Wybren Verstegen, Vrije Wandeling. Het parlement, de fiscus en de bescherming van het particuliere Nederlandse natuurschoon. De Natuurschoonwet tussen 1924 en 1995, Historia Agruculturae 47 (2017)
Kort geleden organiseerde sKBL met de Vrije Universiteit Amsterdam op Huygens’ Hofwijck te Voorburg een boekpresentatie van het onderzoek door Vu-medewerker Wybren Verstegen. U leest hier het verslag van die middag. Daar zijn ook enige foto’s te zien van de overhandiging van een eerste exemplaar aan Willem van Vliet, rentmeester bij Geldersch Landschap & Kasteelen. Hij voorkwam vernietiging van een groot aantal kaarten. Het geredde materiaal bevat ingetekende kaarten van NSW-landgoederen en toekenningsinformatie van de Natuurschoonwet of NSW-status. De met de hand ingetekende kaarten worden nu op de VU Amsterdam bewaard. Nog altijd is de NSW voor particuliere eigenaren een welkome financiële regeling bij de instandhouding en vooral de overdracht van de landerijen naar een volgende generatie eigenaren. De wet regelt onder andere dat overdrachtsbelasting achterwege kan blijven als een volgende eigenaar het intandhouden van een domein nog ten minste 25 jaar voortzet. Voor de samenleving is de wet van belang daar eigenaren, in ruil voor fiscaal voordeel, verplicht zijn delen van hun grondbezit toegankelijk te maken.
In onze tijd bezitten 667 landgoederen de NSW-toewijzing. In totaal betreft dit ruim 100.000 hectare Nederlands grondgebied. Dit boek doet in vier hoofdstukken uit de doeken wat de aanleiding was om deze wet in het leven te roepen, wat er in de eerste jaren na de instelling gebeurde en behandelt de gevolgen van de wetswijziging van de NSW in 1989. Voor iedereen die belangstelling heeft voor landgoedbehoud, de zorgen die hiermee samenhangen, de rol van de overheid bij de instandhouding van eeuwenoud groen en rood erfgoed biedt dit boek zeer veel nuttige informatie. Zo stelde Kamerlid Izaäk Diepenhorst in 1956 kritische vragen aan de minister over het nut van de NSW waarbij hij voorbeelden van misstanden aanhaalde. Zo benoemde hij de verkwanseling van de belangwekkende historische buitenplaats De Hartekamp in Heemstede vanwege het gebruik als zorginstelling. Nu, 62 jaar later, is op datzelfde buiten de historische dimensie volledig ondergeschikt gemaakt aan haar gebruik als huis voor mensen met een geestelijke beperking en is er nog weinig over van de eens zo belangwekkende buitenplaats. RD
Vrije Wandeling. Het parlement, de fiscus en de bescherming van het particuliere Nederlandse natuurschoon. De Natuurschoonwet tussen 1924 en 1995 is een ongebonden uitgave en telt 152 pagina’s.
ISBN 978 90 367 9440 4 Prijs: € 17,50. Het boek is te bestellen via: http://groningerboeken.nl/shop/product/wybren-verstegen-vrije-wandeling/