenburg nodigden op een herfstavond achtentwintig gasten uit voor een diner waarbij alles verliep zoals dat gebruikelijk was op buitenplaatsen en kastelen in ons land. Hoe die avond werd georganiseerd en uitgevoerd vormt de inhoud van dit boekje. Het beschrijft het proces van uitnodigen, de menukeus en de culinaire inspanningen in de keuken, het vergroten en opdekken van de negen meter lange tafel die met gesteven damast wordt bekleed, het tafeldekken (met 19de-eeuws serviesgoed uit Limoges en zilver bestek dat men zogenaamd open dekt (met bolle kant naar onderen), de inrichting en verfraaiing van de eetzaal met bloemstukken en tafeldecoraties, de tafelschikking, menukaarten, de afwas, etc. Ook staat de auteur stil bij de livreien die het personeel die avond droeg en hoe deze per (adellijk) huis in kleurstelling verschilden. De livreikleur refereert aan de heraldische kleuren van de ontvangende familie.

Het boek biedt veel leuke en bijzondere details voor liefhebbers van tafelcultuur. Zo reikt men op dit soort diner nimmer een gevuld glas los aan maar plaats dit altijd op een zilveren cabaret (vierkant dienblaadje). Het is niet gepast dat personeel en gasten met elkaar praten anders dan een vraag of geserveerd, bij- of aangevuld mag worden. Gasten en staf spelen tijdens een formeel diner een spel waarbij iedereen zich aan spelregels houdt. Leuk is dat het boek tot besluit de receptuur (voor 6 tot 8 personen) geeft van het menu wat die avond op Middachten aan de gasten werd voorgezet. Men begon met een Mousse de Caviar, gevolgd door een kervelbouillon met kaascroutons. Het hoofdgerecht was een filet van ree met groentengarnituur en bruine cantharelsaus. Met een frambozenbavarois met bosvruchtengelei en geslagen room en mokka/thee kwam dit diner tot een einde. Alle gasten zullen onder de indruk van het buitengewone karakter van deze avond zijn geweest. Mooi dat deze vorm van immateriële cultuur op KBL bewaard blijft en levend wordt gehouden. RD

Te gast op Middachten telt 66 pag. en is ongebonden. Het boek is voorzien van veel kleurenfoto’s en verscheen bij Uitgeverij Wbooks. ISBN: 978 94 625 8118 0  Prijs: € 14,95.  Naar de uitgever

Comments closed

Sigurd von Ilsemann, Wilhelm II in Nederland 1918-1941. Dagboekfragmenten bezorgd door Jacco Pekelder en Wendy Landewé, Soesterberg/Doorn 2015

Na het verlies van W.O. I verdwijnt keizer Wilhelm II van het Duitse toneel en vraagt politiek asiel aan in Nederland. Tot zijn entourage behoren enige Duitse edelen waaronder vleugeladjudant Sigurd von Ilsemann. Hij zal tot de dood van Wilhelm II in 1941 in zijn dienst blijven, hetgeen haast een bovenmenselijke inspanning moet zijn geweest. Ondanks het egocentrische en zeer opvliegende karakter van de keizer, die het nooit zou lukken om oorzaak te zien en het gevolg te koppelen aan zijn falen, blijft Von Ilsemann met grote plichtsbetrachting op zijn post. Met zijn rustige natuur en diplomatieke opstelling is hij een rustpunt in het leven van de keizer voor wie hij een mengeling van bewondering, afschuw en medelijden koesterde.

Gedurende zijn dienstjaren houdt Von Ilsemann een dagboek bij. Daarin noteert hij alles dat hem van belang lijkt met de keizer als centrale figuur. Vooral tijdens de eerste jaren leeft bij Wilhelm II de gedachte dat een terugkeer als regerend vorst naar Duitsland mogelijk is. Hij veronderstelt en hoopt voor lange tijd dat het land hem zal smeken om terug te keren zodat hij orde op zaken kan stellen. Een netwerk van intriganten en stroopsmeerders rond de keizer voorkomt dat het Wilhelm lukt in te zien dat in Duitsland slechts weinigen hem nog terug op de troon wensen. Die wens houdt de keizer jarenlang bezig waarbij zijn vrouw Hermine (Hermo) prinses Schoenaich-Carolath, met wie hij na het overlijden van keizerin Augusta Victoria hertrouwt, dat verlangen voortdurend voedt. Zij lijkt te zijn gedreven door machtshonger en hang naar aanzien en erkenning. Von Ilsemann beschrijft goed wat op Amerongen en later op Huis Doorn is voorgevallen. Het verhaal speelt zich geregeld af tegen een achtergrond van kastelen en buitenplaatsen, want in de latere jaren van zijn verblijf in ons land was Wilhelm II kind aan huis op De Hartekamp (Heemstede), Gooilust (’s-Graveland) en op andere buitenplaatsen. Zodra Nederland betrokken raakt bij W.O. II, metselt Von Ilsemann zijn dagboekaantekeningen in om te voorkomen dat ze eventueel in verkeerde handen zouden kunnen vallen.

