Koen Mulder, Het Zinderend Oppervlak. Metselverband als patroonkunst en compositiegereedschap, Delft 2016
Boeken van personen met minder gangbare hobby’s of liefhebberijen interesseren mij meestal. Dit boek van architect Koen Mulder (1971) is die aandacht zeker waard. Mulder deed de TU Delft, werkte lang als architect en is sinds 2012 docent van de leerstoel Design of Constructions aan de TU Delft. Gedreven realiseerde hij dit boek dat in eigen beheer is uitgegeven. Ook zijn vader zetten zich in om een lange rij van mensen en bedrijven te motiveren om financiële middelen beschikbaar te stellen. Overigens boden zij hem niet alleen geld. Na zijn steunoproep kreeg Mulder veel adviezen, tips en inhoudelijke aanvullingen voor zijn boek. Al in april 2016 verscheen een tweede druk van dit voor iedere bouw- en restauratiearchitect, monumenteneigenaar en in bouwkunst geïnteresseerde interessante boek.
De inhoud biedt een goed overzicht hoe baksteen in de bouw is toegepast. Het boek telt zeven hoofdstukken waarbij de inleiding niet zozeer ingaat op de geschiedenis van baksteen dan wel hoe de metselaar deze in honderden verschijningsvorm (metselverbanden) kan toepassen. Hierbij merkt Mulder en passant op dat in ons land nog maar nauwelijks goede metselaars te vinden zijn. Mulder koestert baksteen: “Er is geen materiaal dat zo lang mee gaat. Het trekt geen vuil aan en als het vies wordt, wordt het daar vaak niet eens lelijk van. In de architectuur is haast niets zo duurzaam als baksteen“. Er zijn prachtige patronen of metselverbanden te maken en dit is het centrale onderwerp van dit boek.
Na de inleiding behandelt de auteur oude en nieuwe baksteenverbanden, gaat hij in op hoe legpatronen en vlakvullingen tot stand komen maar ook beschrijft hij de verbanden die tot maatsysteem dienen. Dit hoofdstuk begint met een citaat van de metselaar/musicus Rik Dijkman die in de muren van het Rijksmuseum een jazzy cadans herkent, die hem doen denken aan de muziek van Keith Jarret. Ook behandelt Mulder de maatvoering van de gulden snede. Die werd destijds door Huygens toegepast bij de bouw van Hofwijck te Voorburg. Dit onderwerp komt elders nogmaals aan bod in de bespreking van een boekje over de buitenplaats Doornburgh. Weliswaar komen muren van buitenplaatsenbebouwingen niet specifiek aan bod maar veel muren op buitens zijn wel met baksteen opgetrokken. Men kan met dit boek wel metselverbanden op buitenplaatsen duiden waardoor het indirect van nut is voor allen die van de architectuur van kastelen en buitenplaatsen houden. Koen Mulder verdient een pluim voor zijn enthousiasme waarmee hij zijn hobby, fascinatie en gedrevenheid in dit naslagwerk deelt met een groter publiek. Voor architecten en architectenbureaus zonder meer een noodzakelijk aanschaf. RD
Het Zinderend Oppervlak. Metselverband als patroonkunst en compositiegereedschap omvat 160 pagina’s, staat vol voorbeelden en telt een uitgebreide literatuurlijst waarin alles over baksteen te vinden is.
Het is een gebonden uitgave en kost € 49,-. Deze in eigen beheer verschenen uitgave is te bestellen via www.boekenbestellen.nl/boek/het-zinderend-oppervlak