De wereld van buitenplaatsen kent talrijke gepassioneerde mensen. Die energie is ook onontbeerlijk als iemand voor een kasteel, buitenplaats of landgoed ‘valt’. Op Bosch en Vaart aan het Noord-Willemskanaal in Vries, in het grensgebied tussen Groningen en Drenthe, is vanaf 1984 met passie veel werk verzet om de verdwenen grandeur van dit uit 1881 daterende buiten weer op te delven. Dit werk werd gedaan door Pieter Battjes, zijn zus Greet en partner Kees Andriesse samen met tal van vrijwilligers. Zij gaven aan Bosch en Vaart haar oude allure terug. Battjes was ook in de gelegenheid land terug te kopen en dit park is nu publiekstoegankelijk.
Wie de architect was, is onbekend al worden wel enige namen genoemd. Hermannus Inden kocht, als eerste eigenaar, het terrein van de Rotterdamse textielhandelaar Meddens, die zelf uit Groningen afkomstig was. Meddens had direct na de aanleg van het Noord-Willemskanaal als belegging grond verworven en deed een deel hiervan in 1881 over aan Inden. Aanvankelijk kreeg het huis de naam Villa Anna, naar een dochter van Inden. De naam Bosch en Vaart dateert van latere tijd. In zijn architectuur knipoogt het ontwerp naar de destijds populaire Zwitserse stijl, die vaker op buitenplaatsen is toegepast. In totaal heeft Bosch en Vaart acht eigenaren gehad en er zijn tijden geweest waarop haar voortbestaan aan een zijde draadje hing. Die omstandigheden staan niet los van de gebeurtenissen in de wereldgeschiedenis. Zo zijn de crisisjaren er de oorzaak van dat het park verandert in een fruitteeltbedrijf, worden twee zonen van een volgende eigenaar tijdens de Tweede Wereldoorlog vermoord, hetgeen leidt tot de dood van hun moeder, waren er speculanten-eigenaren en nog weer later bewoonden kunstenaars het huis tijdens de hippietijd.
Nadat Battjes Bosch en Vaart in 1984 koopt, komt het landgoed in rustiger vaarwater. Met een kleine groep vrienden restaureert hij huis en park, koopt grond terug, breidt het park uit en geeft het huis oude vormen, waarbij de Leidse restauratiearchitect Bob van Beek hem bijstaat. Zijn credo was en is: Ik moak er een mooi hoes van en ik goa hier nooit meer vot! Het boek beschrijft de diverse periodes en bevat talrijke wetenswaardigheden aangaande de eigenaren. Het is begrijpelijk dat Battjes hoopt dat Bosch en Vaart in de toekomst ook de (terechte) status van complex historische buitenplaats zal verkrijgen. Dat waarmerk bezitten 551 historische buitenplaatsen in ons land die voor 1850 zijn aangelegd. Zij zijn door de Rijksdienst voor het Culturele Erfgoed historische buitenplaatsen als gave complexen (huis en tuin) aangewezen en bezitten nu een beschermde status. Hopelijk wil de RCE (en Belastingdienst) inzien dat de bedachte cesuur van 1850 een kunstmatige is. Ook na 1850 zijn nog talrijke fraaie buitens aangelegd. sKBL ziet in Bosch en Vaart een goed herstelde historische buitenplaats dat ons respect afdwingt. Dit goed geschreven en vormgegeven boek las ik met plezier. Een aanrader. RD
Lees ook het interview met Pieter Battjes
Bosch en Vaart. Schoonheid aan het water is een uitgave van de stichting Pieter en Greet Battjes tot instandhouding van Landgoed Bosch en Vaart. Het is een hardcover boek met vele foto’s. De opbrengst uit de boekverkoop komt ten goede aan de Stichting.
Bertus Boivin e.a. , Bosch en Vaart. Schoonheid aan het water, Vries 2018.
ISBN 9789491524271
Prijs: € 25,-
Het boek is te bestellen via www.landgoedboschenvaart.nl of info@landgoedboschenvaart.nl