Deze dagboeken waren al eerder in Nederlandse vertaling beschikbaar. Nu echter zijn de dagnotities voorzien van een goede inleiding en nieuwe analyses. Bovendien werkten aan de totstandkoming van deze vertaling veertien geschiedenisstudenten van de Universiteit van Utrecht mee. Zij vertaalden de tekst, organiseerden de beeldredactie, namen deel aan redactie en eindredactie en waren nauw betrokken bij het onderzoek voor de door Jacco Pekelder geschreven inleiding. Pekelder is universitair docent aan de Universiteit Utrecht en bijzonder hoogleraar aan de Universität des Saarlandes. Wendy Landewé is conservator van Museum Huis Doorn. RD

Wilhelm II in Nederland 1918-1941. Dagboekfragmenten bezorgd door Jacco Pekelder en Wendy Landewé telt 552 pag. en is een ongebonden uitgave met enige zwart/wit foto’s. Het verscheen bij Uitgeverij Aspekt. ISBN: 978 9461 534 378.
Prijs: € 32,95. Naar de uitgever

Comments closed

Jan J.B. Kuipers, Der Kaiser! Glorie & ondergang van keizer Wilhelm II, Zutphen 2015.

Wilhelm II van het huis Hohenzollern was de laatste keizer die Duitsland vanaf 1888 regeerde tot hij 1918 naar het neutraal gebleven Nederland verdwijnt nadat Duitsland de oorlog tegen Frankrijk, Engeland en Rusland (Triple Entente) had verloren en zijn aftreden voorwaarde bij de vredesonderhandelingen werd. Nederland verleende hem politiek asiel maar wel met een ongemakkelijk gevoel. Hier was men beducht voor represailles door de leden van de Triple Entente. In dit spel past ook de weigering van koningin Wilhelmina om hem te ontvangen of zelfs te ontmoeten. In ons land verblijft hij eerst geruime tijd op Kasteel Amerongen als gast van Godard graaf Altenburg-Bentinck. Hier ook abdiceerde hij op 28 november 1918. Na ruim achttien maanden te gast op Amerongen te zijn geweest, kocht hij met toestemming van de Nederlandse regering Huis Doorn en liet hij huis en tuin verbouwen om hem, keizerin Augusta Victoria en hun entourage te kunnen huisvesten. Hier leefde der Kaiser tot zijn dood in 1941 waarna hij met pracht en praal in Nederland werd bijgezet.

Wilhelm zag in 1859 als een prins van Pruisen het levenslicht. Koningin Victoria van Engeland was zijn grootmoeder en hij was met haast alle regende Europese vorstenhuizen verwant. Zijn karakter toonde op heldere wijze het ‛dubbele gezicht’ van Pruisen: een land van filosofie en literatuur, maar ook van ‛militair vernuft en gestaalde kaders’. Wilhelm wijzigde vaak van politieke koers als gevolg van zijn opvliegende, labiele temperament en tactloosheid. Anderzijds had zijn onvolgroeide linkerarm hem opgezadeld met een minderwaardigheidscomplex. Zijn liefde voor wetenschap, archeologie en techniek was een andere duurzame trek, evenals zijn liefde voor uniformen en uiterlijk vertoon.

Der Kaiser! – Glorie & ondergang van keizer Wilhelm II behandelt na een aardige historische inleiding alle perioden in Wilhelms turbulente leven: zijn opvoeding, zijn gloriejaren aan de macht, de schokkende periode van de W.O. I, zijn vlucht en Nederlandse ballingschap. Wilhelms lichaam mag pas naar Duitsland terugkeren ‛wanneer dat weer een monarchie is geworden’. Aldus de wens van der Kaiser, waarvan de verwezenlijking verder weg lijkt dan ooit. Dit boek is niet alleen interessant tegen de achtergrond van KBL, maar biedt veel inzicht in hoe een hofhouding werkte. RD

Der Kaiser! Glorie & ondergang van keizer Wilhelm II telt 112 pag. en is een gebonden uitgave van Uitgeverij Walburg Pers. ISBN: 978 9462 490 833.

