Jan J.B. Kuipers, Der Kaiser! Glorie & ondergang van keizer Wilhelm II, Zutphen 2015.
Wilhelm II van het huis Hohenzollern was de laatste keizer die Duitsland vanaf 1888 regeerde tot hij 1918 naar het neutraal gebleven Nederland verdwijnt nadat Duitsland de oorlog tegen Frankrijk, Engeland en Rusland (Triple Entente) had verloren en zijn aftreden voorwaarde bij de vredesonderhandelingen werd. Nederland verleende hem politiek asiel maar wel met een ongemakkelijk gevoel. Hier was men beducht voor represailles door de leden van de Triple Entente. In dit spel past ook de weigering van koningin Wilhelmina om hem te ontvangen of zelfs te ontmoeten. In ons land verblijft hij eerst geruime tijd op Kasteel Amerongen als gast van Godard graaf Altenburg-Bentinck. Hier ook abdiceerde hij op 28 november 1918. Na ruim achttien maanden te gast op Amerongen te zijn geweest, kocht hij met toestemming van de Nederlandse regering Huis Doorn en liet hij huis en tuin verbouwen om hem, keizerin Augusta Victoria en hun entourage te kunnen huisvesten. Hier leefde der Kaiser tot zijn dood in 1941 waarna hij met pracht en praal in Nederland werd bijgezet.
Wilhelm zag in 1859 als een prins van Pruisen het levenslicht. Koningin Victoria van Engeland was zijn grootmoeder en hij was met haast alle regende Europese vorstenhuizen verwant. Zijn karakter toonde op heldere wijze het ‛dubbele gezicht’ van Pruisen: een land van filosofie en literatuur, maar ook van ‛militair vernuft en gestaalde kaders’. Wilhelm wijzigde vaak van politieke koers als gevolg van zijn opvliegende, labiele temperament en tactloosheid. Anderzijds had zijn onvolgroeide linkerarm hem opgezadeld met een minderwaardigheidscomplex. Zijn liefde voor wetenschap, archeologie en techniek was een andere duurzame trek, evenals zijn liefde voor uniformen en uiterlijk vertoon.
Der Kaiser! – Glorie & ondergang van keizer Wilhelm II behandelt na een aardige historische inleiding alle perioden in Wilhelms turbulente leven: zijn opvoeding, zijn gloriejaren aan de macht, de schokkende periode van de W.O. I, zijn vlucht en Nederlandse ballingschap. Wilhelms lichaam mag pas naar Duitsland terugkeren ‛wanneer dat weer een monarchie is geworden’. Aldus de wens van der Kaiser, waarvan de verwezenlijking verder weg lijkt dan ooit. Dit boek is niet alleen interessant tegen de achtergrond van KBL, maar biedt veel inzicht in hoe een hofhouding werkte. RD
Der Kaiser! Glorie & ondergang van keizer Wilhelm II telt 112 pag. en is een gebonden uitgave van Uitgeverij Walburg Pers. ISBN: 978 9462 490 833.
Prijs: € 19,95. Dit boek verscheen ter gelegenheid van de (grote) expositie Der Kaiser! die tot 28 februari 2016 op Paleis Het Loo te Apeldoorn te zien is. Naar de uitgever