door Otto van Boetzelaer, bestuurslid SKBL Box 3 belasting heeft betrekking op het belasten van vermogen dat privé wordt gehouden of zich bevindt in een transparante NSW bv (Natuurschoonwet). Hierbij wordt uitgegaan van een fictief rendement. Eigen woningen en kunstvoorwerpen zijn vrijgesteld, en ook gerangschikte gronden onder de NSW genieten vaak vrijstelling. Vóór 2017 gold […]

365 dagen zorg vanwege water en droogte op Kastelen & historische Buitenplaatsen In samenwerking met de Vereniging Particulier Historische Buitenplaatsen (VPHB) en het Gilde van Tuinbazen, hield sKBL een flitsenquête onder ca. 250 eigenaren en beheerders van kastelen, historische buitenplaatsen en landgoederen (KBL). Reden is de enorme waterhoeveelheid die vele KBL in de afgelopen tijd […]

01 | Inleiding Ons groen erfgoed staat onder druk. Klimaatverandering en omgevingsfactoren dragen hier aan bij. Het is gebleken dat er beperkt of alleen lokaal inzicht is in de conditie van ons groen erfgoed. Het is de insteek van Erfgoed Deal Kennisprogramma klimaatrobuuste buitenplaatsen om ons groen erfgoed beter in beeld te krijgen, zodat duidelijk […]

Deze biografie schetst de rijke historisch-landschappelijke kenmerken van het gebied Nationaal Park NLDelta / Biesbosch-Haringvliet  Er is onderzoek gedaan naar de ontstaansgeschiedenis van de verschillende deelgebieden, variërend van de benedenloop van de Maas tot de polders, zeearmen en duinen. De Biesbosch-Haringvliet wordt gekenmerkt door een rijke samensmelting van natuur, landschap en cultuur, waarbij menselijke interactie, […]

De Klimaatschadeschatter (KSS) is een innovatieve tool, die is ontworpen om inzicht te bieden in de financiële schade veroorzaakt door klimaatverandering in Nederland. De tool heeft een focus op hitte, droogte, en wateroverlast.  Gebruikers van de Klimaatschadeschatter, zoals gemeenten, waterschappen en provincies, kunnen de tool inzetten om de geschatte kosten van klimaatschade te visualiseren en […]

Verdroging bedreigt landgoederen. In dit webinar wordt ingegaan hoe droogte een bedreiging is voor het groene, rode en blauwe erfgoed op landgoederen.   Ook wordt inegaan op welke manier de gevolgen van droogte tot een minumum kunnen worden beperkt. Daarvoor laat Elyze Storms-Smeets een gebiedsgerichte en actorgerichte erfgoedbenadering zien. In het verleden zijn op landgoederen altijd […]

Published by Jap Sam Books A Collaboration of Delft University of Technology, Province of Gelderland, Gelders Genootschap. In the framework of KaDEr, Innocastle The province of Gelderland (the Netherlands) inherits many castles, country houses and estates. Together they form historic estate landscapes that partially determine the regional landscape character. Climate change and urbanisation have a […]

In Den Dolder ligt buitenplaats Prinsenhoeve. De eigenaar van het landgoed heeft een plan ontwikkeld voor een herinrichting op de buitenplaats. Onderdeel van het plan is het verplaatsen van een bouwvlak. Daarom is voor de herinrichting is een wijziging van het bestemmingsplan noodzakelijk. Om het bestemmingsplan te wijzigingen, moet het plan resulteren in een verhoging […]

Het veranderende weer vraagt om het aanplanten van andere boom- en plantsoorten, die beter bestand zijn tegen droogte, hitte en regen. Ook is het nodig om soorten aan te planten die een grotere bijdrage leveren aan CO-vastlegging. Dit wordt ook wel revitalisering genoemd. Deze factsheets beschrijven voor tien boomsoorten hoe die soorten een belangrijke rol […]

Erfgoed kan een belangrijke rol vervullen in klimaat-adaptatie. Op erfgoedlocaties is al decennia gepionierd op het gebied van klimaatadaptatie. Daarom kan de erfgoedsector besluitvorming en besluitvormers informeren, en belangrijke oplossingen bieden als het gaat om klimaatrobuuste maatregelen. Het artikel geeft een overzicht van relevante wetenschappelijke literatuur en bespreekt meerdere case-study’s. De losse case-study’s zijn ook […]

Wie zal dat betalen?

Door Saskia Ouwehand

Der is noch noait in brânkast achter in lykwein oan riden. (Er is nog nooit een brandkast achter een lijkwagen aangereden of te wel: je kunt je geld niet meenemen in je graf.) Dit Friese spreekwoord illustreert de rentmeester-gedachte die voor veel eigenaren van buitenplaatsen en landgoederen richtinggevend is bij het beheer van hun goed. Natuurlijk is de buitenplaats hun eigendom en natuurlijk genieten zij ervan, maar er is veel meer. De plicht om het erfgoed in goede staat door te geven aan volgende generaties, de betekenis voor de omgeving en de bijdrage aan het natuurbeheer zijn vanzelfsprekend voor de doorsnee eigenaar. Hij draagt hiermee bij aan het behoud van ons cultureel erfgoed en het bijzondere cultuurlandschap waar de gemeenschap volop van kan genieten.