Prijs: € 19,95. Dit boek verscheen ter gelegenheid van de (grote) expositie Der Kaiser! die tot 28 februari 2016 op Paleis Het Loo te Apeldoorn te zien is.  Naar de uitgever

Comments closed

Op de website Kinderspeelhuizen biedt Christine Sinnighe Damsté-Hopperus Buma een overzicht van alles wat op het gebied van kinderspeelhuizen te vinden is. Ook publiceert zij regelmatig over het onderwerp kinderen op KBL. Van haar hand verschenen nu twee leuke boekjes. Het eerste heeft als titel: Er was eens… Het kinderspeelhuis van Elisabeth van Hessen-Darmstadt, een sprookje.

Tijdens het inventariseren van kinderboeken op de zolder van kasteel ‘t Nijenhuis in Diepenheim trof zij een bijzonder boekje aan met de titel ‘Es war einmal’. Het bleek een semi-fictief sprookje te zijn over een prinsesje en haar kinderspeelhuis in de tuin van Schloss Wolfsgarten in het Duitse Hessen. Dit sprookje met een dramatische wending werd in 1904 geschreven door Georgine Freiin von Rotsmann als herinnering aan prinses Elisabeth von Hessen-Darmstadt. De architect Joseph Olbrich maakte er fraaie illustraties bij waarmee het zowel historisch als kunsthistorisch interessant is. Tegelijk geeft het sprookje een goed beeld van de functie en het gebruik van een kinderspeelhuis.

Het op zolder gevonden boekje was van Henriette Maximiliane Schimmelpenninck, een oudtante van de huidige kasteelbewoner. Met zijn toestemming is het Duitse boekje als bron gebruikt voor het door Christine Sinnighe Damsté toegelichte en vrij vertaalde sprookje ‘Er was eens…’

Dit rijk geïllustreerde boekje, dat in oktober 2015 in eigen beheer verscheen en 28 pagina’s telt, is te bestellen via christinedamste@home.nl na opgave van uw coördinaten en betaling. Het boekje kost € 8,50 incl. verzendkosten.

Van de hand van dezelfde auteur verscheen in 2014 het boekje Herinneringen aan kinderspeelhuis Heilust. Kinderleven op buitenplaats Jagtlust te ‘s-Graveland. Na een ontmoeting met iemand die tot de familie behoorde die de buitenplaats Jagtlust bezat en die vertelde over het bestaan van dit kinderspeelhuisje begon de auteur een zoektocht naar informatie over dit speelobject. Ons land telt nog vijftig van dit soort huisjes die voor kinderen op buitenplaatsen werden gebouwd. Haar onderzoek naar kinderspeelhuizen in het algemeen en die van Jagtlust in het bijzonder richtte zich op de vraag: ‘Welke rol speelde zo’n huisje in het leven van een kind en hoe werd het ingericht? Op Jagtlust speelde het een belangrijke rol in het leven van vier generaties Six. Uiteindelijk leverde het onderzoek en de interviews met de gebruikers van weleer een schat aan materiaal waardoor het boekje tegelijk een verslag is van meerdere kinderlevens op een buitenplaats in de 19de en 20ste eeuw. RD

Het boekje, in eigen beheer uitgegeven, is voorzien van vele kleurenfoto’s en telt 32 pagina’s. Het is te bestellen via christinedamste@home.nl na opgave van uw coördinaten en na betaling. De kosten voor ‘Herinneringen aan kinderspeelhuis Heilust’ bedragen € 14,- (incl. verzendkosten)

Comments closed

Elisabeth Leijnse, Cécile en Elsa, strijdbare freules. Een biografie, Breda 2015

Slechts zijdelings raakt dit boek de wereld van kastelen en buitenplaatsen. Toch is deze interessante biografie in deze boeksignaleringen opgenomen omdat het leven van de freules Cécile en Elsa de Jong van Beek en Donk zich deels afspeelt tegen het décor van dit erfgoed. Het ouderlijk gezin bewoonde Annastate in het bij Den Bosch gelegen Hintham, Cécile bewoonde een buitenhuis in Frankrijk (La Marjolaine) en Elsa bewoonde lange tijd Holtwick in Laren. Dit laatste huis wordt ook wel Villa Diepenbrock genoemd naar Alphons Diepenbrock met wie Elsa was gehuwd.

