De oud-directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau Paul Schnabel is na zijn pensionering in 2013 bepaald niet stil gaan zitten. Hij begeleidde vele promovendi, deed onderzoek, was lange tijd voor D66 als senator verbonden aan de Eerste Kamer, gaf vele lezingen en is een eloquent spreker. Bij sKBL is hij sinds 2014 actief als voorzitter van de prestigieuze sKBL-Ithakaprijs en –stipendium. Van zijn hand verscheen onlangs een kloeke uitgave bij Waanders over de in zijn ogen mooiste en boeiendste schilderijen uit de Hollandse 17de eeuw. Best een bijzondere uitdaging wetende hoeveel er over die schilderijen is gepubliceerd. De auteur benadert dit onderwerp vanuit zijn sociologische achtergrond, maar zeker ook vanuit zijn kennis als levenslange liefhebber en verzamelaar van schilderijen uit die periode. Dit laatste speelt onmiskenbaar een rol bij de samenstelling van dit boek, waarin hij de vrijheid nam om zijn eigen keuzes van illustratieve schilderijen te maken. Ook trekt hij zijn beschouwingen door naar latere tijden om te kunnen aantonen hoe en op welke wijze de invloed van de 17de-eeuwse schilders is geweest op latere meesters. Als socioloog plaatst hij de schilders uitdrukkelijk in een maatschappelijke context.
Het boek is in twee delen opgedeeld. In het eerste deel gaat Schnabel in op de wijze waarop de 17de-eeuwse schilderkunst destijds en later werd gekeurd en beoordeeld. In het tweede deel beschrijft hij zijn meest geliefde schilderijen, die op een prachtige wijze in dit mooi uitgegeven boek zijn opgenomen. Alhoewel de Nederlandse schilderkunst en de historische buitenplaatsen twee grootheden zijn die voortkomen uit dezelfde tijd, waren de buitenplaatsen wel onderwerp waarvoor geproduceerd werd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de Oranjezaal in Huis Ten Bosch, maar ook aan de vele portretten die werden gemaakt als onderdeel van een verzameling familieportretten die op buitenplaatsen werden opgehangen. Ook gaven kooplieden kunstenaars zoals Jan van der Heijden en anderen opdracht om hun buitenplaats te vereeuwigen. Samen met de bijzondere Nederlandse schilderkunst uit de 17de eeuw zijn ook onze prachtige maar veel minder gekende buitenplaatsen een vrucht van diezelfde voorspoedige tijd. RD
Anders gekeken, Het beste en het boeiendste uit de Hollandse schilderkunst van de Gouden Eeuw is uitgegeven door Uitgeverij Waanders. Het is een hardcover uitgave dat 400 pagina’s telt en is voorzien van prachtige opnames van vele schilderijen.
Paul Schnabel, Anders gekeken. Het beste en het boeiendste uit de Hollandse schilderkunst van de Gouden Eeuw
ISBN 978 946 262 34 08
Prijs: € 45