Het lijkt vooropengesteld-bord de wandelaar en fietser zo vanzelfsprekend dat de omgeving mooi en veilig is. De bomen zijn goed onderhouden, er vallen niet zomaar takken uit, de paden zijn goed begaanbaar en de huizen en parken zien er picobello uit. We gaan er haast automatisch vanuit dat we ons in openbare ruimte bevinden en de overheid zorg draagt voor het onderhoud. In veel gevallen is dat zo, maar heel vaak ook niet. Er zijn ca. 300 particuliere buitenplaatsen die deels zijn opengesteld en waar de eigenaar verantwoordelijk is voor het onderhoud. U herkent deze gebieden aan het bordje opengesteld.

Dit onderhoud gaat niet vanzelf. Het vraagt een tomeloze energie, heel veel tijd en aandacht en veel geld. Energie en tijd besteden de eigenaren van buitenplaatsen met liefde en passie aan deze taak. Het geld ook, maar er zijn grenzen aan de mogelijkheden.

Uit een onderzoek uit 2012 van bureau Witteveen en Bos blijkt dat de maatschappelijke baten aanzienlijk groter zijn dan de kosten. De grootste baten hebben betrekking op woongenot door derden en recreatie/toerisme, maar ook baten betreffende grondwaterwinning, luchtkwaliteit en veilig genieten en tot rust komen  tikken aan. De particuliere eigenaar profiteert minimaal van de maatschappelijke baten (5%). Zijn bijdrage aan de kosten is echter hoog (69%).

baten-en-lasten

Wat staat er tegenover

Voor de particuliere eigenaar zijn er wel enige, bij wet geregelde financiële tegemoetkomingen bij de instandhouding van de buitenplaats.

  • NSW
    De Natuurschoonwet (NSW) brengt (gedeeltelijke) vrijstellingen op het gebied van schenk- en erfbelasting, overdrachtsbelasting en inkomstenbelasting met zich mee. Deze wet bestaat al bijna 100 jaar en heeft zijn effectiviteit bewezen. Versnippering is tegengegaan en instandhouding van grote delen Nederlandse natuur- en cultuurhistorie is door deze wet ondersteund.
  • SIM
    De subsidieregeling instandhouding monumenten (SIM) kent een rode variant (gebouwen) en een groene (parken en tuinen) en wordt steeds voor zes jaar wordt toegekend. Voor de SIM is een vast bedrag door de overheid gereserveerd, dat verdeeld moet worden onder de aanvragers. Hieronder vallen alle monumenten, dus ook kerken, boerderijen e.d. De voorwaarden om voor de subsidie in aanmerking te komen zijn ingewikkeld. De systematiek van toekenning is gericht op kwaliteit, maar garandeert dit volgens velen geenszins en door het subsidieplafond wordt de toekenning wel vergeleken met een loterij. Door de systematiek van toekenning hebben bij een tekort aan subsidiebudget, grote aanvragen van particuliere eigenaren de grootste kans om buiten toekenning te vallen. In 2016 hebben 25 grote parken met een grote belevingswaarde voor de gemeenschap, geen SIM gekregen. Door de manier van verdeling is de kans groot dat deze zelfde aanvragers het volgende jaar opnieuw geen toekenning krijgen. Van het eerder nagestreefde planmatig en kwalitatief onderhoud blijft dan helaas weinig over. Zie in dit verband de brandbrief van vijf getroffen groenmonumenten aan de Tweede Kamer.
  • Belastingaftrek onderhoud monument
    Monumenteneigenaren kunnen tot nu toe 80% van de onderhoudskosten aftrekken van hun inkomen, mits het geen verbetering betreft, maar daadwerkelijk onderhoud zoals schilderwerk, wat voor monumenten veel duurder uitpakt door de voorwaarden die er van overheidswege aan worden gesteld. Deze tegemoetkoming in de hoge kosten dreigt in het gedrang te komen. In september 2016 maakte minister Bussemaker bekend dat deze regeling wordt afgeschaft. Een bezuinigingsopdracht zou dit noodzakelijk maken. Hierover is veel commotie ontstaan. Meerdere organisaties hebben zich ingespannen om dit plan van tafel te krijgen en zijn een petitie gestart. Het resultaat is uitstel van executie. De Erfgoedstem houdt een dossier bij met alle reacties.

leemcule

 

Tot slot
Het bezit van een buitenplaats is geen sinecure. Het is een vorm van levenskunst om de lusten en de lasten in evenwicht te houden. Dit erfgoed is kwetsbaar en laat de eigenaar genieten én afzien. Je moet uit het goede hout gesneden zijn om een historische buitenplaats in goede staat te houden. Laten we blij zijn dat dit goede hout nog bestaat en daarvoor onze warme waardering tonen.

Voor wie meer wil weten:

De dossiers van de Erfgoedstem:

 

Ik dank de heren Philip de Haseth Möller en Otto van Boetzelaer voor de informatie voor dit artikel. Beiden zijn Vriend van sKBL. De laatstgenoemde is tevens voorzitter van de Vriendenraad van sKBL.

december 2016

 

 

 

Gerelateerde berichten:

Scroll naar boven