Limburgse Kasteellandschappen in verandering

 

Katrien de Vos-Reesink (eindred), Limburgse Kasteellandschappen in verandering, Utrecht 2018

Bij Uitgeverij Matrijs verscheen een boek over Limburgse kastelen en de vele veranderingen in het landschap waarmee zij te maken kregen. Of er sprake is van een serie laat ik even in het midden, maar de Stichting Limburgse Kastelen publiceerde in 2005 een boek over de bouw- en bewoningsgeschiedenis van 265 Limburgse kastelen. In 2013 zag een boek het licht dat ingaat op de cultuurhistorische relatie tussen kastelen en het omringende landschap. Dit net uitgegeven boek besteedt vooral aandacht aan de gevolgen voor kastelen bij de grote maatschappelijke en economische ontwikkelingen in Limburg. De wijzigende infrastructuur was en is helaas nog overal in Nederland van invloed op de uitleg en beleving van onze monumentale kastelen en historische buitenplaatsen.

Zes auteurs laten in dit boek hun licht schijnen op uiteenlopende infrastructurele onderwerpen rond Limburgse kastelen, die door hen naar Vlaams voorbeeld, steevast kasteeldomeinen worden genoemd. Noemt men in Holland een historisch buitenhuis met zijn daarmee onlosmakelijk verbonden park en bos een buitenplaats, zo duidt men in Vlaanderen met het begrip kasteeldomein alles aan (pleasure grounds, pachtboerderijen, bosgebieden, etc.) dat gezamenlijk het grondgebied of domein van een kasteel vormt.

Voor deze korte signalering, kan ik het beste de artikelen van de zes auteurs hier opsommen. Daarmee weet u wat u in dit boek te weten kunt komen. Ben Taken en Katrien de Vos bijten het spits af door een tijdreis te maken door het dal van de Geleenbeek met zijn vele infrastructurele wijzigingen. Spoorlijnen voor personen en goederen en grondstoffen (steenkool) en talloze snelwegen werden hier aangelegd tussen de veertien kasteeldomeinen die hier lagen. Hierna geeft Katrien de Vos een beschrijving van de ontwikkeling van het grondbezit van enige Limburgse kastelen. Frans Houben gaat in op de teloorgang van kasteeldomeinen door verstedelijking rond Venlo en Tegelen. Kasteeltje Hattem krijgt een apart hoofdstuk van de hand van Ben Taken. Theo Oberndorff gaat nader in op de eigendomsontwikkeling en geschiedenis van kasteel Aalbeek. Als laatste bijdrage schrijft Frans Houben over de landgoederenzone rond Maastricht gezien tegen het licht van het uitdijen van deze stad. Het gebied tussen Meerssen en Maastricht telde dertien kasteeldomeinen. Hier bevinden zich nog altijd enige buitenplaatsen die tot het bezit van Petrus Domincus Regout en zijn nageslacht hebben behoord.

Goed is dat de auteurs het gebruik van landkaarten niet hebben geschuwd waardoor dit boek ook voor hen die minder bekend met Limburg zijn, heel goed te lezen is. RD.

Limburgse Kasteellandschappen in verandering is een softcover uitgave van Uitgeverij Matrijs. Het met vele kleurenfoto’s en kaarten verluchtte boek telt 112 pagina’s.

ISBN 978 9053 455 37 1. Prijs; € 19,95

Scroll naar boven