Anne Mieke Backer, Er stond een vrouw in de tuin. Over de rol van vrouwen in het Nederlandse landschap, Rotterdam, 2016
In de geschiedenis van Nederlandse kastelen en historische buitenplaatsen is de rol van vrouwen onderbelicht. Dat is opmerkelijk, temeer daar talrijke vrouwen zich altijd en overal hebben ingespannen voor de aanleg, het behoud of de restauratie van tuinen op buitenplaatsen en landgoederen. Ondanks de ongelijke behandeling van vrouwen als gevolg van hun achtergestelde sociale positie, verwierven veel vrouwen door huwelijk of erfenis wel kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in hun bezit. Voor de Tachtigjarig Oorlog schenken weduwes net zo regelmatig landerijen aan kloosters en kerken als mannen of echtparen dit deden en in de 17de eeuw verwerven of erven vele vrouwen buitenplaatsen of landgoederen of het kapitaal om ze te kopen. Bovendien zijn talrijke vrouwen door de tijden heen actief geweest met de botanie en actieve verzamelaars van planten en dieren. Een beroemde representant is Agneta Block van de buitenplaats Vijverhof aan de Vecht. Auteur Anne Mieke Backer vraagt zich hierbij af waarom men enerzijds altijd moet memoreren dat de handelswijze van een vrouw de mensheid het paradijs heeft gekost en anderzijds het onderzoek ontbreekt naar al die vrouwen die soms een leven lang bezig zijn geweest om nieuwe paradijzen te creëren? Dit boek doet een stevige voorzet en geeft bijzonder veel informatie over vrouwen met groene vingers door de eeuwen heen.
Het boek bevat een chronologische gang door de Nederlandse tuingeschiedenis, maar begint wel met een betoog over de klassieke en bijbelse oudheid en hoe men die tijd over vrouwen spreekt en denkt in relatie met tuinen en landschap. In latere hoofdstukken besteed Backer veel aandacht aan vrouwelijke tuin- en landschapsarchitecten of rijke vrouwen en een deel van het dikke boek gaat in op de verhouding van vrouwen met ‘groen’ vanaf 1750. Hierbij is Betje Wolff de eerste vrouw die Backer opvoert. Het zijn trouwens niet alleen getalenteerde en goed ontwikkelde vrouwen die in dit boek aan bod komen. Backer voert ook naamloze boerinnen, tuindersvrouwen, burgervrouwen en zelfs hoeren ten tonele. Door hen te interviewen, ontstaat ook een beeld van de rol die zij nu spelen bij het vasthouden wat ons door onze voorouders is overgeleverd. Met dit boek vult Backer een leemte in onze kennis en het denken over de rol van vrouwen en het ontstaan van onze groene leefomgeving. (RD)
Er stond een vrouw in de tuin. Over de rol van vrouwen in het Nederlandse landschap is een ongebonden uitgave, telt 640 pagina’s en heeft talloze kleurenafbeeldingen. Het boek is uitgegeven door Uitgeverij De Hef.
ISBN 978 90 6906 048 4
Prijs: € 27,90