Hun ouders waren Jan de Jong van Beek en Donk en Anna Nahuys. Moedersfamilie was in 1835 bij de Nederlandse adel ingelijfd, maar slechts als jonkheer, tot groot ongenoegen van hun grootvader. Hij meende aanspraak te kunnen maken op een grafelijke titel vanwege zijn vermeende afstamming van de Westfaalse graven von Horstmar-Ahaus. Vanwege zijn woede haalde hij zijn adeldiploma niet af waardoor de familie weer terugviel op de burgerstatus. Beide dochters trouwen zeer uiteenlopende mannen. Cécile huwt de puissant rijke Haagse projectontwikkelaar Adriaan Goekoop en besluit schrijfster én feministe te worden. Dit leidt uiteindelijk tot hun scheiding. In zijn jonge jaren promoveerde de jurist Goekoop op een proefschrift getiteld: ‘De staat als grondeigenaar’. Hierin staat de vraag centraal of het particuliere grondbezit diende te worden afgeschaft. Een vraag die in die jaren, ook internationaal, speelde.

Elsa trouwt met de componist Alphons Diepenbrock, met wie zij zich in Amsterdam vestigt. Ook dit huwelijk kende hoogte- en dieptepunten maar houdt wel stand. Boeiend aan dit deel van deze biografieën is dat het tegelijk een bijzondere blik werpt op het muzikaal-artistieke milieu van 1880-1930. Mengelberg, Mahler, Vermeulen en andere grote namen komen met regelmaat terug in dit boeiende en vlot geschreven boek. Schrijfster is Elisabeth Leijnse, die als hoogleraar letterkunde verbonden is aan de Universiteit van Namen. Zij richt zich al lang op het onderzoeksveld van literatuur en cultuur rond het einde van de 19de eeuw. Aanbevolen. RD

Cécile en Elsa, strijdbare freules. Een biografie telt 638 pagina’s en is een gebonden uitgave van Uitgeverij De Geus. ISBN: 978 9044 534 825. Prijs: € 29,95. Naar de uitgever

Er bestaat ook een E-boek versie van deze biografie.

Comments closed

Henny van Harten-Boers, Toen gewoon, achteraf bijzonder. Herinneringen aan het landgoed Fraeylemaborg, 1920-1970, Slochteren 2015

In onze tijd zijn verhalen populair, zeker als die betrekking hebben op het leven op kastelen en buitenplaatsen. Borgconservator Henny van Harten-Boers begreep al jaren geleden de waarde van de mondelinge overlevering en zij begon op haar werk allerlei mondelinge verslagen over het leven op de Fraeylemaborg te verzamelen. Hiervoor interviewde zij in de loop der jaren drie familieleden, een familievriend en zes medewerkers, waaronder kamermeisjes, een huishoudster, pachters en een (taxi-)chauffeur. Ook verschillende buren worden naar hun belevenissen met de bewoners op de Fraeylemaborg bevraagd.

Het boek begint, na een inleiding, met interviews met de twee zussen die de borg erfden namelijk Louise en Jeanne Thomassen à Thuessink van der Hoop van Slochteren. Jeanne overlijdt in 2010 kinderloos. Haar jongere zus was in 2008 al overleden. Ook de dochter van Louise (Catharina Stensland-van Panhuys) komt aan het woord. In de verhalen komt het leven op de Fraeylemaborg kleurrijk tot leven. Moeder Cateau Star Numan bestierde het huishouden met ijzeren hand en hield een strakke regie op de financiën en het decorum. Boeiend is te lezen hoe verschillende betrokkenen dachten over de familie en over elkaar. Uit de verhalen is ook op te maken waarom de borg in 1972 aan de Gerrit van Houten Stichting werd overgedragen. Dat dit laatste zowel direct betrokkenen als hun medewerkers aangreep, bewijzen uitspraken zoals die van Jaap Stienstra. Hij zegt ergens in het boek: “Na de verkoop van de borg kon ik er niet zo goed meer heen gaan. Het was als een holle oogkas. Als ik terugdenk aan wat ik daar allemaal heb beleefd….”. Ook voor de eigenaren voelde de verkoop als een groot verlies aan. Zo merkt Jeanne Thomassen à Thuessink op: “Het verlies van de Fraeylemaborg was als een amputatie. Dan ga je zien dat de geestelijke waarden groter zijn dan de materiële”.

Zelf las ik dit boek achter elkaar uit. Ik complimenteer Henny van Harten met deze publicatie met zoveel bijzondere verhalen. Hierdoor krijgt de lezer een haast intiem zicht op het leven op de borg en alle daarbij horende mooie en zorgelijke kanten. RD

Toen gewoon, achteraf bijzonder. Herinneringen aan het landgoed Fraeylemaborg, 1920-1970, Slochteren 2015 omvat 160 pag. en is een ongebonden uitgave en telt voornamelijk zwart/wit foto’s. Het boek in eigen beheer uitgegeven en is te bestellen bij de webwinkel van de Fraeylemaborg te Slochteren.
Prijs: € 15,-. (excl. verzendkosten)

Comments closed